اختلال دو قطبی که در گذشته افسردگی شیدایی نیز نامیده می شد به عنوان یک بیماری مربوط به روح و روان باعث تغییرات خلقی شدیدی می شود که شامل اوج های احساسی (شیدایی یا هیپومانیا) و پایین آمدن (افسردگی) است.
هنگام افسردگی غمگین یا ناامید می شوید و علاقه و لذت خود را برای انجام بیشتر فعالیت ها از دست می دهید. هنگامی که خلق و خوی فرد به سمت شیدایی یا هیپومانیا تغییر می یابد (کمتر از شیدایی شدید) ممکن است احساس سرخوشی، پر انرژی یا تحریک پذیری غیرمعمول داشته باشید.
این تغییرات خلقی روی خواب، سطح انرژی، فعالیت، قضاوت، رفتار و توانایی تفکر تاثیر می گذارد. اپیزودهای تغییرات خلقی به ندرت یا چندین بار در سال رخ می دهد. در حالی که بیشتر افراد در دوره های مختلف برخی علائم عاطفی را تجربه می کنند برخی دیگر هم هیچ علائمی ندارند.
اگرچه اختلال دو قطبی یک بیماری مادام العمر است، اما می توان با دنبال کردن یک برنامه درمانی تغییرات خلقی و سایر علائم خود را کنترل کرد. در بیشتر موارد اختلال دو قطبی با تجویز داروها و مشاوره روانشناسی (روان درمانی) درمان می شود.
علائم اختلال دو قطبی
انواع مختلفی از اختلالات دو قطبی و مربوط به آن وجود دارد که شامل شیدایی یا هیپومانیا و افسردگی است. علائم اختلال دو قطبی باعث ایجاد تغییرات غیرقابل پیش بینی در خلق و خو و رفتار و در نتیجه آن باعث پریشانی و سختی در زندگی می شود.
اختلال دو قطبی I: شما حداقل یک قسمت از جنون را داشته اید که قبل از آن یا در قالب دوره های افسردگی اساسی رخ می دهد. در برخی موارد شیدایی حتی ممکن است باعث جدایی از واقعیت شود (روان پریشی).
اختلال دو قطبی II: حداقل یک دوره افسردگی اساسی و یک دوره هیپومانیک را داشته اید، اما هرگز قسمت شیدایی نداشته اید.
اختلال سیکلوتایمیک: حداقل دو سال – یا یک سال در کودکان و نوجوانان – در بسیاری از دوره های علائم هیپومانیا و دوره های علائم افسردگی (هرچند شدت کمتری نسبت به افسردگی اساسی) داشته اید.
انواع دیگر این موارد شامل به عنوان مثال اختلالات دو قطبی و مربوط به آن که توسط مصرف برخی از داروها یا الکل یا به دلیل یک بیماری مانند بیماری کوشینگ، مولتیپل اسکلروزیس یا سکته مغزی ناشی می شود.
اختلال دو قطبی II نوع خفیف تری از اختلال دو قطبی نیست بلکه یک تشخیص جداگانه است. در حالی که دوره های شیدایی اختلال دو قطبی I می تواند شدید و خطرناک باشد افراد مبتلا به اختلال دو قطبی II می توانند برای مدت طولانی افسرده شوند که اختلال قابل توجهی ایجاد می کند. اگرچه اختلال دو قطبی در هر سنی رخ می دهد، اما به طور معمول در سال های نوجوانی یا اوایل دهه 20 تشخیص داده می شود. علائم در افراد مختلف و در طول زمان متفاوت است.
