شیر گاو نانوذره دارد، آن هم از نوع مفید!

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش‌روی محققان، تبدیل داروهای تزریقی به نسخه‌هایی است که به‌صورت خوراکی مصرف شوند. داروهای خوراکی معمولاً شکست می‌خورند، زیرا نمی‌توانند در برابر محیط سخت روده مقاومت کنند و توانایی دارو برای جذب و اعمال اثر درمانی بر بدن از بین می‌رود.

یک‌دسته از داروهایی که فقط با تزریق قابل‌مصرف هستند، درمان با آران‌ای است. این داروها با استفاده از مولکول‌های مبتنی بر آران‌ای، بیان و فعالیت مولکول‌های هدف را دست‌کاری می‌کنند و مسیرهای زیستی را برای درمان بیماری موردنظر تغییر می‌دهند. آران‌ای‌درمانی امکان درمان بیماری‌هایی را فراهم می‌کند که داروهای معمولی روی آن‌ها مؤثر نیست.

تحقیقات جدید کینگز کالج لندن نشان داده است که نانوذرات زیستی موجود در شیر گاو به نام وزیکول‌های خارج سلولی (EV) ممکن است راهی برای تجویز درمان‌های مهم آران‌ای به‌صورت خوراکی باشند.

دریتون ولاسالیو (Driton Vllasaliu) نویسنده مسئول این مطالعه و مدرس ارشد داروسازی در دانشکده کینگز کالج لندن، می‌گوید: «تجویز خوراکی داروها قابل‌قبول‌ترین، راحت‌ترین و معمولاً ارزان‌ترین راه برای مصرف دارو است؛ زیرا به حضور متخصصان مراقبت‌های بهداشتی متکی نیست. توانایی ارائه داروهای «زیستی»، مانند درمان‌های آران‌ای، اغلب به‌عنوان نقطه‌عطف تحویل دارو در نظر گرفته می‌شود، اما همچنان یک چالش سخت باقی مانده است. این مطالعه مهم است زیرا نشان می‌دهد که ممکن است تحویل خوراکی داروهای آران‌ای با استفاده از فناوری مبتنی بر وزیکول‌های خارج سلولی شیر امکان‌پذیر باشد».

وزیکول خارج‌سلولی چیست؟

وزیکول‌های خارج سلولی نقش مهمی در ارتباطات سلولی دارند. بیشتر سلول‌های ما آن‌ها استفاده می‌کنند. وزیکول‌های خارج سلولی را مانند پوشش‌های سلولی در نظر بگیرید که برای انتقال محموله‌هایی مانند پروتئین‌ها، لیپیدها و اسیدهای نوکلئیک، از جمله آران‌ای، در فواصل طولانی تا سلول‌های هدف کار می‌کنند. آن‌ها توسط لایه لیپیدی (چربی) محافظی احاطه شده‌اند و مهم‌تر از همه، می‌توانند از موانع زیستی بگذرند.

محققان بررسی کردند که آیا وزیکول‌های خارج سلولی استخراج‌شده از شیر گاو را می‌توان به‌عنوان وسیله‌ای برای رساندن دارو به دستگاه گوارش مشکل‌ساز ما استفاده کرد یا خیر. وزیکول‌های خارج سلولی شیر پیش‌تر برای درمان بیماری روده تحریک‌پذیر (IBS) در مدل‌های موش موردبررسی قرار گرفته است.

وزیکول‌های خارج سلولی شیر با استفاده از مدل‌های ارگانوئید واقعی روده انسان آزمایش شد و مشخص شد که آن‌ها از دیواره روده عبور می‌کنند. محققان می‌گویند که وزیکول‌های خارج سلولی شیر می‌تواند برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها، ازجمله بیماری‌های قلبی و دیابت، با استفاده از درمان‌های خوراکی استفاده شود.

علاوه بر این، ازآنجایی‌که بسیاری از مردم پیش‌ازاین به‌طور مرتب در معرض وزیکول‌های خارج سلولی شیر گاو قرار گرفته‌اند، بعید است که برخلاف نانوذرات مصنوعی که در حال حاضر برای ارائه درمان آران‌ای از طریق تزریق استفاده می‌شوند، این روش جدید پاسخ ایمنی نامطلوبی ایجاد کند.