کمردرد یکی از دلایل رایج و عمده مراجعه افراد به پزشک است. براساس اعلام موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، کمردرد شایع ترین علت ناتوانی ناشی از شغل است. علاوه بر این، کمر درد دلیل اصلی عدم حضور در محل کار و مراجعه به پزشک برای کمک گرفتن برای کاهش درد و بازگشت به روال عادی زندگی برای بسیاری از افراد است که می تواند ناراحت کننده و حتی ناتوان کننده باشد.
کمردرد می تواند ناشی از آسیب، فعالیت و برخی شرایط دیگر باشد. کمردرد به دلایل مختلف می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما با افزایش سن به دلیل عواملی از قبیل شغل و بیماری دژنراتیو دیسک احتمال بروز کمردرد افزایش می یابد.
کمردرد ممکن است به مهره های کمر و ستون فقرات، دیسک های بین مهره ها، رباط های اطراف ستون فقرات و دیسک ها، نخاع و اعصاب، عضلات کمر، اندام های داخلی شکم و لگن و پوست اطراف ناحیه کمر مرتبط باشد. حتی درد در قسمت فوقانی کمر ممکن است به دلیل اختلالات آئورت، تومورهای قفسه سینه و التهاب ستون فقرات باشد.
حداقل 80 درصد آمریکایی ها در طول زندگی خود دچار کمردرد می شوند و بیشتر کمردردها هم نتیجه آسیب دیدگی مانند رگ به رگ شدن عضلات یا کشیدگی ناشی از حرکات ناگهانی یا مکانیسم ضعیف بدن هنگام بلند کردن اجسام سنگین است، همچنین کمردرد می تواند ناشی از برخی بیماری ها باشد، مانند:
- تومورهای نخاعی
- دیسک پاره یا فتق شده
- سیاتیک
- آرتروز
- عفونت کلیه
- عفونت ستون فقرات
کمر درد حاد می تواند از چند روز تا چند هفته طول بکشد در حالی که کمر درد مزمن بیش از سه ماه به طول می انجامد. کمردرد بیشتر در سنین 30 تا 50 سالگی رخ می دهد و تا حدودی به دلیل تغییراتی است که با افزایش سن در بدن ایجاد می شود به عنوان نمونه با افزایش سن مقدار مایع بین مهره های ستون فقرات کاهش می یابد یعنی دیسک های موجود در ستون فقرات به راحتی تحریک می شوند.
به گزارش مدیکال نیوز تودی، از دست دادن مقداری تون عضلانی باعث مستعد شدن آسیب دیدگی کمر می شود به همین دلیل تقویت عضلات کمر و استفاده از عملکرد بهینه بدن برای جلوگیری از کمردرد مفید است.
دلایل کمردرد چیست؟
کمر انسان از ساختار پیچیده ای شامل ماهیچه ها، رباط ها، تاندون ها، دیسک ها و استخوان ها تشکیل شده است که با هم برای پشتیبانی از بدن و توانمندسازی برای حرکت کار می کنند. مشکلات موجود در بخش های مختلف ستون فقرات می تواند منجر به کمردرد شود حتی در برخی موارد علت کمردرد نامشخص است. برخی آسیب ها ناشی از کشش و رگ به رگ شدن، شرایط پزشکی و وضعیت بد بدن است.
فشارها
عضلات و رباط های ناحیه پشت می توانند به دلیل فعالیت بیش از حد دچار کشش یا پارگی شوند که از علائم آن می توان به درد، سفتی و اسپاسم عضلات اشاره کرد و استراحت و فیزیوتراپی درمانی برای این علائم هستند.
آسیب دیسک
دیسک های پشت مستعد آسیب هستند که این خطر با بالا رفتن سن افزایش می یابد. قسمت بیرونی دیسک می تواند پاره یا فتق شود، هنگامی که غضروف اطراف دیسک به نخاع یا ریشه های عصبی فشار می آورد دیسک فتق که به لغزش دیسک یا پارگی نیز معروف است، ایجاد می شود.
بالشتک واقع شده بین مهره های ستون فقرات از موقعیت طبیعی خود خارج می شود. این عارضه می تواند منجر به فشرده سازی ریشه عصب هنگام خروج از نخاع و از طریق استخوان های مهره شود. آسیب دیسک به طور معمول پس از بلند کردن جسمی یا پیچاندن کمر به طور ناگهانی رخ می دهد و برخلاف کشیدگی پشت درد ناشی از آسیب دیسک اغلب بیش از 72 ساعت طول می کشد.
