نکتههای هشداردهنده از طرف پزشکان درباره مصرف داروها بهویژه آنتیبیوتیکها همیشه تکرار میشود، اما بهنظر نمیرسد که تغییر چندانی در الگوی مصرف ایرانیها رخ داده باشد.
سالانه ۶۰میلیون آنتیبیوتیک در ایران مصرف میشود و آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت WHO هم نشان میدهد که ایران رتبه دوم جهان را در مصرف آنتیبیوتیک دارد و این یعنی چیزی حدود ۱۶برابر استاندارد جهانی. شاید بارها این جمله را شنیده باشید که مصرف خودسرانه و بیرویه آنتیبیوتیکها عامل مقاومت میکروبی و از بین رفتن باکتریهای مفید بدن است، اما نکته جدید و عجیب اینکه این رویه میتواند شما را به آلرژیهای خطرناک یا حساسیتهای دارویی هم مبتلا کند؛ مشابه سندروم DRESS که همین چند وقت پیش با ابتلای یکی از بازیگران سینما به واژهای نامآشنا بدل شد.
عوامل افزایش مصرف
دکتر مرتضی فلاحپور، فوقتخصص آلرژی و ایمنیشناسی بالینی درباره عوامل بروزدهنده آلرژی یا حساسیت دارویی میگوید: سندروم«DRESS هم یک نوع آلرژی یا حساسیت دارویی است که آنتیبیوتیک و ضدتشنجها شایعترین داروهای بروزدهنده آن هستند. البته ضدتشنجها مصرف خودسرانه ندارند و با تجویز پزشک مصرف میشوند، اما در کشور ما مصرف خودسرانه آنتیبیوتیک بالاست. اطلاعات نادرست بیمار یا اتکا بر اطلاعاتی که در منابع نادرست وجود دارد، باعث شده که مصرف آنتیبیوتیک در کشور ما افزایش پیدا کند؛ ازجمله شبکههای مجازی و پیجهای نامعتبر که اطلاعات نادرست برای درمان عفونتهای ویروسی منتشر میکنند و منجر به افزایش مصرف خودسرانه این داروها در کشور شدهاند.»
فلاحپور درباره اینکه چه میزان این مصرف خودسرانه میتواند شرایط ابتلا به بیماریها را تشدید کند، بیان میکند: «مصرف خودسرانه دارو همواره ممنوع است و احتمال عوارض را بیشتر میکند، اما به هر صورت مصرف دارو چه بهصورت خودسرانه، چه با تجویز پزشک در افرادی که مستعد حساسیتهای دارویی ازجمله سندروم DRESS هستند، عموما بعد از 3-2 هفته از مصرف دارو، آغاز میشود.»
چه باید کرد: متخصصان تأکید میکنند که برای جلوگیری از افزایش و مصرف خودسرانه آنتیبیوتیکها، مردم باید احساس مسئولیت کنند. انتظارات بیماران و اصرار به تجویز این داروها در نسخهها هم کاهش داشته باشد. در اینباره همچنین ضرورت دارد مردم آموزش ببینند که هر بیماری نیاز به دارو بهویژه آنتیبیوتیک ندارد.