التهاب آپاندیس یا برداشتن آپاندیس، درمان اصلی برای آپاندیسی محسوب می‌شود که ملتهب یا پاره شده است. التهاب آپاندیس می‌تواند خطرناک باشد و گاهی عوارض تهدیدکننده به همراه داشته باشد. به همین دلیل، آپاندکتومی اغلب یک جراحی اورژانسی به شمار می‌رود.
آپاندکتومی چیست؟
آپاندکتومی، عمل جراحی برای برداشتن آپاندیس است. این عمل، درمان استاندارد برای آپاندیسیت به شمار می‌رود؛ التهابی دردناک که در آپاندیس به وجود می‌آید. ازآنجایی‌که احتمال پارگی آپاندیس ملتهب وجود دارد، آپاندیسیت یک وضعیت اورژانسی پزشکی در نظر گرفته می‌شود. پارگی آپاندیس می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
جراحی آپاندیس چگونه انجام می‌گیرد؟
هنگامی که بیماری آپاندیسیت توسط پزشک تشخیص داده می‌شود، برای جراحی اورژانسی در بیمارستان بستری می‌شود. بیمار با ناشتا بودن و دریافت آنتی بیوتیک وریدی آماده عمل می‌شود. بعد از بیهوشی عمومی، بیمار به خواب می‌رود. در هنگام عمل برای جلوگیری از اسپاسم عضلانی، شل‌کننده عضلانی تزریق می‌شود. یک لوله نازک از طریق دهان به گلوی شما وارد می‌شود تا راه تنفسی باز بماند و تنفس را کنترل کند. عمل جراحی آپاندیس یا آپاندکتومی به چند روش انجام می‌شود که مهمترین و مطرح‌ترین این روش‌‌ها جراحی به سبک لاپاراسکوپی است. در ادامه روش لاپاراسکوپی و همچنین شیوه سنتی یا باز را توضیح داده می‌شود.
آپاندکتومی لاپاراسکوپی
جراح برای شروع عمل، برش کوچکی در نزدیکی ناف ایجاد می‌کند. سپس، از طریق این برش، یک پورت و یک لوله نازک به نام کانولا را وارد حفره شکمی می‌کند. از کانولا برای بادکردن حفره شکمی با گاز دی‌اکسیدکربن استفاده می‌شود. این کار فضای بیشتری برای انجام عمل جراحی فراهم می‌کند و به نمایش واضح‌تر حفره شکمی و محتویات آن در تصاویر ویدیویی کمک می‌کند.
پس از بادکردن حفره شکمی، کانولا خارج شده و لاپاراسکوپ وارد می‌شود. لاپاراسکوپ لوله‌ای بلند و نازک است که به یک نور کوچک و یک دوربین با رزولوشن بالا مجهز شده است. دوربین عمل جراحی را روی صفحه‌ای ویدیویی نمایش می‌دهد و جراح را در پیداکردن آپاندیس و هدایت ابزارها از طریق یک تا سه برش کوچک راهنمایی می‌کند. در برخی موارد، ممکن است لاپاراسکوپی عوارضی را نشان دهد که پیش‌بینی نشده بود. در این‌صورت، ممکن است جراحی لاپاراسکوپی برای مدیریت این عوارض به جراحی باز تبدیل شود.
آپاندکتومی باز
جراح برای انجام آپاندکتومی باز، برشی بزرگ‌تر در پایین سمت راست شکم شما ایجاد می‌کند. سپس، حفره شکمی را باز می‌کند و عضلات شکمی را برای یافتن آپاندیس کنار می‌زند. اگر آپاندیس شما پاره شده باشد، ممکن است قبل از آپاندکتومی، آبسه یا مایعی در حفره شکمی وجود داشته باشد که نیاز به تخلیه دارد. پس از آن، حفره شکمی با محلول نمکی شستشو داده می‌شود.
در هر دو روش، آپاندیس شما با بخیه بسته شده، از روده جدا و برداشته می‌شود. مایعات و گاز اضافی از طریق برش‌های شما تخلیه می‌شود. اگر پریتونیت داشتید، جراح ممکن است یک لوله زهکشی در شکم شما قرار دهد تا مایعات همچنان تخلیه شوند و بعدا آن را خارج کند. لوله تنفس شما برداشته شده و برش‌هایتان با بخیه بسته، تمیز و پانسمان می‌شوند. تا زمانی که به هوش بیایید به اتاق ریکاوری منتقل خواهید شد.
بعد از عمل آپاندکتومی چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر عمل آپاندکتومی لاپاراسکوپی شما بدون عارضه انجام شده باشد، ممکن است در همان روز به خانه بروید. بااین‌حال، به دلیل اثرات باقی‌مانده بیهوشی، به همراهی کسی برای بازگشت به خانه نیاز خواهید داشت.
