استرس، ممنوع ترین احساسی است که مادر در دوران بارداری نباید حتی یک ثانیه به آن دچار شود! اما به هر حال ما در دنیایی زندگی می کنیم که سرعت اطلاع از اخبار و اتفاقات ناگوار بسیار زیاد بوده و همین موضوع باعث می شود تا استرس بیش از هر امر دیگری در زندگی ما کاملا عادی جلوه کند.
این احساس، به هیچ عنوان تاثیر مثبتی بر روی رشد جنین نداشته و چه بسا که می تواند حتی تغییرات و اختلالاتی را نیز در او به وجود آورد.
پس با دانستن مراقبت های بارداری، می توانیم تاثیر استرس روی جنین را تا حد زیادی کاهش دهیم. با ما همراه باشید تا به بررسی این احساس و نکاتی که باید به هنگام بروز آن مد نظر خود قرار دهید، بپردازیم.
استرس و حضور آن در دوران بارداری
هر زمان که ما در مورد بارداری صحبت می کنیم، در واقع داریم از “انتظاری شیرین” در زندگی هر زنی یاد می کنیم. ما یک چشم انداز ایده آل از لقاح داریم که در آن معتقدیم باید همه چیز عالی پیش برود، هیچ مشکلی وجود نداشته باشد و زندگی تازه یک انسان در رحم مادر به شیوه ای آرام جریان بیابد.
در این بین نیز تنها نگرانی مادر باید این باشد که کودک در داخل شکمش، سالم رشد کند. با این حال، این تصویر، واقعیت بسیاری از زنانی نیست که این مرحله را با نگرانی و اضطراب زیادی زندگی می کنند.
استرس در بارداری می تواند به دلیل عوامل متعددی باشد که علل آن نیز همیشه قابل حل نیست، اما عواملی وجود دارند که می توانند به کاهش قابل توجهی از اثرات آن بر روی جنین کمک کنند.
این موضوع نیز کاملا مشهود است که هر عاملی می تواند مستعد ایجاد یک دوره استرس در بارداری باشد، به خصوص اگر مادر از قبل مستعد ابتلا به آن بوده اند.
دانستن تاثیر این که استرس می تواند با جنین چه کند، تا حد زیادی در مادران این انگیزه را به وجود می آورد که به مراقبت های بارداری پرداخته تا این 9 ماه انتظار را به خوبی پشت سر بگذرانند.
مواردی ساده مانند دانستن نکات تغذیه بارداری می تواند تا حد زیادی استرس را از اطراف ما دور کند که در ادامه بیشتر به این موضوع می پردازیم.
استرس در بارداری بر مغز نوزاد تاثیر می گذارد
بر اساس مطالعه اخیر منتشر شده در JAMA Pediatrics، تحمل استرس، اضطراب و افسردگی در دوران بارداری می تواند بر رشد مغز جنین تاثیر بگذارد.
مشاهده شده است که نوزادان مادرانی که در طول 9 ماه بارداری دچار استرس های شدیدی شده اند، ممکن است در میان سایر نواحی در هیپوکامپ (بخشی از مغز) دچار وخامت رشد شوند.
علاوه بر این، مطالعه دیگری که اخیرا بر اساس شهادت 65 میلیون زن باردار و نوزادانشان در کشورهای مختلف جهان انجام شده است، این نتیجه را نشان می دهد که نوزاد مادری که در مقطعی از بارداری دچار استرس شده است، بیشتر در معرض ابتلا به اوتیسم بوده و یا پس از به دنبال آمدن، چاقی مفرط را با خود به همراه خواهد داشت.
پس استرس می تواند علاوه بر تاثیرات منفی در دوران بارداری، نیاز به مراقبت از نوزاد به شکلی خاص پس از زایمان را نیز به همراه خواهد داشت.
آیا استرس در دوران بارداری می تواند بر جنسیت جنین تأثیر بگذارد؟
اگرچه ممکن است تعجب آور به نظر برسد، اما یک مطالعه علمی وجود دارد که از رابطه بین استرس بارداری و تولد تعداد کمتری از نوزاد پسر صحبت می کند.
