هر آنچه باید درباره بهداشت دهان و دندان کودکان بدانید.

دوران کودکی، دوره‌ای تکرارنشدنی در زندگی همه‌ی انساهاست و دراین زمان سلامتی انسان شکل می‌گیرد. رعایت بهداشت دهان و دندان کودکان تاثیرچشمگیری در تحکیم پایه‌های سلامتی و کیفیت زندگی آن در بزرگسالی‌اش دارد. دراین قسمت با نگاهی عمیق به برسی دلیل اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان، مراحل رشد دندان کودکان، روش‌های بهداشتی برای حفظ سلامت دهان و دندان کودکان، پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان در کودکان و مشکلات رایج دهان و دندان در کودکان می‌پردازیم. دکتر حمیدرضا افضلی، متخصص دندانپزشکی کودکان، با عشق و تعهد به سلامتی کودکان، راهنمایی و همراهی شما در این سفر پرمهرخواهند بود.

چرا بهداشت دهان و دندان در کودکان مهم است؟

بهداشت دهان و دندان کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید از سنین پایین به آن توجه شود. مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان، به همراه مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک، می‌تواند از بسیاری از مشکلات دندانی در آینده جلوگیری کند. یکی از دغدغه‌های والدین ممکن است هزینه‌های درمان‌های دندانی باشد، به خصوص زمانی که نیاز به کاشت دندان مطرح می‌شود. قیمت کاشت دندان به عوامل مختلفی مانند نوع مواد استفاده شده و پیچیدگی جراحی بستگی دارد، اما با مراقبت صحیح از دندان‌های کودک، می‌توان از این هزینه‌های سنگین در آینده پیشگیری کرد. پس بهداشت دهان و دندان کودک را جدی بگیرید تا از هزینه‌های بالای درمان در آینده جلوگیری کنید.

مراحل رشد دندان‌های کودکان

رشد دندان کودکان ازآغاز دوره جنینی آغازشده و تا پایان 12سالگی تداوم دارد. رشد دندان کودکان دارای مراحلی خاص است که آشنایی آنها برای شما باعث می‌شود تا بهتر با نیاز ها و تغییرات کودکتان روبه‌رو شوید و نیازهای کودکتان را برطرف نمایید. این مراحل شامل: زمان‌بندی رویش دندان‌های شیری و جایگزینی دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی است

زمان‌بندی رویش دندان‌های شیری

رشد دندان‌های شیری در کودکان، از حدود ششمین هفته بارداری آغاز می‌شود و تا 2 سالگی ادامه می‌یابد.معمولاً اولین دندان شیری که دندان پیشین میانی فک پایین است، بین 4 تا 7 ماهگی روی لثه ظاهر می‌شود. تا 3 سالگی، 20 دندان شیری (شامل 10 دندان در فک بالا و 10 دندان در فک پایین) به طور کامل روی لثه ظاهر می‌شوند.ترتیب و زمان دقیق رویش دندان‌ها در هر کودک متفاوت است و جای نگرانی ندارد.

جایگزینی دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی

این فرآیند به تدریج و به ترتیب خاصی اتفاق می‌افتد.معمولاً اولین دندان دائمی که دندان پیشین میانی فک پایین است، جایگزین دندان شیری می‌شود. تا 12 سالگی، 28 دندان دائمی (شامل 14 دندان در فک بالا و 14 دندان در فک پایین) جایگزین دندان‌های شیری می‌شوند. رشد دندان‌های عقل که 4 دندان در انتهای قوس‌های دندانی هستند، بین 17 تا 25 سالگی اتفاق می‌افتد.توجه به این نکته ضروری است که ترتیب و زمان دقیق رویش و جایگزینی دندان‌ها در هر کودک متفاوت است و جای نگرانی ندارد

روش‌های بهداشتی برای حفظ سلامت دهان و دندان کودکان

حفظ سلامت دهان و دندان کودکان از دوران کودکی و نوپایی بسیار مهم است و نقش کلیدی در سلامتی و کیفیت زندگی آنان در آینده ایفا می‌کند. برخی از روش‌های بهداشتی برای حفظ سلامت دهان و دندان کودکان عبارتند از: استفاده ازمسواک و رعایت نکات مهم آن و نخ دندان و دهانشویه ها و محلول ‌های ضدعفونی کننده به‌طور روزانه و رعایت آن به عنوان یک روتین بهداشتی همیشگی فراموش نشود. بهتر است کودک را از سن 6ماهگی تحت معاینات منظم دندانپزشکی قرار بدهید تا پیش از بروز هرگونه مشکل جدی با تشخیص زودهنگام جلوی خرابی دندان گرفته شود.

نکات مهم در مسواک زدن کودکان

مسواک زدن از سن 6ماهگی دوبار در روز که با استفاده از مسواک نرم و کوچک و خمیردندان فلوراید شروع می‌شود و بهتر است تا سن 7سالگی خودتان دندان کودکان را مسواک بزنید و این کار را به طور مداوم وهمیشگی تکرار کنید تا منجر به عادت کردن کودک شود.