اگر آپاندیس شما پاره شده باشد یا تحت عمل جراحی باز قرار گرفته باشید، ممکن است چند روز دیگر در بیمارستان بستری بمانید. در این مدت، تیم مراقبت‌های بهداشتی وضعیت شما را به‌طور مرتب کنترل می‌کنند و آنتی‌بیوتیک‌های وریدی دریافت خواهید کرد. همچنین ممکن است نیاز به برداشتن لوله زهکشی باشد.
عوارض جانبی احتمالی
طی چند روز آینده ممکن است برخی عوارض جانبی ناشی از جراحی را تجربه کنید. عوارض جانبی رایج عبارت‌اند از:
تهوع: احساس ناخوشی در معده که ممکن است منجر به استفراغ شود.
یبوست: سختی در دفع مدفوع.
درد ناشی از گاز (بعد از لاپاراسکوپی): این درد که به‌عنوان «درد شانه» نیز شناخته می‌شود، ناشی از تحریک دی‌اکسیدکربنی است که در طول عمل برای بادکردن شکم استفاده می‌شود. این درد ممکن است به قفسه سینه و شانه‌های شما نیز کشیده شود.
نفخ شکم: احساس پری و سیری در شکم. این علامت طی چند هفته آینده به‌تدریج از بین می‌رود.
عوارض آپاندکتومی
اگرچه آپاندکتومی یک عمل جراحی رایج و نسبتا کم‌خطر است، اما مانند هر عمل جراحی، خطرات و عوارض جانبی احتمالی نیز وجود دارد. برخی از عوارض احتمالی آپاندکتومی عبارت‌اند از:
خونریزی: خونریزی داخلی یا خارجی ممکن است در محل برش یا در حفره شکمی رخ دهد.
عفونت زخم: محل برش ممکن است آلوده شده و عفونت کند.
انسداد روده: چسبندگی یا التهاب در روده‌ها می‌تواند جریان محتویات روده را مسدود کند.
آسیب به اندام‌های مجاور: در حین جراحی، ممکن است به اندام‌های مجاور مانند مثانه، روده بزرگ یا لوله‌های تخمدان (در زنان) آسیب وارد شود.
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر پس از آپاندکتومی، فورا به پزشک خود مراجعه کنید:
- دمای 38 درجه سانتیگراد (تب) یا بیشتر
- لرز
- قرمزی، تورم، درد یا چرک در محل برش
- درد شکمی شدید
- حالت تهوع و استفراغ مداوم
- یبوست یا اسهال
- عدم توانایی در دفع گاز
- مشکل در دفع ادرار
به‌طورکلی، شما باید دو تا سه هفته پس از جراحی، یک ویزیت پیگیری با پزشک خود تنظیم کنید. بااین‌حال، در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت، باید فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
نتیجه اینکه
هیچ‌کس دوست ندارد جراحی شکم داشته باشد. اما اگر دچار آپاندیس شوید، به درمانی سریع نیاز دارید. عمل آپاندکتومی یکی از عمل‌های مطمئن و موثر شناخته شده برای درمان التهاب آپاندیس است و با برداشتن و خروج آپاندیس از بدن، از عود مجدد آن، گسترش عفونت، و عواقب فاجعه‌بار آن جلوگیری می‌کند. پیشرفت‌های اخیر پزشکی، جراحی آپاندیس به روش لاپاراسکوپی را به‌عنوان یک روش کم تهاجمی سرپایی در شرایط مناسب امکان‌پذیر کرده است.
سوالاتی که به تکرار پرسیده می‌شود
1. آپاندیس چیست؟
آپاندیس، کیسه کوچک لوله‌ای شکلی است که مانند زائده‌ای کوچک از انتهای روده بزرگ بیرون‌زده است. طول آن تقریبا به اندازه انگشت اشاره است و در پایین و سمت راست شکم قرار دارد.
2. آیا جراحی آپاندیس خطرناک است؟
در حالت کلی، عمل آپاندیس یک عمل جراحی رایج و نسبتا کم‌خطر با نرخ موفقیت بالا است. اکثر افراد بدون هیچ‌گونه عوارض جانبی جدی بهبود می‌یابند.
3. آیا عمل جراحی آپاندیس با لاپاراسکوپی برای همه مناسب است؟
به‌طورکلی، لاپاراسکوپی روشی ترجیحی برای آپاندکتومی است، زیرا مزایای متعددی نسبت به جراحی باز دارد؛ مانند درد کمتر، بهبودی سریع‌تر، زخم‌های کوچک‌تر و کاهش خطر عفونت.
source: www.nhs.uk/conditions/appendicitis/treatment
