اورمی به عنوان یک بیماری خطرناک پزشک باعث تجمع اوره در خون می شود. اوره زباله ای است که کلیه ها به طور معمول به تصفیه آن کمک می کنند.
اورمی به عنوان علامت نارسایی کلیه شناخته می شود، هنگامی که کلیه ها نتوانند مواد زائد را به درستی فیلتر کنند وارد جریان خون می شوند.
به گزارش مدیکال نیوزتودی، در این مقاله ثرات اورمی و آنچه می توان برای درمان این بیماری انجام داد مورد بررسی قرار می گیرد، همچنین این مقاله علائم و علل مختلف اورمی را پوشش می دهد.
اورمی چیست؟
اورمی به معنای وجود اوره در خون است. کلیه ها به عنوان فیلترکننده های بدن مواد زائد و خطرناک عبوری از آنها را دفع می کنند. در صورت عدم کارکرد درست کلیه ها مواد زائد به خون برمی گردند. اورمی یک عارضه جانبی نارسایی کلیه است، بنابراین درمان این بیماری نیاز به درمان کلیه ها دارد.
افرادی که از اورمی رنج می برند به طور معمول پروتئین، کراتین و سایر مواد در خون آنها موجود است. این آلودگی تقریبا بر همه سیستم های بدن تاثیر می گذارد. اکثر افراد مبتلا به اورمی علائمی را تجربه می کنند.
با این حال، افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه که اصلی ترین عامل خطر اورمی است علائم را تا زمان پیشرفت قابل توجه بیماری مشاهده و تجربه نمی کنند.
اورمی در مقابل آزوتمی
ازوتمی یکی دیگر از شرایطی است که در صورت عدم عملکرد صحیح کلیه ها رخ می دهد که این 2 عارضه می توانند به طور همزمان رخ دهند. اورمی به تجمع اوره در خون و ازوتمی به تجمع مواد زائد نیتروژن در خون اشاره دارد.
درمان اورمی
اورمی به عنوان یک اورژانس پزشکی به درمان فوری نیاز دارد. برخی از افراد مبتلا به اورمی نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند چراکه درمان آن در خانه امکان پذیر نیست. درمان اوره بالا در خون روی علت زمینه ای آن متمرکز است.
پزشک داروهای فرد را برای بیماری های خودایمنی خاص تنظیم می کند یا انسدادها مانند سنگ کلیه را با جراحی برطرف می کند. داروهای فشار خون و داروهای کنترل بهتر دیابت نیز ممکن است برای این شرایط کمک کننده باشند.
اکثر افراد مبتلا به اورمی به دیالیز نیاز پیدا می کنند. دیالیز با استفاده از دستگاهی به عنوان “کلیه مصنوعی” خون را فیلتر می کند. برخی نیز ممکن است به پیوند کلیه برای جلوگیری از مشکلات بیشتر نیاز داشته باشند.
بیشتر بخوانید:چرا خوردن غذا در اواخر شب مضر است؟
علائم اوره بالا در خون
علائم اورمی مشابه علائم بیماری مزمن کلیه است. این شباهت یعنی افراد مبتلا به بیماری کلیوی که دچار نارسایی کلیه می شوند ممکن است متوجه وجود اورمی نشوند.
افراد مبتلا به بیماری کلیوی باید به طور منظم تحت آزمایش خون و ادرار قرار بگیرند تا از عملکرد خوب کلیه ها اطمینان حاصل شود.
علائم در افراد مختلف متفاوت است و می تواند تغییر کند به عنوان مثال، نخست بهبودی مشاهده می شود، اما سپس دوباره تشدید می شود.
بیماری کلیوی یک بیماری تهدید کننده زندگی است، بنابراین افراد مشکوک به بیماری کلیوی یا اورمی باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنند. برخی از علائمی که باید مراقب آنها باشید عبارتند از:
مجموعه ای از علائم به نام نوروپاتی اورمیک یا آسیب عصبی ناشی از نارسایی کلیه. نوروپاتی باعث سوزن سوزن شدن، بی حسی یا احساس الکتریکی در بدن به ویژه دست و پا می شود.
ضعف، خستگی و سردرگمی: این علائم با گذشت زمان تشدید می شوند و با استراحت و بهبود تغذیه کمرنگ می شوند.
تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها: برخی از افراد به دلیل این مشکلات وزن کم می کنند.
تغییر در آزمایش خون اغلب نخستین نشانه اورمی، وجود اوره در خون در طول آزمایش معمول خون است.
افراد مبتلا به اورمی نیز ممکن است علائم اسیدوز متابولیک را در جایی نشان دهند که بدن بیش از حد اسید تولید می کند.
- فشار خون بالا.
- تورم به ویژه در ناحیه پا و مچ پا.
- پوست خشک و خارش دار.
تکرر ادرار بیشتر زیرا کلیه ها بیشتر برای دفع مواد زائد تلاش می کنند.
عوارض اورمی
اورمی در صورت عدم درمان منجر به نارسایی کلیه می شود. در افراد مبتلا به اورمی تشنج، از دست دادن هوشیاری، حملات قلبی و سایر علائم تهدید کننده زندگی مشاهده می شود حتی در برخی افراد نیاز به پی.ند کلیه برجسته می شود.
