احتمالا تا به حال برای خود یا اطرافیانتان پیش آمده که عزیزی را از دست داده باشید. کنار آمدن با چنین غم بزرگی و تحمل جای خالی عزیزانی که همیشه در کنار ما بودهاند، کاری بسیار دشوار است. گاهی برخی از افراد این شرایط را برای خود سختتر کرده و تلاشی برای تغییر وضعیتشان نمیکنند. حفظ آرامش و گذراندن دوران سوگواری برای عزیزان قطعا برای هرکسی سخت است اما غیر ممکن نیست. در این مطلب درباره مرگ افراد نزدیک صحبت کرده و توصیههایی برای کنار آمدن با مرگ عزیزان آوردهایم. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید تا اگر خدای نکرده روزی یکی از نزدیکانتان را از دست دادید، راه غلبه بر غمها و خارج شدن از دوران سخت سوگواری را بلد باشید.
چگونه با مرگ عزیزانمان کنار بیاییم؟
زمانی که فرد یکی از نزدیکانش را از دست میدهد، به صورت ناخودآگاه و غیر ارادی با حجم زیادی غم ناشی از فقدان آن عزیز روبهرو میشود. سوگواری و غصه خوردن برای مرگ عزیزان، امری کاملا طبیعی است. اما فرد باید چه کند که این غم بر او مسلط نشود؟ قطعا اگر تلاشی برای کنار آمدن با این اتفاق نکند، در گذر زمان این حال بد و غصه زیاد بر او پیروز شده و دائمی میشود. همهی ما روزی قرار است افرادی را از دست بدهیم که بودنشان در کنار ما همیشگی بوده و فقدانشان به نظر غیر قابل تحمل میرسد. اما قطعا نمیتوانیم جریان زندگی را بخاطر مرگ عزیزانمان متوقف کنیم.
در چنین شرایطی لازم است که مراحل سوگواری را شناخته و نسبت به راههای گذر کردن از این بحران آگاه باشیم. طبق گفته روان شناسان، غم و اندوه برای هر اتفاقی، پنج مرحله اصلی دارد. در ادامه به معرفی این مراحل خواهیم پرداخت.
مرحله اول؛ شوک، ناباوری و انکار
اولین گام در غم و سوگواری، شوکه شدن و ناباوری است. در این مرحله معمولا فرد به صورت ناخودآگاه سعی دارد که اتفاق پیش آمده را انکار کند. حتی در موارد زیادی، او تمایلی به صحبت کردن درباره فقدان عزیزانش نیز ندارد. در این مرحله، مدتی طول میکشد که فرد کم کم مرگ عزیزانش را باور کرده و برای کنار آمدن با مرگ پدر، مادر یا دوستانش آماده شود. در مرحلهی ناباوری، فرد همزمان با تلاش غیر ارادی برای انکار مرگ نزدیکانش، در جهت قبول و باور بحران پیش میرود.
مرحله دوم؛ آشفتگی و عصبانیت
پس از اینکه شخص از مرحله اول عبور کرد، نوبت به خشم میرسد. عصبانیت نسبت به اینکه چرا او باید نزدیکانش را از دست بدهد؟ اکثر آدمها در کنار آمدن با مرگ مادر یا سایر افراد نزدیکشان، از این مرحله گذر میکنند. گاهی احساس آشفتگی و خشم ناشی از فقدان عزیزان، به قدری افزایش مییابد که شخص از سایر اطرافیان هم دور شده و نسبت به همدردی و کمک گرفتن از آنها نیز اجتناب میکند. گریه زیاد، آشفتگی فکری و روحی، احساس ضعف، تنهایی، گوشه گیر شدن و بی هدفی، از جمله حسهایی هستند که طی این مرحله در فرد غصه دار ایجاد میشوند.
مرحله سوم؛ چانه زنی
بعد از کنار آمدن با مرگ همسر یا سایر اعضای خانواده یا به بیان بهتر، بعد از پذیرش مرگ عزیزان، شخص به دنبال هر راهی میگردد تا بتواند کمی از درد خود بکاهد. در واقع او در این مرحله، با احساس درماندگی، حاضر است هر کاری انجام دهد تا از این بحران عبور کند. مرحله چانه زنی، پیش از مرگ عزیزان و در زمان بیماری آنها نیز برای بازماندگان پیش میآید.
در چنین شرایطی فرد به دنبال راه رهایی از رنج، شروع به چانه زنی میکند. معمولا فرد از خدا میخواهد که عزیزش را به او برگرداند و او در مقابل، تبدیل به آدم بهتری شود. جملاتی مانند «اگر او را شفا بدهی از این به بعد بیشتر مراقبش هستم»، «اگر او را زنده نگه داری دیگر با او بدرفتاری نمیکنم» و این گونه جملاتی که از پشیمانی فرد بازمانده نسبت به رفتارش با نزدیکانش نشأت میگیرد.
مرحله چهارم؛ افسردگی و غم
شروع افسردگی و اندوه اصلی زمانی است که فرد به طور کامل بحران پیش آمده را پذیرفته و میداند که نمیتواند تغییری را رقم بزند. پس از پذیرش وضعیت موجود، فرد در تنهایی خود بیشتر فرو رفته و معمولا ارتباطاتش با دیگران کمرنگتر میشود. این افسردگی ممکن است شدید یا بسیار کم و جزئی باشد. اما اگر برای مدت زمان طولانی ادامه دار شده و یا شدیدتر شود، فرد باید برای بهبود اوضاع به روانشناس مراجعه کند.