شیدایی و هیپومانیا
شیدایی و هیپومانیا دو نوع مجزا از اپیزودها هستند، اما علائم آنها یکسان است. شیدایی شدیدتر از هیپومانیا است و مشکلات قابل توجه تری را در محل کار، مدرسه و فعالیت های اجتماعی و مشکلات روابط ایجاد می کند، همچنین شیدایی باعث جدا شدن از واقعیت (روان پریشی) می شود و نیاز به بستری شدن در بیمارستان را پررنگ می کند. هر دو حالت شیدایی و هیپومانیک شامل 3 یا بیشتر از این علائم است:
غیر طبیعی
افزایش فعالیت، انرژی یا تحریک
احساس اغراق آمیز بهزیستی و اعتماد به نفس (سرخوشی)
کاهش نیاز به خواب
پرحرفی غیرمعمول
افکار مسابقه ای
حواس پرتی
تصمیم گیری ضعیف به عنوان مثال، خرید بی نظیر، خطرهای جنسی یا سرمایه گذاری های احمقانه
قسمت عمده افسردگی
یک دوره افسردگی اساسی شامل علائمی است که به حدی شدید هستند که در فعالیت های روزمره مانند کار، مدرسه، فعالیت های اجتماعی یا روابط دشواری محسوسی ایجاد می کنند. یک قسمت شامل 5 یا بیشتر از این علائم است:
خلق و خوی افسرده مانند احساس غم، ناامید (در کودکان و نوجوانان خلق افسرده به عنوان تحریک پذیری ظاهر می شود)
از بین رفتن علاقه یا احساس عدم لذت در همه فعالیت ها – یا تقریبا در همه آنها – مشخص شده است
کاهش وزن قابل توجه هنگام رژیم نداشتن، افزایش وزن یا کاهش یا افزایش اشتها (در کودکان عدم افزایش وزن مطابق انتظار نشانه افسردگی است)
بی خوابی یا خواب زیاد
بی قراری یا کندی رفتار
خستگی یا از دست دادن انرژی
احساس بی ارزشی یا گناه بیش از حد
کاهش توانایی تفکر و تمرکز یا بلاتکلیفی
فکر کردن، برنامه ریزی یا اقدام به خودکشی
سایر ویژگی های اختلال دو قطبی
علائم و نشانه های اختلالات دو قطبی I و II شامل ویژگی های دیگری مانند پریشانی اضطراب آور، مالیخولیا، روان پریشی یا سایر موارد باشد. علاوه بر این، علائم دو قطبی در دوران بارداری رخ می دهد یا با تغییر فصول تغییر می کند.
بیشتر بخوانید:تیغ زدن پشت گوش نوزادان برای درمان زردی
علائم در کودکان و نوجوانان
شناسایی علائم اختلال دو قطبی در کودکان و نوجوانان سخت است. تشخیص اینکه آیا اینها فراز و نشیب های طبیعی هستند نتایج استرس یا ضربه یا نشانه هایی از یک مشکل بهداشت روانی غیر از اختلال دو قطبی اغلب دشوار است. کودکان و نوجوانان ممکن است دوره های افسردگی اساسی یا مانیک یا هیپومانیک مشخص داشته باشند، اما این الگو از بزرگسالان مبتلا به اختلال دو قطبی متفاوت است و خلق و خو به سرعت در طول اپیزودها تغییر می کند.
برخی از کودکان ممکن است در دوره های مختلف و بدون علائم خلقی داشته باشند. برجسته ترین نشانه های اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان شامل تغییرات شدید خلقی است که با تغییرات خلقی معمول آنها متفاوت است.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
علی رغم خلق و خوی شدید افراد مبتلا به اختلال دو قطبی اغلب تشخیص نمی دهند که بی ثباتی عاطفی آنها چقدر زندگی آنها و عزیزانشان را مختل می کند و درمان مورد نیاز را دریافت نمی کنند. برخی از افراد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است از احساس سرخوشی و چرخه های بهره وری بیشتر لذت ببرند.
با این حال، این سرخوشی همیشه یک سقوط عاطفی به دنبال دارد که می تواند شما را افسرده، فرسوده و شاید در مشکلات مالی، حقوقی یا روابطی رها کند. اگر علائم افسردگی یا شیدایی دارید به پزشک یا متخصص بهداشت روان مراجعه کنید. اختلال دو قطبی به خودی خود بهبود نمی یابد. دریافت درمان از یک متخصص بهداشت روان با تجربه در اختلال دوقطبی به شما در کنترل علائم کمک می کند.