سیاتیک
در صورت فشار دیسک به عصب سیاتیک، سیاتیک با دیسک فتق ایجاد می شود، عصب سیاتیک ستون فقرات را به پاها متصل می کند. در نتیجه سیاتیک باعث درد در پاها نیز می شود که به طور معمول درد آن به شکل احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن است.
تنگی کانال نخاعی
تنگی نخاع هنگام باریک شدن ستون فقرات رخ می دهد و به نخاع و اعصاب نخاعی فشار وارد می کند. تنگی نخاع بیشتر به دلیل تحلیل رفتن دیسک های بین مهره ها ایجاد می شود و نتیجه فشرده سازی ریشه های عصبی یا نخاع توسط خارهای استخوانی یا بافت های نرم مانند دیسک ها است. فشار بر اعصاب نخاعی علائمی مانند موارد زیر را دارد:
- بی حسی
- گرفتگی
- ضعف
این علائم در هر نقطه از بدن می توانند احساس شوند. علائم در بسیاری از افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی هنگام ایستادن یا راه رفتن تشدید می شود.
انحنای غیرطبیعی ستون فقرات
اسکولیوز، کیفوز و لوردوز همگی شرایطی هستند که باعث ایجاد انحناهای غیرطبیعی در ستون فقرات می شوند. اینها به عنوان شرایط مادرزادی به طور معمول نخستین بار در دوران کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می شوند. انحنای غیرطبیعی باعث ایجاد درد و وضعیت بد بدن می شود زیرا فشار روی موارد زیر را ایجاد می کند:
- عضلات
- تاندون ها
- رباط ها
- مهره ها
سایر شرایط بروز کمردرد
تعدادی از شرایط دیگر نیز برای بروز کمردرد وجود دارند. این شرایط عبارتند از:
آرتروز و التهاب مفاصل
فیبرومیالژیا درد و حساسیت طولانی مدت در مفاصل، عضلات و تاندون ها
اسپوندیلیت یا التهاب مفاصل بین استخوان های ستون فقرات
اسپوندیلوز به عنوان یک اختلال دژنراتیو باعث از بین رفتن ساختار و عملکرد طبیعی ستون فقرات می شود. پیری علت اصلی بروز این بیماری محسوب می شود. علل دیگر کمردرد عبارتند از:
سندرم دم اسبی: ریشه‌های اعصاب کمری و خاجی زیر طناب نخاعی، دم اسب را تشکیل می د‌هند. علائم شامل درد خسته کننده در ناحیه کمر و قسمت بالایی باسن، همچنین بی حسی در باسن، دستگاه تناسلی و ران است. حتی برخی اوقات اختلالات عملکرد روده و مثانه نیز مشاهده می شود.
سرطان ستون فقرات: تومور در ستون فقرات به یک عصب فشار آورده و در نتیجه کمر درد ایجاد می کند.
عفونت ستون فقرات: تب و یک ناحیه حساس و گرم در کمر به دلیل عفونت ستون فقرات است.
سایر عفونت ها: بیماری التهابی لگن، مثانه یا عفونت های کلیه نیز ممکن است منجر به کمردرد شود.
اختلالات خواب: در افراد دارای اختلالات خواب در مقایسه با دیگران احتمال کمردرد بیشتر است.
زونا: عفونتي كه مي تواند اعصاب را تحت تاثير قرار دهد نیز منجر به كمردرد می شود. البته به این بستگی دارد که کدام اعصاب تحت تاثیر قرار می گیرند.
بیشتر بخوانید:فواید گوشت بلدرچین و مضرات آن برای بدن
عوامل خطر کمردرد
عوامل زیر با خطر زیاد ابتلا به کمردرد مرتبط هستند:
- فعالیت های شغلی
- بارداری
- سبک زندگی بی تحرک
- آمادگی جسمانی ضعیف
- سن بالاتر
- چاقی و اضافه وزن
- سیگار کشیدن
- ورزش یا کار شدید به ویژه اگر اشتباه انجام شده باشند
- عوامل ژنتیکی
- شرایط پزشکی مانند آرتروز و سرطان
کمردرد در خانم ها بیشتر رایج است که به احتمال زیاد به دلیل عوامل هورمونی است. استرس، اضطراب و اختلالات خلقی نیز با کمردرد ارتباط دارند.