استفاده از دهانشویه‌ها و محلول‌های ضدعفونی

استفاده از دهانشویه‌ها و محلول‌های ضدعفونی برای کودکان باید با احتیاط و زیر نظر متخصص دندانپزشکی انجام شود.انجمن دندانپزشکی آمریکا استفاده از دهانشویه را برای کودکان زیر 6 سال توصیه نمی‌کند. برای کودکان بالای 6 سال، می‌توان از دهانشویه‌های فلوراید دار با تجویز و راهنمایی دندانپزشک استفاده کرد. از مقدار مناسب دهانشویه طبق دستورالعمل استفاده کنید.و به کودک آموزش دهید که دهانشویه را قورت ندهد. در صورت سوزش یا تحریک لثه، استفاده از دهانشویه را متوقف کنید و با دندانپزشک مشورت کنید.

پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان در کودکان

موضوع مهمی که در سنین بزرگسالی کودکان نقش مهمی ایفا می‌کند، این است که والدین از سنین پایین تر توجه و دقت زیادی روی سلامت دهان و دندان کودکان خود داشته باشند. زیرا عدم توجه به دهان و دندان کودکان باعث افت کیفیت زندگی آن ایجاد کرده و ممکن است و کودک دچار بیماری‌ای شود که پیشگیری از آن دیر شده باشد. با دقت داشتن به این موضوع به راحتی قادر به پیشگری زودهنگام و جلوگیری ازانواع بیماری‌های دهان و دندان کودک خود می‌شوید.

روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان

1. رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن دو بار در روز با خمیر دندان فلوراید، استفاده روزانه از نخ دندان و شستشوی دهان با آب بعد از هر وعده غذایی، از جمله عادات بهداشتی ضروری برای کودکان هستند.
2. تغذیه سالم: محدود کردن مصرف شیرینی، نوشیدنی‌های گازدار و غذاهای چسبنده، و افزایش مصرف میوه‌ها، سبزیجات و لبنیات، به حفظ سلامت دهان و دندان کودکان کمک می‌کند.
3. معاینات مدام پزشک :معاینات دوره‌ای دندانپزشکی از سن 6 ماهگی، به تشخیص زودهنگام مشکلات دهان و دندان و درمان به موقع آنها کمک می‌کند.

پیشگیری از بیماری‌های لثه

بیماری‌های لثه، مشکلی شایع هستند که می‌توانند به لثه‌ها، دندان‌ها و حتی سلامت کلی شما آسیب برسانند.اما خبر خوب این است که با اقدامات پیشگیرانه ساده مثل: رعایت بهداشت دهان و دندان، ترک سیگار، کنترل بیماری‌های زمینه‌ای و استفاده از مسواک و نخ دندان مناسب می‌توانید از بروز این بیماری‌ها جلوگیری کنید و سفری شگفت‌انگیز از لثه تا لبخند را برای خود رقم بزنید.

مشکلات رایج دهان و دندان در کودکان

کودکان در سنین رشد، دارای دندان‌هایی حساس که مشکلاتی نیز به این واسطه باعث می‌شود تا سلامت آنها به‌خطر بی‌افتد. عواملی که در بوجودآمدن مشکلت دهان و دندان کودکان بسیار موثر هستند عبارتند از: پوسیدگی دندان‌های شیری، پوسیدگی دندان‌های شیری، مشکلات لثه در کودکان و دندان قروچه و آسیب‌های ناشی از آن.

پوسیدگی دندان‌های شیری

این مسئله، موضوعی شایع در دهان و دندان کودکان است و به وسیله باکتری‌ها و اسید ایجاد می‌شوند و با علائمی مثل درد و حساسیت همراه است.راه درمان آن نیز پرکردن و عصب کشی یا درآخر کشیدن دندان است.

مشکلات لثه در کودکان

التهاب و بیماری لثه ازجمله بیماری‌های دهان و دندان محسوب می‌شود. این بیماری با علائمی مانندخونریزی لثه، تورم و قرمزی لثه همراه است. درمان بیماری لثه، جرم‌گیری دندان است.

نتیجه گیری

کودکان به واسطه حساسیتی که تا قبل از سنین 7سالگی دارند، مراقبت از سلامت دهان و دندان‌هایشان کاری بسیار مهم تلقی می‌شود. امروزه رعایت بهداشت دهان و دندان کودکان جزی از دغدغه‌های والدین می‌باشد. از همین رو دکتر حمیدرضا افضلی، متخصص باتجربه، با سابقه 18سال طبابت و عضو رسمی آکادمی دندانپزشکی آمریکا به همراه کادری مجرب و با به کارگیری جدیدترین متدهای روز جهان در این زمینه آماده یاری رساندن به کودکان و والدین می باشند.