از کجا بدانید قلب تان سالم است؟

قلب اندام پیچیده ای است که خون را در سراسر بدن پمپاژ می کند. قلبی که سالم نباشد همیشه هم علائمی مبنی بر وجود بیماری نشان نمی دهد. با این حال، برخی علائم و نشانه ها می توانند مشكل قلب را نشان دهند.

به گزارش هلث لاین، این مقاله آناتومی قلب و نحوه عملکرد آن را توصیف می کند، همچنین نکاتی در مورد چگونگی تشخیص سلامت قلب و ارائه برخی از علائم بیماری های مختلف قلب ارائه می دهد.

قلب چگونه کار می کند؟

قلب وظیفه پمپاژ خون در بدن را برعهده دارد. برای این کار قلب پر از خون سپس منقبض می شود تا خون را از طریق سیستم گردش خون فشار دهد. تکانه های الکتریکی به قلب می گویند که هر چند وقت یک بار منقبض یا “تپش” می کند. سمت راست قلب خون را از وریدها دریافت کرده و آن را به سمت ریه ها پمپ می کند. در اینجا خون اکسیژن دریافت و دی اکسید کربن را برای تنفس ریه ها خارج می کند. سمت چپ قلب سپس خون اکسیژنه شده از ریه ها را دریافت کرده و از طریق رگ ها به بقیه بدن پمپ می کند.

آناتومی قلب

نمودار تعاملی BodyMap در زیر محل قرارگیری قلب در بدن را نشان می دهد. قلب در قفسه سینه کمی سمت چپ مرکز پشت استخوان سینه و بین ریه ها قرار دارد. قلب دارای چهار اتاق مجزا است، دهلیز چپ و راست در بالا و بطن چپ و راست در پایین قرار دارند. سپتوم دیواره ای از بافت است که اتاق چپ و راست را از هم جدا می کند، همچنین قلب 4 دریچه دارد:
دریچه ریوی برای تنظیم جریان خون از بطن راست به شریان ریوی (ریه ها) باز و بسته می شود.
دریچه آئورت برای تنظیم خون اکسیژنه از بطن چپ به آئورت (بزرگترین سرخرگ بدن) باز و بسته می شود.
دریچه میترال برای تنظیم جریان خون اکسیژن دار از دهلیز چپ به بطن چپ باز و بسته می شود.
دریچه سه لختی باز و بسته می شود تا جریان خون را از دهلیز راست به بطن راست تنظیم کند.
همچنین قلب شامل 3 نوع بافت زیر است:
میوکارد: بافت عضلانی که باعث انقباض و شل شدن قلب می شود.
اندوکاردیوم: بافت نازکی است که اتاق ها و دریچه های قلب را می پوشاند.
پریکاردیوم: یک لایه نازک و گونی مانند است که ضمن حمایت از قلب و محافظت از آن اصطکاک بین قلب تپنده و بافت های اطراف آن را کاهش می دهد.

از کجا می دانید قلب سالم است؟

بیماری قلبی اصطلاح چتری برای طیف وسیعی از شرایطی است که قلب را تحت تاثیر قرار می دهد. برخی از افراد ممکن است به بیماری قلبی “خاموش” مبتلا باشند یعنی فرد تا زمانی که یک مشکل قلبی مانند حمله قلبی، آریتمی یا نارسایی قلبی را تجربه نکند علائمی مشاهده نمی کند.

علائم آریتمی

آریتمی قلب اصطلاح پزشکی برای اختلال ریتم قلبی که بیش از حد سریع، خیلی کند یا نامنظم است. آریتمی زمانی رخ می دهد که تکانه های الکتریکی کنترل کننده اختلال عملکرد ضربان قلب باشند. این امر باعث احساس لرزش در قفسه سینه می شود که پزشکان آن را تپش قلب می نامند. آریتمی مداوم بر عملکرد قلب تاثیر می گذارد و منجر به بروز علائم شدیدتری شود، مانند:
احساس تپش در قفسه سینه
ضعف یا خستگی
سرگیجه یا سبکی سر
غش کردن
تنگی نفس
اضطراب
درد یا فشار در قفسه سینه
ایست ناگهانی قلب
تورم در پاها، دست ها یا سایر نواحی بدن
تپش قلب همیشه نشانه وجود یک بیماری زمینه ای قلب نیست بلکه می توانند در نتیجه اضطراب یا استفاده از کافئین و سایر محرک ها نیز ایجاد شود. با این حال، اگر فردی دچار آریتمی مکرر می شود یا علائم و نشانه های دیگری از مشکل قلبی را تجربه می کند باید به پزشک مراجعه کند.