کمردرد چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک ضمن بررسی سابقه پزشکی برای تعیین علت بروز آن محل درد را معاینه می کند، همچنین معاینه فیزیکی می تواند تعیین کند آیا درد بر دامنه حرکتی تاثیر می گذارد یا خیر. به علاوه، پزشک رفلکس ها و پاسخ های شما به برخی احساسات را بررسی می کند که مشاهده کند آیا کمردرد روی اعصاب شما تاثیر می گذارد یا خیر.
تا زمان عدم وجود علائم نگران کننده یا ناتوان کننده یا از دست دادن نورولوژیک پزشک اغلب قبل از تجویز آزمایش و عکس برداری وضعیت شما را برای چند هفته تحت نظر دارد زیرا بیشتر کمردردها با استفاده از درمان های ساده خودمراقبتی برطرف می شوند. برخی علائم نیاز به آزمایش و بررسی بیشتر دارند، از جمله:
- عدم کنترل روده
- ضعف
- تب
- کاهش وزن
به همین ترتیب اگر کمردرد بعد از درمان های خانگی همچنان ادامه یابد پزشک انجام آزمایش ها و عکس برداری ها را برای فرد تجویز می کند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم علاوه بر کمردرد بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. در برخی موارد انجام تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن، سونوگرافی و ام آر آی لازم است تا پزشک بتواند موارد زیر را بررسی کند:
- مشکلات استخوانی
- مشکلات دیسک
- مشکلات در رباط ها و تاندون های پشت
اگر پزشک مشکوک به مشکل قدرت استخوان های ناحیه پشت و کمر باشد انجام آزمایش اسکن استخوان یا تست تراکم استخوان را تجویز می کند. الکترومیوگرافی در شناسایی هرگونه مشکل عصب کمک می کند.
گزینه های درمانی برای کمردرد کدامند؟
مراقبت در خانه
روش های مراقبت از خود در 72 ساعت نخست پس از شروع درد بسیار مفید هستند. اگر بعد از 72 ساعت درد بهبود نیافت باید به پزشک مراجعه کنید. با توقف فعالیت های بدنی عادی خود برای چند روز یخ درمانی را در قسمت پایین کمر خود شروع کنید.
پزشکان به طور معمول استفاده از یخ را در 48 تا 72 ساعت نخست سپس تغییر به سمت گرما درمانی را توصیه می کنند. یعنی جایگزینی یخ و گرما را برای شل شدن ماهیچه ها تجویز می کنند. پروتکل RICE مخفف چهار کلمه استراحت، یخ، فشردن و بالا نگه داشتن عضو در 48 ساعت نخست توصیه می شود.
به علاوه، برای تسکین درد از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن نیز می توانید استفاده کنید. برخی اوقات خوابیدن به پشت نیز باعث ناراحتی بیشتر می شود. اگر چنین است سعی کنید به پهلو دراز بکشید و زانوها را خم کرده و یک بالش را بین پاهای خود قرار دهید. اگر می توانید به راحتی به پشت دراز بکشید یک بالش یا یک حوله لول کرده را برای کاهش فشار کمر زیر ران خود قرار دهید. حمام گرم یا ماساژ نیز در اغلب موارد می توانند عضلات سفت و گره خورده در پشت را شل کنند.
درمان های پزشکی برای کمردرد
کمردرد تحت برخی شرایط مختلف نیز رخ می دهد، از جمله:
- کشیدگی و ضعف عضلانی
- اعصاب فشرده شده
- عدم انطباق نخاع
تعدادی از درمان های پزشکی ممکن نیز وجود دارند از جمله:
- داروها
- لوازم پزشکی
- فیزیوتراپی
پزشک دوز مناسب دارو یا سایر درمان ها را بر اساس علائم تجویز می کند. برخی از داروهای تجویزی توسط پزشک شامل موارد زیر است:
- شل کننده های عضلانی
- داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی
- داروهای مخدر مانند کدئین برای تسکین درد
- استروئیدها برای کاهش التهاب
- تزریق کورتیکواستروئید
همچنین پزشک احتمال می رود فیزیوتراپی و سایر درمان های مشابه را نیز تجویز کند، از جمله:
- ماساژ
- کشش
- تمرینات تقویت کننده
- عمل جراحی
برای موارد شدید جراحی نیاز است. جراحی به طور معمول فقط در صورت عدم موفقیت سایر روش های درمانی گزینه مطلوبی برای فرد محسوب می شود. با این حال، در صورت از دست دادن کنترل روده یا مثانه یا از دست دادن عصبی پیشرونده جراحی به یک گزینه اضطراری تبدیل می شود.
