سردرد های ناشی از تومورهای مغزی معمولاً در طولانی‌ترین مدت زمان شدت می‌یابند. یکی از شایع‌ترین علائم تومور مغزی، سردرد است که با سردردهای خوشه‌ای و میگرن متفاوت است.
علل تومور مغزی
بیش از ۱۲۰ نوع تومور مغزی وجود دارد. این تعداد بر اساس بافت‌های مغزی که روی آن‌ها تاثیر می‌گذارد متغیر است. همه تومورهای مغزی سرطان مغز نیستند، اما حتی تومورهای خوش خیم (یا غیرسرطانی) به دلیل اندازه یا محل خود می‌توانند خطرناک باشند. با این حال، پزشکان نمی‌دانند چرا برخی از سلول‌ها شروع به تشکیل سلول‌های تومور می‌کنند. اما علل تومور مغزی ممکن است ربطی به ژن‌های یک فرد یا محیط او یا هر دو عامل داشته باشد. برخی از علل بالقوه تومور مغزی و عوامل خطر ممکن است شامل موارد زیر باشند.
- سرطان‌هایی که از سایر قسمت‌های بدن پخش می‌شوند؛ مانند سرطان سینه، سرطان روده بزرگ، سرطان کلیه، سرطان ریه و ملانوما.
- برخی شرایط ژنتیکی که فرد را مستعد تولید بیش از حد سلول‌های خاص می‌کند.
- قرار گرفتن در معرض برخی از اشعه‌ها به ویژه پرتوهای یونیزه. این پرتوها آنقدر قوی هستند که باعث تغییرات در DNA افراد می‌شوند.
- افزایش سن که خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش می‌دهد. اما تومور مغزی در هر سنی ممکن است رخ دهد.
- برخی نژادها تومورهای خاصی را به دنبال دارند؛ مثلا سفیدپوستان به گلیوما مبتلا می‌شوند، در حالی که سیاه‌پوستان به مننژیوم بیشتر مبتلا می‌شوند.
علائم سردرد های تومور مغزی
هر بیمار سردرد را به صورت منحصربه‌فردی تجربه می‌کند، اما سردرد های تومور مغزی معمولا ثابت و مزمن هستند که در شب یا اوایل صبح بدتر می‌شوند. آن‌ها اغلب به عنوان سردردهای کسل‌کننده و فشاری توصیف می‌شوند، اگرچه برخی از بیماران نیز از دردهای تیز در سر خود شکایت می‌کنند. این سردردها می‌توانند با سرفه، عطسه یا زور زدن بدتر شوند. سردرد ناشی از تومور مغزی ممکن است در اوایل درمان به داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ژلوفن پاسخ دهد، اما ممکن است به مرور زمان نسبت به دارو مقاوم‌تر شود. برخی افراد سردردهایی دارند که آن‌ها را از خواب بیدار می‌کند. تومورهای مغزی در پشت سر ممکن است باعث سردرد همراه با گردن درد شوند. اگر تومور مغزی در جلوی سر شکل بگیرد، سردرد ممکن است شبیه درد چشم یا درد سینوسی باشد. در ادامه به علائم سردرد از تومور مغزی اشاره می‌کنیم.
- کاهش وزن بدون دلیل خاصی
- تاری دید و دو بینی
- افزایش فشار در پشت یا جلوی سر (بسته به محل تومور)
- خواب‌آلودگی و سرگیجه
- احساس گیجی
- از دست دادن تعادل بدن
- از دست دادن یکباره‌ی تکلم و شنوایی
- احساس ضعف و بی‌حسی پیش‌رونده در یک طرف بدن
- تغییرات خلقی و رفتاری که پیش از سردردها، از شما مشاهده نمی‌شدند.
تفاوت سردرد های تومور مغزی با سایر انواع سردرد
در ادامه به بررسی تفاوت سردرد ناشی از تومور مغزی با سه نوع متداول از سردردها یعنی، سردرد خوشه‌ای، سردرد تنشی و سردرد میگرنی می‌پردازیم.
تفاوت سردرد خوشه‌ای با سردرد های تومور مغزی
الگوی بروز سردردهای خوشه‌ای، معمولا به صورت کلاستری است. این نوع سردرد از دردناک‌ترین سردردهایی است که فرد را مبتلا می‌کند و معمولا هنگام بروز با ایجاد درد شدید در یک قسمت سر و اطراف یک چشم، فرد را از خواب بیدار می‌کند. این سردرد حمله‌های پی در پی دارد که ممکن است از چند هفته تا چند ماه ادامه داشته باشد. حمله‌ها برای مدتی باقی می‌مانند و سپس به صورت دوره‌ای متوقف می‌شوند. دوره‌ی توقف سردردهای خوشه‌ای، از چند ماه تا چند سال ادامه دارد.
