بزرگ شدن قلب (کاردیومگالی) بیماری محسوب نمی شود بلکه نشانه بیماری دیگر است. اصطلاح “کاردیومگالی” به بزرگ شدن قلب اشاره می کند که در هر آزمایش تصویربرداری از جمله اشعه ایکس قفسه سینه مشاهده می شود. سپس آزمایش های دیگری برای تشخیص وضعیتی که باعث بزرگ شدن قلب می شود مورد نیاز است.
بزرگ شدن قلب می تواند در نتیجه استرس کوتاه مدت بر بدن مانند بارداری یا شرایط پزشکی مانند ضعف ماهیچه قلب، بیماری عروق کرونر، مشکلات دریچه قلب یا ریتم های غیرطبیعی قلب باشد. شرایط خاصی نیز باعث ضخیم شدن ماهیچه قلب یا گشاد شدن یکی از حفره های قلب می شود که در نتیجه این اندام را بزرگ تر می کند. بسته به شرایط بزرگ شدن قلب ممکن است موقتی یا دائمی باشد.
به گزارش مایو کلینیک، بزرگ شدن قلب با اصلاح علت بروز آن قابل درمان است. درمان بزرگ شدن قلب می تواند شامل مصرف داروها، اقدامات پزشکی یا جراحی باشد.
علائم بزرگ شدن قلب
در برخی افراد بزرگ شدن قلب هیچ علامت و نشانه ای ندارد. برخی دیگر نیز ممکن است علائم و نشانه های زیر را داشته باشند:
تنگی نفس
ریتم غیرطبیعی قلب (آریتمی)
تورم (ادم)
زمان مراجعه به پزشک
هنگام تشخیص قلب بزرگ شده درمان آن آسان تر است، بنابراین در صورت وجود نگرانی برای قلب خود با پزشک مشورت کنید. در صورت داشتن هر یک از این علائم و نشانه ها که ممکن است به این معنی باشد که دچار حمله قلبی شده اید به دنبال مراقبت های فوری پزشکی باشید:
درد قفسه سینه
ناراحتی در سایر نواحی بالای بدن از جمله یک یا هر دو بازو، پشت، گردن، فک یا معده
تنگی نفس شدید
غش کردن
در صورت وجود علائم یا بروز علائم جدیدی مربوط به قلب به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:آیا می توان بعد از واکسن کرونا خون اهدا کرد؟
علل بزرگ شدن قلب
بزرگ شدن قلب می تواند ناشی از شرایطی باشد که باعث پمپاژ بیش از حد معمول قلب می شود یا به عضله قلب آسیب می رساند. برخی اوقات قلب به دلایل نامعلوم بزرگتر و ضعیف می شود که این به عنوان کاردیومگالی ایدیوپاتیک شناخته می شود.
یک بیماری قلبی که با آن متولد شده اید، آسیب ناشی از حمله قلبی یا ضربان غیر طبیعی قلب (آریتمی) هم می تواند باعث بزرگ شدن قلب شود. سایر شرایط مرتبط با بزرگ شدن قلب عبارتند از:
فشار خون بالا. قلب مجبور شود برای رساندن خون به بقیه بدن پمپاژ بیشتری انجام دهد و ماهیچه را بزرگ و ضخیم کند. فشار خون بالا می تواند باعث بزرگ شدن بطن چپ شود و در نهایت باعث ضعف ماهیچه قلب شود، همچنین فشار خون بالا حفره های فوقانی قلب را بزرگ می کند.
بیماری دریچه قلب. چهار دریچه در قلب جریان خون را در جهت درست نگه می دارند. اگر دریچه ها تحت شرایطی مانند تب روماتیسمی، نقص قلبی، عفونت (اندوکاردیت عفونی)، ضربان نامنظم قلب (فیبریلاسیون دهلیزی) اختلالات بافت همبند، مصرف برخی داروها یا درمان های پرتودرمانی برای سرطان آسیب ببینند ممکن است قلب بزرگ شود.
کاردیومیوپاتی یا بیماری التهابی عضله قلب. این بیماری قلبی باعث می شود قلب نتواند خون را در سراسر بدن پمپ کند. با پیشرفت این بیماری قلب بزرگ ش شده و خون بیشتری را پمپ می کند.
فشار خون بالا در شریانی که قلب و ریه ها را به هم متصل می کند (فشار خون ریوی). قلب ممکن است نیاز به پمپاژ قوی تری داشته باشد تا خون را بین ریه ها و قلب حرکت دهد. در نتیجه سمت راست قلب ممکن است بزرگ شود.
مایع در اطراف قلب (افیوژن پریکارد). تجمع مایع در کیسه حاوی قلب ممکن است باعث شود قلب در رادیوگرافی قفسه سینه بزرگتر به نظر برسد.
انسداد عروق قلب (بیماری عروق کرونر). با این شرایط پلاک چربی در شریان های قلبی مانع جریان خون در عروق قلبی شده که می تواند منجر به حمله قلبی شود. هنگامی که قسمتی از ماهیچه قلب می میرد قلب باید بیشتر پمپاژ کند تا خون کافی به بقیه بدن برسد و باعث بزرگ شدن آن شود.