دیسککتومی فشار ریشه عصبی را که توسط دیسک برآمده یا خار استخوان تحت فشار قرار گرفته است را کاهش می دهد. جراح قطعه کوچکی از لایه، قسمت استخوانی کانال نخاعی را برمی دارد. فورامینوتومی عمل جراحی است که سوراخ استخوانی کانال نخاعی را که محل ریشه عصب است، باز می کند.
الکتروتراپی دیسک کمر شامل قرار دادن یک سوزن از طریق کاتتر در دیسک و گرم شدن آن به مدت 20 دقیقه است. این کار باعث ضخیم شدن دیواره دیسک و برآمدگی و تحریک عصب دیسک داخلی می شود.
در نوکلئوپلاستی از دستگاهی مانند گرز برای ورود به دیسک از طریق سوزن استفاده می شود، سپس می تواند مواد دیسک داخلی را از بین ببرد دستگاه با استفاده از امواج رادیویی بافت را گرم و جمع می کند.
فرسایش رادیوفرکانسی روشی برای استفاده از امواج رادیویی برای قطع ارتباط عصب ها با یکدیگر است. در این روش جراح با وارد کردن یک سوزن خاص به اعصاب آن را گرم می کند که باعث تخریب اعصاب می شود.
فیوژن نخاع کمری باعث تقویت ستون فقرات و کاهش حرکت دردناک می شود. این روش دیسک های بین دو یا چند مهره را از بین می برد، سپس جراح مهره ها را کنار یکدیگر با پیوند استخوان یا پیچ های فلزی خاص فیوز می کند.
لامینکتومی ستون فقرات که به آن فشرده سازی نخاع نیز گفته می شود. در این روش لایه را از بین می برد تا اندازه کانال نخاع بزرگ تر شود که این امر فشار بر نخاع و اعصاب را کاهش می دهد.
بیشتر بخوانید:چگونه گوش های خود را تمیز کنیم؟
چگونه از کمردرد جلوگیری کنیم؟
روش های زیادی برای جلوگیری از بروز کمردرد وجود دارد. تکنیک هایی نیز در صورت آسیب دیدگی ناحیه کمر از شدت علائم کم می کند. پیشگیری شامل موارد زیر است:
ورزش مربوط به عضلات شکم و کمر
کاهش وزن در صورت چاقی
بلند کردن اجسام از روی زمین به شیوه درست و صحیح
حفظ وضعیت مناسب بدن
همچنین ممکن است بخواهید:
روی یک سطح سفت بخوابید
روی صندلی های حمایتی بنشینید که در ارتفاع صحیح و درستی قرار دارند
از پوشیدن کفش های پاشنه بلند پرهیز کنید
سیگار کشیدن را ترک کنید
نیکوتین باعث تحلیل رفتن دیسک های ستون فقرات می شود، همچنین جریان خون را کاهش می دهد. با پزشک خود در مورد کمردرد صحبت کنید وی می تواند با تشخیص علت به پیش گرفتن روند درمانی مناسب به شما کمک کند.
مراقب خریدهای خود باشید
از آنجا که کمردرد بسیار رایج است محصولات بی شماری نویدبخش جلوگیری یا تسکین درد آن هستند، اما هیچ مدرک قطعی مبنی بر اینکه کفش های ویژه و مخصوص، تکیه گاه های پشتی، مبلمان مخصوص طراحی شده یا برنامه های کنترل استرس برای تسکین درد آن وجود ندارد.
علاوه بر این، به نظر نمی رسد نوعی تشک به عنوان گزینه بهتر برای افراد دارای کمردرد وجود داشته باشد، بنابراین برای انتخاب بهترین و مناسب ترین گزینه با پزشک خود مشورت کنید.
مترجم: الهه زارعی