مرحله پنجم و آخرین مرحله؛ پذیرش
زمانی که فرد از چهار مرحله قبلی عبور کند، به مرحله پذیرش میرسد. او در این مرحله به طور کامل مرگ بستگانش را باور کرده و میپذیرد که باید به زندگی خودش ادامه دهد. به بیان دیگر، وضعیت موجود را قبول کرده و تلاشی برای تغییر این وضعیت نمیکند؛ زیرا میداند که وضعیت پیش آمده، قابل تغییر نیست. در این مرحله است که امیدهای بیهوده، حس ضعف، افسردگی، تمایل به انزوا و… از بین رفته و روال معمول زندگی از سر گرفته میشود.
ناگفته نماند که این مراحل در تمام افراد به صورت یکسان رخ نمیدهند و ترتیب یا مدت زمان هر مرحله، برای هر شخص متفاوت است. اما به طور کلی اگر شناخت کافی نسبت که هر مرحله و نحوه گذر کردن از بحران مرگ نزدیکان را بشناسید، در زمان رخداد چنین اتفاقی، آن را با رنج کمتری پشت سر خواهید گذاشت.
پاسخ دکتر هلاکویی درباره نحوه کنار آمدن با مرگ عزیزان
دکتر فرهنگ هلاکویی در پاسخ به فردی که درباره کنار آمدن با مرگ عزیزان از او سوال پرسیده بود، پاسخ داد که هر چیزی یک روز به وجود آمده و در نهایت یک روز از بین میرود. در نتیجه سوگواری و غصه بیش از حد برای هر اتفاقی بی فایده است. گاهی ما در زمان حیات عزیزانمان و زمانی که حتی دچار بیماری یا مشکلی نیستند، ترس و اضطراب شدیدی نسبت به مرگ آنها در آینده داریم. از نظر دکتر هلاکویی، دلیل این اضطراب لزوما علاقه و محبت نیست. گاهی تنفر پنهان به دلیل بحثها و کشمکشهای دائمی که با آن شخص داریم میتواند دلیل این اضطراب باشد. به بیان دیگر، ما از مرگ او میترسیم زیرا ممکن است سهم کوچکی در این اتفاق داشته و بعد از مرگش، خودمان را مقصر بدانیم.
دکتر هلاکویی در رابطه با این موضوع بیان کرده است که مهمترین عامل در کنار آمدن با مرگ پدر یا سایر نزدیکان، برگزاری مراسم درست و پشت سر گذاشتن دوران سوگواری است. زمانی که ما در مراسم ترحیم و تشییع جنازه نزدیکانمان شرکت میکنیم، با دیدن روال خاکسپاری، مرگ آنها را تا حد زیادی باور میکنیم. همچنین عزاداری برای عزیزمان (به میزان لازم و منطقی) کمک بسیاری به باورپذیری این موضوع میکند.
اگر در مدت زمان معقول و با آداب درستی سوگواری کنیم، پس از مدتی به آرامش نسبی دست مییابیم. در مقابل، اگر کسی بخواهد روال سوگواری را به شیوه خودش تغییر دهد یا در برابر پذیرش بحران مقاوت کند، کنار آمدن با این بحران برایش به مراتب سختتر خواهد شد. برای مثال، افرادی که پس از مرگ عزیزشان از همه اطرافیان دور شده، روابط خود را قطع میکنند و برای گذراندن این دوره دائما از مشروبات الکلی یا مواد مخدر کمک میگیرند، آسیب بیشتری خواهند دید.
در نتیجه، بهتر است که وقتی عزیزی را از دست میدهید، مراسم ترحیم و یادبود برای او برگزار کرده و در این مراسم شرکت کنید. دیدن روال تشییع جنازه در اولین قدم به شما کمک میکند که مرگ عزیزتان را قبول کنید. در روزها و ماههای بعد، حضور افراد و نزدیکان که برای ابراز همدردی در کنارتان هستند را بپذیرید و سعی کنید که بدون وجود عزیزتان هم به زندگی شخصیتان ادامه دهید. ناگفته نماند که پافشاری ناخودآگاه یا آگاهانه در انکار بحران، گریه نکردن، سوگواری نکردن و تلاش برای گذر از این اتفاق بدون پشت سر گذاشتن دوران سوگواری نیز آسیب بزرگی به افراد وارد خواهد کرد.
استفاده از پکهای پذیرایی پکتو
اگر به تازگی یکی از عزیزان خود را از دست دادهاید، از طرف تیم پکتو به شما تسلیت عرض میکنیم و آرزوی صبر بیشتر برای بازماندگان و شادی روح عزیز از دست رفته شما را داریم.از آنجایی که افراد عزادار از لحاظ روحی در شرایط مناسبی قرار ندارند، نمیتوان توقع داشت که وقت خود را به جای سوگواری، صرف پذیرایی از مهمانان کنند. در چنین شرایطی شما میتوانید از پکهای آماده و ویژه پذیرایی پکتو استفاده کنید. این پکها که برای هر فرد به طور جداگانه تهیه شده و شامل آیتمهایی مانند آبمیوه، میوه، شیرینی، خرما و… هستند، خیال شما را از بابت پذیرایی آسوده میکنند. برای سفارش پکهای ویژه پذیرایی فقط کافی است که پک دلخواهتان را در وبسایت ما انتخاب کرده و تاریخ و مکان برگزاری مراسم را مشخص کنید. با انجام این مراحل سادهراجازه دهید که پکتو، پذیرایی از مهمانان شما را بر عهده بگیرد.