انگلهای خارجی، جزو اصلیترین دلایل بروز بیماریهای پوستی در سگها محسوب میشوند که انواع مختلفی دارند. یکی از قدیمیترین و رایجترین بیماریهای پوستی ناشی از این موجودات، گال یا جرب سگ است. دلیل ایجاد این بیماری، کنه گال به نام Sarcoptes scabiei var canis است که با نفوذ به داخل پوست حیوان، باعث ریزش مو، تاولهای ریز، عفونت و بثورات پوستی میشود.
گال در سگ قدرت انتقال بسیار بالایی دارد و تنها با یک تماس، به حیوانات دیگر سرایت میکند. در سالهای اخیر شیوع این بیماری کشورهایی نظیر انگلستان، مناطق گرمسیر و کشورهای جنوب و جنوب شرقی آسیا، بسیار بالا بوده است و نمونههای مختلفی از آن نیز داخل کشور مشاهده شده است. به همین دلیل آشنایی با علائم و همچنین روشهای درمانی آن برای کسانی که با حیوان خانگی خود زندگی میکنند کاملاً ضروری است.
آشنایی با جرب سگ
گل یا جرب سگ بیماری پوستی شایعی است که تمام سگها را در هر نژاد و سنی درگیر میکند. این بیماری توسط کنههایی ایجاد میشود که در پوست سگ فرو میروند و باعث تحریک و التهاب در نواحی مختلف بدن میشوند. دو نوع اصلی جرب در سگها وجود دارد؛ جرب سارکوپتیک که توسط کنه Sarcoptes scabiei ایجاد میشود و جرب demodectic که عامل ایجاد آن، کنه Demodex canis است. هر دو نوع این کنهها میتوانند باعث خارش، ریزش مو و تحریک پوست حیوان شوند؛ با این حال تفاوتهای به خصوصی میان آنها مشاهده میشود.
Sarcoptes scabiei یک کنه بسیار مسری است که در پوست سگ فرو میرود و باعث خارش و التهاب شدید میشود. این نوع گال که به نام جرب سگ معمولی نیز شناخته شده است، به راحتی به حیوانات دیگر مانند گربه، خرگوش، گوسفند و… منتقل میشود و تا حدی قابلیت زنده ماندن در پوست انسان را نیز دارد. با این حال خطر جدی برای انسان به وجود نمیآورد و معمولاً پس از گذشت 3 الی 4 روز، خود به خود درمان میشود. از سوی دیگر، Demodex canis نوعی دیگر از کنه گال است که بیشتر سیستم ایمنی سگ را مورد هدف قرار میدهد. این کنه باعث ایجاد عوارض شدیدتری مانند ضخیم شدن پوست، عفونتهای باکتریایی و حتی سرطان در سگ میشود و تنها قابلیت انتقال میان سگها را دارد. با این وجود نمونههای بسیار نادری از وجود این کنه در گربهها نیز گزارش شده است.
روشهای درمان دارویی برای جرب سگ
اگر حیوان خانگی شما با علائمی مانند خارش شدید و ناگهانی و همچنین ریزش مو به صورت نقطهای در بخشهای مختلف بدن مواجه شده است، باید موضوع را سریعاً با دامپزشک یا دکتر گال در میان بگذارید. در صورت تشخیص بیماری گال، دامپزشک معمولاً داروهای ضد کک، ایورمکتین مایع، دیپهای حاوی پرمترین یا سلامکتین در موارد شدیدتر، میلبمایسین را تجویز میکند.
داروهای ضد کک
یکی از داروهای معروف ضد کک که برای درمان جرب در سگها تجویز میشود، فرونت لاین است. این داروی موضعی حاوی فیپرونیل و متوپرن است که در صورت ترکیب با یکدیگر میتوانند ککهای بالغ را از بین ببرند و از تخم گذاری آنها داخل پوست حیوان جلوگیری کنند. کرم موضعی Revolution نیز از دیگر گزینههای درمانی جرب سگ محسوب میشود که در از بین بردن کنه گال، کرم قلب و کنه گوش بسیار مؤثر است.
