بسیاری از افراد به مشاور مراجعه میکنند تا از یک رابطه ناسالم عاطفی رهایی پیدا کنند. جالب اینجاست که بسیاری از آنها قبل از مراجعه به مشاور، متوجه بودند که طرف مقابلشان رفتارهای نامناسبی دارد یا دچار اختلاف نظرات زیادی هستند، اما باز هم ادامه دادند تا زمانی که نتوانستند اخلاقیات فرد مقابل را تحمل کنند و با کولهباری از خشم و عصبانیت و در کمال درماندگی، به مشاور مراجعه کردند.
ارتباط ناسالم چیست؟
دکتر فهیمه رضایی دکترای روانشناسی نوست: همه ما می دانیم که برخی ویژگی های افراد تغییر نمی کنند و هیچ ربطی به گذر زمان ندارد؛ مخصوصا ویژگی هایی که به دلیل ژنتیک به فرد رسیده است.
بسیار مشاهده می شود که افراد برای رهایی از یک رابطه ناسالم عاطفی به مشاور مراجعه می کنند. جالب اینجاست که بسیاری از آنها خیلی زودتر از زمانی که نزد مشاور می آیند، فهمیده بودند که طرف مقابلشان رفتارهایی نامناسب دارد و یا اینکه دچار اختلاف نظرات زیادی هستند، اما باز به آن رابطه ادامه داده اند تا جایی که دیگر نتوانستند اخلاقیات فرد مقابل را تحمل کنند و با کوله باری از خشم و عصبانیت و در کمال درماندگی، پیش مشاور آمده اند.
متاسفانه کم و بیش امکان بهبود یک رابطه عاشقانه اشتباه وجود دارد و اکثر مواقع به جای بهتر شدن، به مرور زمان رابطه بدتر می شود و مشکلات نیز اضافه تر می شوند. بهمین خاطر به محض اینکه احساس کنیم در رابطه ای ناسالم گیر افتاده ایم به جای ترس، باید سریع به فکر چاره باشیم. برای اینکه تشخیص بدهیم که این رابطه سالم است یا خیر، خوب است به برخی سوالات در ذهن خود پاسخ دهیم. مثلا اینکه این رابطه باعث پیشرفت من خواهد شد یا درجا زدن و پسرفت؟ اینکه اگر به این رابطه ادامه دهم و منجر به ازدواج شود، آیا من با این شخص خوشبخت خواهم شد و یا دائم مانند این دوران بین ما ناراحتی و کشکمکش خواهد بود؟ خصوصیات و ویژگی های اخلاقی این شخص، برای من تا چه حد قابل تحمل و غیرقابل تحمل می باشند؟ بعنوان همسر آیا می توانم او را در جمع همکاران یا خانواده او را مطرح کنم و چقدر به معیارهای من نزدیک است؟ آیا مطمئن هستم که او با حضورش در زندگی من باعث حال خوب و اعتماد به نفس من خواهد شد یا برعکس ترجیح می دهم رابطه ای مخفیانه داشته باشم چون فقط دوستش دارم نه اینکه بخواهم او را به کسی نشان دهم چون در شأن من نیست!!!
برخی اوقات نیز افراد متاسفانه درگیر بیماری ها و اختلالات روحی و روانی هستند که ازدواج با این افراد کاملا اشتباه است.
رابطه اشتباه چه ویژگی هایی دارد؟
همانطور که گفته شد، بسیاری افراد جرات جدا شدن و ترک یک رابطه عاشقانه ای که دارای اشکال است را ندارند. عواملی مانند ترس، عدم اعتماد به نفس، اختلالات روحی مانند مهرطلبی، وابستگی، ترس از نداشتن حامی و … در این شرایط دخیل و مؤثر هستند. بهمین خاطر است که ما همیشه تاکید می کنیم درباره خودتان بیشتر فکر کنید ببینید دنبال چه هستید و از یک رابطه چه انتظارات و توقعاتی دارید. اینکه می خواهید یک رابطه را شروع کنید صرفا برای اینکه تنها نباشید، خب قطعا امکان اشتباه در انتخاب شما وجود خواهد داشت. چون شما ملاک ها و معیارهای اصلی برای انتخاب یک کیس مناسب را در نظر نمی گیرید. یا مثلا افرادی که برای فراموش کردن شخصی که دوستش داشته اند، سریع تصمیم می گیرند رابطه جدیدی را آغاز کنند و اینگونه وارد یک رابطه اشتباه می شوند. از جمله مواردی که می توان با مشاهده آنها متوجه شوید که در یک رابطه ناسالم قرار گرفته اید، عبارتند از:
پرخاش و جنگ طلبی در رابطه
افرادی که در رابطه زیاد اهل بگو مگو هستند و بسیار پرخاشگر هستند، چه با شما و چه با اشخاص دیگر و چه با حیوانات و یا در بدترین حالت اقدام به رفتارهای ناشایست فیزیکی مانند کتک زدن، سیلی زدن، پرت کردن اشیاء و رفتارهای اینگونه دارند فرد مناسبی نیستند برای ادامه رابطه. این ویژگی بسیار بسیار اهمیت دارد و به هیچ عنوان نباید نادیده گرفته شود چون قطعا عواقب ناراحت کننده ای خواهد داشت.