مطالعات دیگر نیز به جزئیات خاصی در این زمینه پرداخته اند؛ برای مثال، پس از حمله به برج های دوقلو در نیویورک، پسران کمتری نسبت به دختران متولد شدند. IESMP می‌گوید: «مطالعات نشان داده اند که مردان در برابر محیط های نامطلوب قبل از تولد آسیب پذیرتر هستند و نشان می دهد که زنانی که سطح استرس بالایی دارند ممکن است در طول بارداری، به هنگام شکل گیری جنسیت جنین، مشکلاتی را برای او به وجود آورند».
با تحقیقاتی که تا به امروز انجام شده است، نشان می دهد که بسیاری از افرادی که پس از گذر سن 18 سالگی اقدام به تغییر جنسیت خود کرده اند، مادرانی با سطح استرس بالایی داشتند. همین موضوع نشان می دهد که مراقبت های بارداری تا چه اندازه مفید و حائز اهمیت هستند.
استرس خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد
استرس بارداری علاوه بر تاثیر مستقیم بر جنین، می تواند خطر زایمان زودرس را نیز به همراه داشته باشد و بر سلامت جنین و همچنین سلامت مادر تاثیر بگذارد. حضور استرس در زندگی مادر، فشار خون و گاهی اوقات کالری دریافتی را افزایش می دهند. جالب است بدانید که در این حالت، استرس تنها عاملی نیست که می تواند باعث زایمان زودرس شود.
در رابطه با سلامت مادر ناشی از استرس در دوران بارداری، باید احتمال ابتلا به عفونت بارداری را نیز اضافه کرد؛ زیرا ترشح مقدار زیادی از هورمون کورتیزول به هنگام وجود استرس، همراه با دفاع ضعیف معمول بدن در دوران بارداری، می تواند سیستم ایمنی بدن شما را تا حد زیادی تضعیف کند.
نحوه مبارزه با استرس در دوران بارداری
بر اساس داده های به دست آمده توسط مرکز بیمارستان عمومی ماساچوست برای سلامت روان زنان، در ارتباط با دانشکده پزشکی هاروارد، افزایش زیاد و مکرر اضطراب می تواند بر بارداری شما تاثیر منفی بگذارد. به طور خاص، رنج بردن از اضطراب می تواند منجر به زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد در نوزاد شما شود. خوشبختانه، روش های زیادی وجود دارد که نشان می دهد تمرین برخی از تکنیک های تمدد اعصاب، ورزش و استفاده از برخی مواد غذایی و ویتامین ها با اضطراب مقابله می کند و مزایای بیشتری را نیز به هنگام زایمان با خود به همراه دارد.
به هنگام استرس، تنفس عمیق را انجام دهید
هوا را از طریق بینی بگیرید، آن را برای چند ثانیه در ریه ها نگه دارید و به صورت کنترل شده از طریق دهان رها کنید.
پیاده روی گزینه ای ایده آل به هنگام بروز استرس
پیاده روی ایده آل ترین پیشنهاد برای آن دسته از مادرانی است که دوست دارند در فضای باز باشند؛ زیرا به شما امکان می دهد تا استقامت عضلانی خود را بدون نیاز به امکانات یا تجهیزاتی خاص، بهبود بخشید.
از سبزیجات بیشتری در رژیم غذایی خود استفاده کنید
سبزیجات سرشار از منیزیم هستند و می توانند گزینه ای عالی و خوشمزه برای از بین بردن استرس در دوران بارداری باشند.
ویتامین D و C را با تجویز پزشک خود مصرف کنید
کمبود دو ویتامین ذکر شده باعث بروز استرس بسیار در دوران بارداری می شود. با تجویز پزشک خود و استفاده از مکمل های ویتامین سی و دی، این احساس را از خود دور کنید.
سخن پایانی
مراقبت های بارداری در رابطه با استرس در این دوران، بسیار مهم و حائز اهمیت است. اگر از استرس دوران بارداری رنج می برید، همین حالا برای از بین بردن آن دست به کار شده و با تغییر رژیم غذایی بارداری خود و انجام حرکات ورزشی و تمدد اعصاب، به از بین بردن آن بپردازید. در این زمینه می توانید علاوه بر پیاده روی، ورزش هایی نظیر یوگا، ایروبیک یا شنا را نیز برای تاثیر بهتر، انجام دهید.
