گاهی اوقات کودکان فقط به این دلیل لجبازی می کنند که بیش از حد خسته و یا به شدت از نظر روحی برانگیخته شده اند ولی نمی توانند احساساتشان را به درستی بروز دهند.
فردی که دچار اختلال لجبازی و نافرمانی است رفتارهای منفی گرایانه و لجبازی او به شکل یکدندگی مستمر و مقاومت در برابر دستورالعملها و عدم تمایل به مصالحه و سلطه پذیری یا جر و بحث با بزرگسالان یا همسالان بروز می کند.
همایون ابراهیمیمقدم روانشناس گفت: مهمترین مشخصهی اختلال لجبازی و نافرمانی الگوی رفتاری مکرر منفیگرایی، لجبازی، نافرمانی و خصومت در برابر والدین است که با ویژگیهای خاصی او همراه است. این ویژگیها از کوره در رفتن، مشاجره با بزرگترها، سرپیچی عمدی و امتنان از قواعد بزرگترها، زودرنجی، حساسیت و دلخوری سریع، عصبانیت، اوقات تلخی، کینهتوزی و انتقامجویی میباشد.
وی افزود: فردی که دچار این مشکل است رفتارهای منفیگرایانه و لجبازی او به شکل یکدندگی مستمر و مقاومت در برابر دستورالعملها و عدم تمایل به مصالحه و سلطهپذیری یا جر و بحث با بزرگسالان یا همسالان بروز میکند.
ابراهیمیمقدم تصریح کرد: لجبازی و نافرمانی ممکن است شانس تخطی عمدی و یا مداوم از محدودیتها باشد که معمولا به شکل نادیده گرفتن دستورها، مشاجره و ناتوانی در تحمل سرزنش به خاطر بدرفتاری دیده میشود و به صورت ناراحت کردن دیگران با پرخاشگری کلامی و عموما بدون پرخاشگری بدنی جدی ظاهر میشود.
وی اظهار داشت: افرادی که این اختلال را دارند خود را لجباز و نافرمان تلقی نمیکنند اما رفتارهای خود را به عنوان واکنشی در برابر شرایط یا فشارهای غیرعادلانه توجیه میکنند. شیوع لجبازی و نافرمانی بین 2 تا 16 درصد گزارش شده است و از قبل از 8 سالگی تا اوایل نوجوانی بیشتر دیده میشود.
این متخصص در پایان خاطرنشان کرد: معمولا این اختلال در خانوادههایی که حداقل یکی از والدین آنها سابقهی اختلال خلقی، لجبازی و نافرمانی، سلوک، بیش فعالی شخصیت ضد اجتماعی و یا اعتیاد دارند بیشتر دیده میشود. از طرفی به نظر میرسد مادرانی که مبتلا به افسردگی هستند شانس ابتلای کودک آنها به اختلال لجبازی و نافرمانی افزایش مییابد اما مشخص نیست که این افسردگی مادران تا چه اندازه علت رفتار مخالفتجویانه کودکان آنها است.