مصرف الکل و مواد مخدر
افرادی که دائما تمایل به مصرف مواد مخدر یا نوشیدن مشروبات الکلی دارند، افرادی هستند که نمی توانید به آنها اعتماد کنید. نه اینکه انسانهای بدی باشند، ولی بخاطر سومصرف، نمی توانند انسان های معتمد یا راستگو یا وفادار به عهد خود باشند چون ممکن است در لحظه و در یک حال خوب، به شما قولی بدهند که به محض نیاز داشتن به مواد یا مشروبات الکلی، به طور کامل قول خود را فراموش کنند. توضیح بیشتر اینکه اولویت آنها اول مصرف مواد است بعد شما و خواسته ها و رضایت شما.
خودخواهی و تصمیم گیری اجباری
اینکه در رابطه شما هیچ نقشی در تصمیم گیری نداشته باشد و طرف شما هیچ اهمیتی به نظر شما ندهد و بخواهد حرف خودش را به کرسی بنشاند و اصلا نگران رضایت شما نباشد و شما باید همیشه با نظر او موافقت کنید و هیچ گاه جرات ابراز ناراحتی یا نارضایتی نداشته باشید، ادامه دادن رابطه در این شرایط کار خطرناکی است.
یکی از دلایل بسیار مهم که فرد را در رابطه ناسالم حفظ می کند و مانع از آگاهی او جهت ادامه ندادن رابطه در فرد می شود، داشتن طرحواره ناسالم است. که حتما این فرد باید تله زندگی خود را بشناسد و حتما جهت طرحواره درمانی اقام کند. چون طرحواره تا وقتی درمان نشود مدام در روابط تکرار و تکرار می شود و فرد همچنان دلیل شکست های خود را نمی فهمد.
انتقاد و ایراد گیری های دائمی
برخی افراد برای اینکه خود را خوب جلوه دهند، دائم در حال انتقاد و سرزنش کردن بقیه هستند که ثابت کنند بقیه بد ولی خودشان خیلی خوب هستند و این رفتار در رابطه آنها نیز مشاهده می شود.
این افراد با ایرادگرفتن های بی دلیل و پی در پی سعی می کنند که اعتماد به نفس طرف مقابل خود را تا حدی کم کنند که شخص احساس کند فقط در این رابطه دوام خواهد آورد و تنها طرف مقابل اوست که او را تحمل می کند و هیچ کس دیگری جز او نیست که ایراد هایش را بپذیرد در نتیجه با خاری و خفت رابطه را ادامه می دهد بدون اینکه متوجه بشود که اعتماد به نفسش را از دست داده و به محض به دست آوردن دوباره ی آن می تواند هم خود را از رابطه فعلی نجات دهد و هم بعدها بهترین انتخاب را داشته باشد.
مقصر بودن دائمی شما در رابطه ناسالم
اگر در رابطه ای هستید که دائما احساس می کنید مقصرید و خطاکار و این حس را طرفتان به شما القا کرده است که باید دائم از او عذرخواهی کنید و یا حتی با اینکه او اشتباه کرده اما در نهایت شمایید که باید از او عذرخواهی کنید و دعوا و کشمکش را پایان دهید بدانید که دارید یک رابطه اشتباه را ادامه می دهید.
در این رابطه وقتی شما از کاری که طرف مقابل شما انجام داده، ناراحت می شوید و این قضیه را با او در میان می گذارید، او آنقدر موضوع را پیچیده می کند تا اشتباه و کوتاهی به شما برگردد و خود را ناراحت و ملول نشان می دهد و آخر سر شما مجبور می شوید که برای اینکه حال او را خوب کنید، به ناچار از حق خود بگذرید و موضوع اصلی ناراحتی خود را کنار بگذارید و در این فکر باشید که چگونه او را خوشحال کنید تا بحث و دعوای بینتان تمام شود.
افرادی که مانع پیشرفت شما می شوند
برخی افراد حتی با اینکه دچار شک و بدبینی هم نیستند، اما باز هم نمی توانند شاهد پیشرفت دیگران باشند. مخصوصا درباره همسر خودشان. آنها تصور می کنند که باید همواره از همسر خود از لحاظ شغلی یا مالی بالاتر باشند. چون ترس از دست دادن دارند. این افراد نیز برای ازدواج مناسب نیستند اگر شما فردی هستید که می خواهید در زندگی مشترک همچنان زن یا مرد مستقلی باشید و همواره پیشرفت کنید، این ازدواج برای شما قطعا مناسب نخواهد بود.
البته معیارها و نشانه های دیگری برای یک رابطه مسموم وجود دارند که ممکن است در برخی روابط وجود داشته باشند و ما توصیه می کنیم که حتما وقتی موردی را می بینید که باعث دلسردی شما از یک رابطه می شود آن را جدی بگیرید.
نه اینکه بخاطر هر اختلاف نظر یا بحث سریعا دچار تردید شوید، خیر. اما حتما رضایت و خوشحالی خود را در رابطه مدنظر داشته باشید و با دلسوزی و از خودگذشتگی های بی منطق به رابطه ادامه ندهید؛ چون هر رابطه به محض اینکه جذابیت های ابتدایی خود را از دست بدهد و به سمت عادی شدن پیش برود، آن موقع است که اختلافات و تفاوت ها نمود پیدا می کند و شاید آنوقت بخاطر وابستگی ها و دلبستگی ها نتوان آن را رها کرد و یا جداشدن با گذراندن سختی های زیادی همراه باشد.