احتمال ابتلای فرد به دیابت نوع 2 به عوامل خطر مختلفی بستگی دارد که کنترل برخی از آنها راحت تر از فاکتورهای دیگر است. فرد می تواند برخی عوامل خطر مانند رژیم غذایی و میزان ورزش را تغییر دهد یا کنترل کند. با این حال، سایر عوامل خطر مانند سن یا سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت از کنترل افراد خارج است.

هنگام آگاهی افراد درباره عوامل خطر قابل کنترل می توانند اقداماتی برای به حداقل رساندن ابتلا به دیابت نوع 2  انجام دهند. به گزارش مدیکال نیوزتودی، برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عوامل خطر دیابت نوع 2، از جمله آنچه افراد ممکن است بتوانند برای به حداقل رساندن خطر ابتلا به این بیماری انجام دهند بخوانید.

عوامل خطری که فرد می تواند کنترل کند

کنترل فاکتورهای خطر زیر به ویژه در صورت داشتن سابقه خانوادگی دیابت در افراد دارای اهمیت است.

اضافه وزن و چاقی

هنگام زندگی با چاقی و اضافه وزن سطوح اضافی بافت چربی در بدن موجود است، پروتئین های التهابی، هورمون ها و سایر مولکول های آزاد کننده مقاومت به انسولین را آزاد می کند. هنگامی که سلول های کبد، ماهیچه ها و چربی  ها نسبت به انسولین حساس نیستند و ذخیره گلوکز به عنوان گلیکوژن متوقف می شود، مقاومت به انسولین رخ می دهد.

هنگام وقوع این اتفاق گلوکز مدت بیشتری در خون می ماند و سطح قند خون افزایش می یابد. برای کاهش سطح قند خون، لوزالمعده انسولین بیشتری برای غلبه بر پاسخ ضعیف سلول ها تولید می کند. اگر فردی نتواند این روند را با ایجاد تغییر در شیوه زندگی یا دارو معکوس کند به احتمال زیاد به دیابت نوع 2 مبتلا می شود.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن خطر ابتلا به مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 را در افراد افزایش می دهد. افراد سیگاری 30 تا 40 درصد بیشتر از افرادی که سیگار نمی کشند به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند. نیکوتین سطح قند خون را افزایش می دهد و افراد سیگاری اغلب باید انسولین بیشتر از حد معمول مصرف کنند تا سطح قند خون خود را در محدوده سالم نگه دارند.

در صورت آمادگی فرد مبتلا به دیابت نوع 2 برای ترک سیگار نخست باید از پزشک راهنمایی بخواهد. در طول گذار به شیوه زندگی بدون دود سطح قند خون ممکن است بیش از حد معمول کاهش یابد، اما در نهایت برطرف می شود.

بیشتر بخوانید:نوشیدنی هایی که به کنترل کلسترول کمک می کنند

کمبود فعالیت بدنی

فعالیت بدنی فواید زیادی دارد. علاوه بر بهبود سلامت قلب و عروق التهاب و مقاومت به انسولین را کاهش می دهد. بر اساس یک منبع معتبر در سال 2017، انواع ورزش از جمله تمرینات هوازی و مقاومتی می توانند سطح قند خون را بهبود بخشیده و از دیابت نوع 2 مرتبط با چاقی جلوگیری یا روند آن را معکوس کنند.

در ترکیب با رژیم غذایی متعادل ورزش یکی از نخستین استراتژی های مدیریت علائم است که پزشکان برای افرادی که با پیش دیابت زندگی می کنند یا اخیرا تشخیص دیابت نوع 2 را دریافت کرده اند توصیه می کنند.

مشکلات روحی و روانی

افراد مبتلا به دیابت با یک یا چند وضعیت بهداشت روانی مانند اضطراب و افسردگی زندگی می کنند. هنگامی که افراد برای این شرایط درمان نمی شوند اغلب باعث تشدید دیابت می شوند.

هنگام احساس اضطراب و استرس فرد ممکن است غذاهای فرآوری شده بیشتری بخورد و کمتر ورزش کند که باعث افزایش سطح قند خون می شود. خود هورمون های استرس نیز باعث افزایش یا کاهش غیرقابل پیش بینی سطح قند خون می شوند.