دیپهای حاوی پرمترین یا سلامکتین
دیپهای حاوی پرمترین یا سلامکتین نیز از دیگر روشهای درمانی مؤثر برای گال سگ هستند که به طور سیستماتیک میتوانند کنههای گال و اثرات آنها روی پوست را از بین ببرند. این دیپها به صورت موضعی روی نواحی آسیب دیده پوست سگ اعمال میشوند و قبل از شستشو برای مدت زمان مشخصی باقی میمانند. دیپهای پرمترین یا سلامکتین معمولاً هر یک تا دو هفته یکبار و تا زمانی که جرب به طور کامل از بین برود، باید مورد استفاده قرار گیرند.
ایورمکتین مایع
ایورمکتین به عنوان درمان قطعی گال، برای از بین بردن انواع کنهها میتواند استفاده شود و اثربخشی فوق العادهای روی حیوانات دارد. این دارو به طور مستقیم روی سیستم عصبی کنهها اثر میگذارد و باعث از بین رفتن آنها و تسکین علائم بیماری در حیوان میشود. با این حال باید توجه داشت که برخی نژادها نمیتوانند اثرات این دارو را تحمل کنند. سگهایی با نژاد کولی، شپردها، شتلند شیپداگ و نژادهای گله، دارای جهش ژنتیکی هستند که آنها را نسبت به ایورمکتین حساس میکند. مصرف ایورمکتین در این سگها میتواند عوارض جانبی عصبی شدیدی از جمله تشنج و حتی مرگ حیوان را به همراه داشته باشد.
میلبمایسین
Milbemycin داروی دیگری است که معمولاً برای درمان جرب شدید در سگها استفاده میشود و همانند ایورمکتین، روی سیستم عصبی کنهها تأثیر میگذارد. در صورتی که میلبامایسین به درستی و بر اساس توصیههای دامپزشک تجویز شود، میتواند خارش شدید را در مدت زمان کوتاهی تسکین دهد و باعث بهبودی پوست در نواحی آسیب دیده شود.
درمان خانگی گال سگ
بسیاری از دامپزشکان برای درمان سریع گال در سگها، روشهای خانگی را نیز در کنار مصرف داروهای تجویز شده پیشنهاد میکنند. یکی از مؤثرترین روشهای درمان خانگی جرب، حمام سرکه سیب است. در این روش نصف لیوان سرکه سیب با نصف لیوان بوراکس و آب گرم مخلوط شده و روی پوست سگ مالیده میشود. اسپری کردن این محلول و یا خوراندن سرکه سیب به سگ از طریق غذا یا آب نیز در بسیاری از موارد نتایج مثبتی داشته است. اگر به دنبال تمامی راههای درمان گال هستید، این لینک https://kasheflab.net/quick-and-definitive-treatment-for-scabies/ خیلی میتواند کمکتان بکند.
عسل نیز دارای خواص باورنکردنی زیادی است که میتواند برای بسیاری از بیماریهای حیوانات نظیر جرب سگ استفاده شود. خواص ضد عفونی کننده و آنتی اکسیدانی عسل، نقش مهمی در التیام پوست آسیب دیده و حساس سگ دارد و نواحی مختلف بدن حیوان را باکتریها و آلودگیهای ناشی از جرب، پاکسازی میکند. حمام کردن سگ با محلول بوراکس و پراکسید هیدروژن، استفاده از روغن زیتون، حمام بلغور جو دوسر و روغن نارگیل نیز از دیگر روشهای مؤثر در کاهش علائم گال سگ محسوب میشود که میتوان از آنها استفاده کرد.
مراقبت از سگ پس از درمان جرب
احتمال شیوع مجدد بیماری یا عود کردن آن پس از درمان سگ نیز وجود خواهد داشت؛ به همین دلیل باید مراقبتهای مناسبی از حیوان پس از بهبودی صورت گیرد که اولین قدم، استفاده از مکملها و داروهای تقویتی تجویز شده توسط دامپزشک است. سگها پس از ابتلا به جرب، به شدت با ضعف سیستم ایمنی مواجه میشوند و در معرض انواع بیماریها قرار میگیرند که برای درمان این مشکل، معمولاً از مکملهای تقویتی استفاده میشود. علاوه بر این، رعایت بهداشت سگ و فراهم کردن محیط زندگی پاکیزه نیز پس از درمان، اهمیت زیادی دارد. حمام کردن منظم سگ با شامپوهای دارویی توصیه شده توسط دامپزشک یا دکتر گال و همچنین ضدعفونی کردن محیط زندگی، از اقداماتی است که برای تضمین سلامت سگ پس از ابتلا به جرب باید انجام شود.