علاوه بر این، نارسایی کلیه به اندام های دیگر آسیب می رساند، بنابراین اورمی بدون درمان منجر به نارسایی کبد یا قلب می شود.
علل بروز اورمی
فشار خون بالا باعث بروز مشکلات کلیوی و در نتیجه اورمی می شود. بیماری کلیوی مزمن یا CKD می تواند باعث نارسایی کلیه شود و این امر باعث می شود کلیه ها نتوانند مواد زائد را تصفیه کرده و خون را تمیز نگه دارند.
چندین بیماری یا علت های مختلف باعث بیماری کلیه مزمن می شود، اما دو مورد شایع آن دیابت و فشار خون بالا است. دیابت باعث افزایش خطرناک قند خون می شود که به کلیه ها، عروق خونی، قلب و سایر اندام ها آسیب می رساند.
فشار خون بالا نیز می تواند به عروق خونی کلیه آسیب برساند و آنها را ضعیف یا سفت کند. این آسیب کار کلیه ها را سخت کرده و در نهایت منجر به نارسایی کلیه می شود. سایر علل بروز بیماری کلیوی که می تواند منجر به اورمی شود عبارتند از:
بیماری های ژنتیکی کلیه مانند بیماری کلیه پلی کیستیک.
مشکلات مربوط به شکل یا ساختار کلیه ها به طور معمول هنگامی رخ می دهد که نوزاد هنوز در رحم در حال رشد است.
بیماری های خودایمنی مانند لوپوس.
گروهی از بیماری ها به نام گلومرولونفریت که به کلیه ها آسیب می رساند و باعث التهاب مزمن می شود و فیلتر اوره را برای کلیه ها مشکل می کند.
انسداد کلیه یا اطراف آن. سنگ های بزرگ کلیه، تومورهای کلیه یا بزرگ شدن پروستات به کلیه ها آسیب می رسانند.
عفونت های مزمن مجاری ادراری یا کلیه.
عوامل خطر بروز اورمی
بیماری کلیوی مزمن عامل اصلی خطر اورمی محسوب می شود. شرایطی که خطر بیماری کلیوی را افزایش می دهد عبارتند از:
- سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری کلیوی
- دیابت
- فشار خون بالا
- بیماری قلبی
افراد مسن نیز بیش از افراد جوان مستعد ابتلا به نارسایی کلیه و اورمی هستند. آمریکایی های آفریقایی تبار، آمریکایی های آسیایی تبار، جزایر اقیانوس آرام و آمریکایی های اسپانیایی تبار در برابر بیماری های کلیوی آسیب پذیرتر هستند.
افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی که دیالیز نمی کنند یا از توصیه های پزشک خود پیروی نمی کنند بیش از دیگران دچار نارسایی کلیه و اورمی می شوند.
جلوگیری از اورمی
افراد مبتلا به بیماری کلیوی ممکن است بتوانند با رعایت برنامه درمانی تجویز شده توسط پزشک از بروز اورمی جلوگیری کنند. با این حال، بهترین راهبرد برای جلوگیری از اورمی این است که در وهله نخست از نارسایی کلیه جلوگیری شود.
شیوه زندگی سالم خطر فشار خون بالا و دیابت را کاهش می دهد. حفظ شاخص توده بدنی سالم یا BMI، رژیم غذایی متعادل و فعال ماندن از نظر جسمانی کمک کننده هستند.
چشم انداز و اثرات بلند مدت اورمی
بیماری کلیوی به عنوان یک بیماری مزمن بسیاری از مشکلات بالقوه کشنده پیرامون سلامتی ایجاد می کند. افراد مبتلا به اورمی ممکن است بر اثر نارسایی کلیه بمیرند به ویژه اگر تحت درمان قرار نگیرند.
یک مطالعه معتبر از سال 1998، 139 نفر را که تا 30 سالگی فوت کرده بودند را تحت نظر داشتند که 30 درصد آنها فوت شده بودند.
افرادی که پیوند کلیه به عنوان درمان نارسایی کلیه انجام می دهند بیشتر از کسانی که دیالیز می شوند زنده می مانند. برخی از افراد به دلیل شرایط موقتی و قابل درمان مانند انسداد کلیه ها یا بزرگ شدن پروستات دچار اورمی می شوند.
چشم انداز آنها بستگی به آسیب دائمی وارده به کلیه ها یا صدمه به سایر اندام ها به واسطه اورمی دارد.
نتیجه
اورمی به عنوان بیماری مزمن در گروه بیماری های کشنده قرار می گیرد. بقای طولانی مدت و کیفیت زندگی فرد به عواملی مانند سن، وضعیت سلامت کلی، کیفیت درمان و علت بروز اورمی بستگی دارد.
در صورت درمان فوری افراد می توانند از اورمی جان سالم به در ببرند. با این حال، هیچ کس نباید درمان برای اورمی را به تاخیر بیندازد و باید اطمینان حاصل کند تحت درمان پزشک متخصص نارسایی کلیه قرار می گیرد.
بیشتر بخوانید:ارتباط اضطراب و ریفلاکس معده
مترجم: الهه زارعی