چه موقع می توان از کمک اضطراری استفاده کرد؟
افکار و رفتار خودکشی در میان افراد مبتلا به اختلال دو قطبی رایج است. اگر فکر آسیب رساندن به خود را دارید بلافاصله با اورژانس یا اورژانس اجتماعی تماس بگیرید. اگر شخصی از اطرافیان شما در معرض خطر خودکشی یا اقدام به خودکشی کرده است مطمئن شوید کسی نزد آن شخص می ماند سپس با اورژانس تماس بگیرید.
علل اختلال دوقطبی
علت دقیق اختلال دو قطبی هنوز ناشناخته است، اما عوامل مختلفی در این امر دخیل هستند، از جمله:
تفاوت های بیولوژیکی. به نظر می رسد افراد مبتلا به اختلال دو قطبی تغییرات مغزی دارند. اهمیت این تغییرات هنوز نامشخص است، اما در نهایت به تعیین علل کمک می کند.
ژنتیک. اختلال دو قطبی در افرادی که خویشاوند درجه یک مانند خواهر و برادر یا پدر و مادر دارند بیشتر دیده می شود. محققان در تلاشند ژن هایی را پیدا کنند که ممکن است در ایجاد اختلال دو قطبی نقش داشته باشند.
بیشتر بخوانید:با خواص حنا، این گیاه پر خاصیت آشنا شوید
عوامل خطر بروز اختلال دو قطبی
عواملی که خطر ابتلا به اختلال دو قطبی را افزایش می دهند یا به عنوان محرک اپیزود اول عمل می کنند عبارتند از:
داشتن یک خویشاوند درجه یک مانند پدر و مادر یا خواهر و برادر با اختلال دو قطبی
دوره های استرس شدید مانند مرگ یک عزیز یا یک واقعه آسیب زا
سوءمصرف مواد مخدر یا الکل
عوارض اختلال دو قطبی
در صورت عدم درمان اختلال دو قطبی منجر به برئز مشکلات جدی می شود که همه ابعاد زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد، مانند:
مشکلات مربوط به مصرف مواد مخدر و الکل
خودکشی یا اقدام به خودکشی
مشکلات حقوقی یا مالی
روابط آسیب دیده
کار ضعیف یا عملکرد مدرسه
شرایط مشترک
در صورت ابتلا به اختلال دو قطبی احتمال می رود بیماری دیگری نیز داشته باشید که باید همراه با اختلال دو قطبی درمان شود. برخی شرایط می توانند علائم اختلال دو قطبی را تشدید کرده یا موفقیت درمانی را کمتر کنند. مثال ها عبارتند از:
اختلالات اضطرابی
اختلالات اشتها
اختلال کمبود توجه / بیش فعالی
مشکلات الکل یا مواد مخدر
مشکلات جسمی مانند بیماری های قلبی، مشکلات تیروئید، سردرد یا چاقی
جلوگیری از بروز اختلال دو قطبی
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از اختلال دو قطبی وجود ندارد. با این حال، معالجه نخستین علائم اختلال سلامت روان به جلوگیری از تشدید اختلال دو قطبی یا سایر شرایط بهداشت روانی کمک می کند. اگر مبتلا به اختلال دو قطبی شده باشید برخی از استراتژی ها می توانند از تبدیل شدن علائم جزئی به دوره های کامل مانیا یا افسردگی جلوگیری کنند:
به علائم هشدار دهنده توجه کنید. رسیدگی به علائم در اوایل بروز آنها از بدتر شدن اپیزودها جلوگیری می کند. شما ممکن است الگویی را برای اپیزودهای دوقطبی و عوامل تحریک کننده آنها شناسایی کرده باشید. اگر احساس می کنید در یک دوره افسردگی یا شیدایی قرار دارید با پزشک خود تماس بگیرید. اعضای خانواده یا دوستان را در مشاهده علائم هشدار دهنده مشارکت دهید.
از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کنید. استفاده از الکل یا داروهای تفریحی می تواند علائم را بدتر کرده و احتمال بازگشت آنها را بیشتر کند.
داروهای خود را به طور دقیق طبق دستور مصرف کنید. ممکن است وسوسه شوید درمان را متوقف کنید، اما این کار را نکنید. قطع دارو یا کاهش دوز خود به خودی خود باعث اثرات ترک می شود یا علائم را بدتر کرده یا باعث عود آنها می شود.
مترجم: الهه زارعی