کم بودن تعداد گلبول های قرمز خون (کم خونی). در کم خونی گلبول های قرمز سالم و کافی برای حمل اکسیژن کافی به بافت ها وجود ندارد. کم خونی مزمن درمان نشده می تواند منجر به ضربان سریع یا نامنظم قلب شود. قلب باید خون بیشتری را پمپ کند تا کمبود اکسیژن در خون جبران شود.
اختلالات تیروئید. هم غده تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید) و هم غده تیروئید بیش فعال (پرکاری تیروئید) می تواند منجر به بروز مشکلات قلبی از جمله بزرگ شدن قلب شود.
وجود بیش از حد آهن در بدن (هموکروماتوز). در اختلال هموکروماتوز بدن آهن را به درستی متابولیزه نمی کند و باعث تجمع آن در اندام های مختلف از جمله قلب می شود. این امر می تواند به دلیل ضعیف شدن عضله قلب باعث بزرگ شدن بطن چپ شود.
بیماری های نادری مانند آمیلوئیدوز که قلب را تحت تاثیر قرار می دهند. در آمیلوئیدوز پروتئین های غیرطبیعی در خون گردش می کنند و ممکن است در قلب رسوب کرده و در عملکرد قلب اختلال ایجاد کرده و باعث بزرگ شدن آن شوند.
عوامل خطر بزرگ شدن قلب
در صورت داشتن هر یک از عوامل خطر زیر در معرض خطر بزرگ شدن قلب قرار دارید:
فشار خون بالا. داشتن فشار خون بالاتر از 140/90 میلی متر جیوه.
سابقه خانوادگی بزرگ شدن قلب یا کاردیومیوپاتی. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده مانند والدین یا خواهر و برادر قلب بزرگ شده داشته باشد شما برای ابتلا به آن مستعدتر هستید.
بیماری قلبی مادرزادی. اگر با شرایطی متولد شده باشید که بر ساختار قلب تاثیر می گذارد در معرض خطر بیشتری قرار دارید.
بیماری دریچه قلب. قلب دارای چهار دریچه آئورت، میترال، ریوی و سه لختی است که جریان خون مستقیم در قلب باز و بسته می شود. شرایط آسیب رسان به دریچه ها باعث بزرگ شدن قلب می شود.
بیشتر بخوانید:هنگامی که تمام روز می نشینید چه اتفاقی می افتد؟
عوارض بزرگ شدن قلب
خطر عوارض ناشی از بزرگ شدن قلب به قسمتی از قلب که بزرگ شده و علت بروز آن بستگی دارد. عوارض بزرگ شدن قلب می تواند شامل موارد زیر باشد:
نارسایی قلبی. بزرگ شدن بطن چپ یکی از جدی ترین انواع بزرگ شدن قلب خطر نارسایی قلبی را افزایش می دهد. در نارسایی قلبی ماهیچه قلب ضعیف می شود و بطن ها تا حدی کشیده (گشاد می شوند) که قلب نمی تواند خون را به طور موثر در سراسر بدن پمپ کند.
لخته شدن خون. داشتن بزرگ شدن قلب شما را مستعد ابتلا به لخته شدن خون در دیواره قلب می کند. در صورت ورود لخته ها به جریان خون می توانند جریان خون به اندام های حیاتی را مسدود کرده و حتی باعث حمله قلبی یا سکته شوند. لخته های ایجاد شده در سمت راست قلب ممکن است به ریه ها بروند یک وضعیت خطرناک که آمبولی ریه نامیده می شود.
سوفل قلب. برای افرادی که قلب آنها بزرگ شده است دو دریچه از چهار دریچه قلب یعنی دریچه های میترال و سه لختی ممکن است به درستی بسته نشوند زیرا متسع شده و منجر به برگشت خون می شود. این جریان صداهایی به نام سوفل قلب ایجاد می کند. اگرچه لزوما مضر نیست، اما سوفل های قلبی باید توسط پزشک کنترل شوند.
ایست قلبی و مرگ ناگهانی. گاهی بزرگ شدن قلب می تواند منجر به اختلال در ریتم ضربان قلب شود. ریتم های قلبی که برای حرکت خون بسیار کند یا خیلی سریع هستند منجر به غش یا در برخی موارد ایست قلبی یا مرگ ناگهانی می شوند.
جلوگیری از بزرگ شدن قلب
در صورت داشتن سابقه خانوادگی شرایطی مانند کاردیومیوپاتی که می تواند باعث بزرگ شدن قلب شود پزشک خود را مطلع کنید. در صورت تشخیص زودهنگام کاردیومیوپاتی یا سایر بیماری های قلبی درمان از تشدید بیماری جلوگیری می کند.
کنترل عوامل خطر بیماری عروق کرونر – مصرف دخانیات، فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت – با کاهش خطر حمله قلبی به کاهش خطر بزرگ شدن قلب و نارسایی قلبی کمک می کند.
شما می توانید با یک رژیم غذایی سالم و عدم سوء استفاده از الکل یا استفاده از مواد مخدر احتمال ابتلا به نارسایی قلبی را کاهش دهید. کنترل فشار خون بالا با رژیم غذایی، ورزش و به احتمال زیاد مصرف داروها نیز مانع از بروز نارسایی قلبی در بسیاری از افرادی می شود که از بزرگ شدن قلب رنج می برند.
مترجم: الهه زارعی