عوامل خطری که فرد نمی تواند کنترل کند

برخی عوامل خطر خارج از کنترل شخص هستند. به عنوان مثال می توان ژن های مشابهی را با اعضای خانواده مبتلا به دیابت به اشتراک گذاشت.

سابقه خانوادگی دیابت

هنگام ابتلای والدین یا خواهر و برادرها به دیابت نوع 2 به احتمال زیاد شخص معتقد است خود این بیماری را دارد. این مورد درباره دیابت نوع 2 تشخیص داده نشده و پیش دیابت نیز صادق است. اگر فردی مبتلا به پیش دیابت باشد، سطح قند خون وی بالاتر از حد طبیعی است، اما آنقدر بالا نیست که بتواند تشخیص دیابت را دریافت کند. برخی از شواهد منبع معتقد است هنگامی که افراد از خطر خانوادگی پیش دیابت یا دیابت نوع 2 مطلع هستند، با تغییر رفتارهای خود خطر را کاهش می دهند. استفاده از سابقه خانوادگی به عنوان ابزار تشخیصی یعنی پزشکان می توانند افراد را از نظر دیابت قبل از ظاهر یا بدتر شدن علائم غربالگری کنند که نتایج بهتری را برای سلامتی به دنبال دارد.

بیشتر بخوانید:عوارض زیاده روی در مصرف گیلاس

سن

هنگامی که افراد پیر می شوند بدن آنها قادر به متابولیسم کربوهیدرات ها به طور موثر نیست که می تواند منجر به افزایش سطح قند خون بیش از حد طبیعی شود. علاوه بر این، ماهیچه ها، کبد و سلول های چربی نیز حساسیت به انسولین را از دست می دهند که باعث افزایش سطح قند خون و مقاومت نسبت به انسولین می شود.

اگر یک فرد مسن با چاقی زندگی می کند به احتمال زیاد مقاومت انسولین بیشتری نسبت به افراد بدون این بیماری تجربه می کند. این امر بر اهمیت رعایت رژیم متعادل و فعالیت بدنی سالم در سنین بالاتر تاکید می کند.

نویسندگان یک بررسی معتبر در سال 2017 دریافتند فعالیت بدنی منظم و تغذیه سالم در افراد مبتلا به دیابت بالای 60 سال بیشتر موثر است زیرا باعث کاهش عضله و مقاومت به انسولین می شود.

قومیت

بر اساس یک مطالعه معتبر 2017 از انجمن دیابت آمریکا (ADA)، جمعیت سیاه پوست، بومیان آمریکا و آسیا بیش از جمعیت سفیدپوست در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند. یکی از دلایل این امر نابرابری در مراقبت های بهداشتی است.

علاوه بر این، به دلیل عدم آزمایش دارویی در این جمعیت ها ممکن است درمان های موثرتری نسبت به سفیدپوستان دریافت نکنند. در حالی که انجمن دیابت آمریکا، انجام آزمایش های بیشتری را در این جوامع توصیه می کند.

ذکر این نکته ضروری است از لحاظ تاریخی محققان پزشکی از موقعیت خود سوءاستفاده کرده و آزمایش های غیراخلاقی را در این جوامع انجام داده اند که منجر به عدم شرکت در آزمایش های بالینی شده است.

را های جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع 2

برای جلوگیری از بروز دیابت نوع 2، فرد باید:

  • از رژیم غذایی سالم کم کربوهیدرات تصفیه شده، نمک و شکر استفاده کند
  • حداقل 150 دقیقه فعالیت بدنی در هفته انجام دهد
  • در صورت سیگاری بودن آن را ترک کند
  • نوشیدن مشروبات الکلی را محدود یا به طور کامل قطع کند

خلاصه

عوامل خطر قابل کنترل برای دیابت نوع 2 شامل سیگار کشیدن و چاقی است. با این حال، برخی از عوامل خطر مانند سن غیرقابل کنترل هستند. با افزایش سن بدن فرد در تنظیم سطح قند خون کمتر و کمتر کار می کند که احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 افزایش می یابد.

در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده به دیابت فرد بیشتر در معرض این بیماری قرار دارد. با این حال، اگر از رژیم غذایی متعادل پیروی کنند، فعالیت بدنی خود را حفظ کنند و سیگار نکشند به احتمال زیاد سطح قند خون خود را در محدوده سالم نگه می دارند.

مترجم: الهه زارعی