بیشتر بخوانید:روش های ساده و جدید برای تقویت سیستم ایمنی بدن

علائم نارسایی قلبی

نارسایی قلب یعنی زمانی که این اندام دیگر برای پمپاژ خون به سایر نقاط بدن موثر نیست. بر اساس اعلام انجمن قلب آمریکا برخی از علائم رایج نارسایی قلبی عبارتند از:
افزایش بی دلیل ضربان قلب
خستگی
گیجی یا ناتوانی در تفکر
حالت تهوع
از دست دادن اشتها
تورم در پاها، دست ها یا سایر نواحی بدن با افزایش وزن غیرقابل توضیح
تنگی نفس
خوابیدن روی بالش های اضافی
بیدار شدن از خواب در شب با تنگی نفس
سرفه مداوم که ممکن است مخاطی به رنگ صورتی یا قرمز ایجاد کند

علائم حمله قلبی

حمله قلبی یک اورژانس پزشکی است که در آن خون رسانی به قلب مسدود می شود. بدون خونرسانی کافی عضلات قلب آسیب دیده و شروع به مردن می کنند. بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، 5 علامت شایع حمله قلبی عبارتند از:
درد یا ناراحتی در قفسه سینه
درد یا ناراحتی در یک یا هر 2 شانه یا بازو
ناراحتی یا درد در فک، کمر یا گردن
تنگی نفس
احساس ضعف، سبکی سر یا ضعف
بر اساس اعلام انجمن قلب آمریکا، علائم حمله قلبی در زنان و مردان متفاوت است به احتمال زیاد هر 2 جنسیت دچار ناراحتی یا درد در قفسه سینه می شوند. با این حال، زنان به خاطر بیولوژیک خود به احتمال زیاد علائم اضافی زیر را نیز تجربه می کنند:
تنگی نفس
حالت تهوع یا استفراغ
درد در پشت یا فک
اگر فردی درگیر علائم حمله قلبی است باید با اورژانس تماس گرفته شود.

سایر بیماری های قلبی

بیماری قلبی یک اصطلاح چتر است که می تواند به چندین بیماری مختلف قلب اشاره داشته باشد. شایع ترین آن بیماری عروق کرونر قلب است. در این بیماری شریان های اصلی تامین کننده قلب مسدود یا آسیب دیده و در نتیجه خطر حمله قلبی افزایش می یابد. سایر موارد مرتبط با بیماری قلبی شامل:
آنژین: درد در قفسه سینه به دلیل کمبود خون در قلب.
آنوریسم آئورت: حالتی است که در آن آئورت بزرگ یا پاره می شود.
آریتمی: ضربان قلب نامنظم یا غیر عادی سریع یا کند است.
تصلب شرایین: تجمع رسوبات چربی یا پلاک در عروق.
فیبریلاسیون دهلیزی: ضربان قلب سریع در اتاق های فوقانی قلب که خطر سکته را افزایش می دهد.
کاردیومیوپاتی (بیماری ماهیچه قلب): بزرگ شدن یا ضعیف شدن عضله قلب.
نقایص مادرزادی قلب: ناهنجاری های قلبی که از بدو تولد وجود دارد.
نارسایی قلبی: ناتوانی قلب در پمپاژ موثر خون به سایر نقاط بدن یا عدم توانایی قلب درآرامش.
سندرم مارفان: یک بیماری ژنتیکی که بر بافت های پیوندی در سراسر بدن از جمله آئورت تاثیر می گذارد.
بیماری شریان محیطی: تنگی عروق است که باعث کاهش جریان خون در اندام ها می شود.
فشار خون ریوی: فشار خون بالا در شریانی که از قلب به ریه ها منتهی می شود.
بیماری روماتیسمی قلب: یک عارضه احتمالی تب روماتیسمی است که می تواند منجر به انسداد دریچه های قلب شود.
بیماری دریچه ای قلب: دریچه های قلب با بسته شدن کاملا باز نمی شوند و نشت نمی کنند.
همچنین انجمن اکوکاردیوگرافی آمریکا چندین وضعیت را که می تواند قلب را تحت تاثیر قرار دهد نیز معرفی می کند. آنها عبارتند از:
دیابت
چاقی
آپنه انسدادی خواب
فشارخون
بیماری کلیوی
بیماری التهابی روده
درمان های سرطانی از جمله شیمی درمانی یا پرتودرمانی به قفسه سینه

بیشتر بخوانید:فواید کلاژن؛ فواید کلاژن برای سلامتی بدن

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده علائم یا نشانه های شرایط زیر فرد باید با پزشک خود صحبت کند:
آریتمی قلب
بیماری قلبی
هر بیماری زمینه ای که قلب را تحت تاثیر قرار می دهد
در صورت مشاهده علائم یا نشانه های حمله قلبی فرد باید به سرعت با اورژانس تماس بگیرد. درمان سریع برای بازیابی جریان خون در قلب بسیار مهم است

خلاصه

قلب به عنوان یک عضو پیچیده دارای چندین محفظه، دریچه و بافت است که با هم کار می کنند و خون را در اطراف بدن پمپاژ می کنند. تکانه های الکتریکی زمان هر ضربان قلب را تنظیم می کنند. برخی اوقات بیماری قلبی ساکت یا خاموش است یعنی فرد هیچ علامتی را تجربه نمی کند تا زمانی که یک مشکل قلبی مانند آریتمی یا حمله قلبی را تجربه کند. در صورت بروز هرگونه نگرانی در مورد قلب خود باید به پزشک مراجعه کرد. برخی از علائم احتمالی بیماری قلبی شامل تپش قلب، سبکی سر و خستگی است. اگرچه این علائم می تواند نشانه بیماری های دیگر نیز باشد، بنابراین بهتر است برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید. درمان ها می توانند به کاهش روند پیشرفت بیماری های قلبی و کاهش خطر عوارض کمک کنند.
مترجم: الهه زارعی