در حالی که سردردهای تومور مغزی معمولا احساس فشار در سر را القا می‌کنند و همیشگی هستند. سردردهای تومور مغزی به مرور شدت بیشتری پیدا می‌کنند.
تفاوت سردرد میگرنی با سردرد های تومور مغزی
سردردهای میگرنی نسبت به سردردهای خوشه‌ای متداول‌تر هستند و همراه با حساسیت به نور و صدا ایجاد می‌شوند. سردردهای میگرنی معمولا همراه با ضربان در سر، حساسیت لمسی، اسهال، استفراغ و گردن درد یا سفتی در این ناحیه ایجاد می‌شوند. اما سردرد های تومور مغزی هیچ یک از علائم مذکور را ندارند. سردرد های تومور مغزی معمولا سردردهای فشاری هستند. این سردردها احساس بسته بودن سر را به فرد القا می‌کنند و سر او را فشار می‌دهند.
تفاوت سردرد تنشی با سردرد های تومور مغزی
سردردهای تنشی از متداول‌ترین انواع سردرد است. بر اساس آمار انجمن بین‌المللی سردرد، حدود ۷۸% افراد حداقل یکبار آن را در طول زندگی خود تجربه می‌کنند. تفاوت سردردهای تنشی با سردردهای میگرنی، در این است که سردردهای تنشی منجر به حساسیت به نور، استفراغ و تهوع نمی‌شوند. سردردهای تنشی ضربان‌دار نیستند. تفاوت سردردهای تنشی با سردرد های تومور مغزی این است که در طول روز تشدید نمی‌شوند و با مسکن‌هایی نظیر ژلوفن تا حدی یا به طور کامل بهبود می‌یابند.
ویژگی سردرد های تومور مغزی
مغز خود هیچ گیرنده دردی ندارد، اما مکانیسم‌های مختلفی وجود دارد که توضیح می‌دهند چرا تومورهای مغزی باعث سردرد می‌شوند. اساسی‌ترین دلیل این است که یک تومور می‌تواند فشار داخل جمجمه شما را افزایش دهد و باعث کشیدگی سخت شامه (پوشش مغز و نخاع) شود. این موضوع می‌تواند دردناک باشد، زیرا سخت شامه دارای انتهای عصبی حسی است.
دکتر لیپینسکی، متخصص مغز و اعصاب می‌گوید: «جمجمه اساسا یک کره با مقدار مشخصی از بافت داخلی است. افزودن بافت بیشتر (مثلا یک تومور یا لخته خون) فشار داخل کره را افزایش می‌دهد، زیرا جمجمه نمی‌تواند برای سازگاری با آن منبسط شود.»
در ادامه به ویژگی های سردرد های تومور مغزی اشاره می‌کنیم.
- فرد مبتلا به تومور مغزی صبح‌ها با سردرد از خواب برمی‌خیزد و سردرد تومور مغزی او در طول روز شدت می‌گیرد.
- سردرد های تومور مغزی در اوایل شیوع به داروهای مسکن نظیر استامینوفن و ژلوفن پاسخ می‌دهند، اما به مرور دیگر این مسکن‌ها روی سردرد تاثیر نداشته و داروهای دیگری نیز تاثیرگذار نخواهند بود.
- سردردهای تومور مغزی در محل خاصی از سر شروع نمی‌شوند و معمولا در نقاط مختلف سر ایجاد می‌شوند. گاهی سردرد در کل سر پخش می‌شود.
- سردرد های تومور مغزی فشار سر را زیاد می‌کنند؛ طوری که فرد احساس می‌کند سرش را با یک پارچه محکم بسته‌اند و به آن فشار می‌آورند.
- سردردها با جابه‌جایی وضعیت بدن، عطسه، سرفه و فشار تشدید می‌شوند.
- علائم سردرد از تومور مغزی برخلاف سایر سردردها، زمان مشخصی ندارند و در هر لحظه و روزی ممکن است بروز پیدا کنند. همچنین این سردردها تا چند روز یا چند هفته ادامه می‌یابند و همیشگی هستند.
چه زمانی برای سردرد های تومور مغزی به پزشک مراجعه کنیم؟
سردرد های تومور مغزی مداوم هستند و در طول روز بیشتر می‌شوند. این یکی از اصلی‌ترین و اولین علامت تومور مغزی است که باید به پزشک متخصص مغز مراجعه کنید. اما تومور مغزی همراه با علائم دیگری است که در صورت مشاهده آن‌ها، حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
- عدم حفظ تعادل
- تشنج
- تغییرات خلقی و رفتاری
- ضعف یا بی حسی در بدن یا یک سمت آن
- سردردهای ناگهانی، شدید و مداوم
- مشکلاتی در بینایی، شنوایی و گفتاری
- اختلال در به خاطر سپاری وقایع و رویدادها
