هنوز معلوم نیست كه دقیقا چه عاملی باعث ایجاد بیماری اماس میشود. دلایلی كه برای ایجاد این بیماری نام برده میشوند ویروس، نقص ژن یا هر دو باهم به همراه عوامل محیطی مانند استرس و آلودگی هوا و داشتن سابقه خانوادگی این بیماری است و خساست یکی از عوامل ایجاد استرس در افراد است
• از هر 2000 نفر، یک نفر به ام.اس مبتلاست
• اولویت ها در زندگی تعیین کننده بی توجهی یا اهمیت نشان دادن ما به سلامتی است
• با 300هزار تومان از عدم ابتلا به ام.اس و سلامتی خود مطمئن شوید
• بیماران مبتلا به ام.اس تنها 10درصد هزینه های درمان و بستری را می پردازند
• دوبینی، تاری دید، ضعف عضلات و اختلال در راه رفتن را جدی بگیرید
همه ما در زندگی بدنبال رسیدن به خوشبختی، آرامش و رفاه هستیم و برای دستیابی به این اهداف هزینه های فراوان و گوناگونی را می پردازیم؛ اما به رسم روزگار در پیچ و تاب مسیر زندگی با مواردی ناخوشایند نیز برخورد می کنیم که هزینه های ناخواسته ای را بر ما تحمیل می کند؛ تصادف، بیماری، ورشکستگی های مالی و مرگ عزیزان همگی از این دسته اتفاقات ناراحت کننده اند.
مشکل از آنجا آغاز می شود که گاه به جای آنکه کسب درآمد بخشی از زندگی ما باشد، تبدیل می شود به همه آن؛ زمانی که حتی از سلامتی خود صرف نظر می کنیم و تنها به فکر رسیدن به پول و مال و منال بیشتری هستیم اما کمی تامل لازم است تا دریابیم اگر از مسایل دیگر زندگی همچون سلامتی خود غافل بمانیم، شاید مجبور شویم همه این اندوخته ها را برای بازیابی تنها بخشی از این نعمت عظیم الهی هزینه کنیم.
برخی افراد حتی حاضر نیستند با وجود مشاهده علایم هشداردهنده در جسم و جان خود که زنگ خطری برای تهدید سلامتیشان به شمار می رود، سری به متخصصان امر بزنند و جویای احوال خود شوند. اینکه چه چیز مانع از مراجعه این دسته اشخاص به پزشک و پیگیری وضعیتشان می شود، جای بررسی دارد.
یکی از بیماری هایی که سال های اخیر گریبانگیر اغلب جوامع و بویژه کشور ما شده است و افراد زیادی را در دوران جوانی و سرزندگی گرفتار و مسیر زندگی آنها را دستخوش تغییرات اساسی کرده، ام.اس یا مولتیپل اسکلروز است. درد مشترک همه مبتلایان به این بیماری که به گفته کارشناسان استرس یکی از عوامل اصلی بروز این بیماری و تشدید آن به شمار می رود، افت کیفیت زندگی آنهاست. ام.اس که با تحت تاثیر قرار دادن سیستم اعصاب مرکزی منجر به از بین رفتن بخشی از توانایی جسمی بیماران می شود، به دنبال خود تبعات دیگری همچون افسردگی را نیز برای این افراد به همراه دارد. به رغم نبود درمان قطعی برای این بیماری، آنچه همه پزشکان در آن اتفاق نظر دارند، تشخیص به موقع و زودهنگام ام.اس و به دنبال آن جلوگیری از پیشرفت این بیماری است. آنها معتقدند، داشتن اطلاعات کافی افراد جامعه در رابطه با این بیماری می تواند به پزشکان در خصوص تشخیص به هنگام این بیماری و تحت کنترل درآوردن حملات و عوارض ناشی از آن بسیار کمک کننده باشد.
به همین منظور در این گزارش سعی شده است تا با بررسی هزینه های مرتبط با تشخیص ام.اس و درمان مبتلایان به آن، معیار مناسبی به دست آوریم تا بتوان با آن ارزش سلامتی و قناعت بیجا و مال اندوزی را مورد سنجش قرار داد. در این راستا با دکتر مهدی مقدسی، دانشیار بیماری های مغز و اعصاب فعال در بیمارستان حضرت رسول به گفت و گو نشستیم.
این نورولوژیست اظهار کرد: اینکه بسیاری از مردم حاضر نیستند برای اطمینان یافتن از سلامتی خود به پزشک مراجعه کرده و یا آزمایش چکاب سالانه را انجام دهند، به گران بودن حق ویزیت و این قبیل مسایل مالی بر نمی گردد بلکه مساله به فرهنگ ما مربوط می شود؛ چرا که حق ویزیت در مراکز دانشگاهی در حدود 4 تا 5هزار تومان است و فکر نمی کنم آدم ها به آنجایی رسیده باشند که قادر به تامین این میزان نباشند. مراجعه به بهترین متخصص مغز و اعصاب یا ام.اس در بیمارستان های دولتی با دفترچه نزدیک به 2هزار و 500تومان و بدون بیمه حدود 7 تا 8هزار تومان برای افراد هزینه در بر دارد. چنانچه اشخاص قصد مراجعه به مطب های خصوصی را داشته باشند باید رقمی نزدیک به 30 تا 40هزارتومان به عنوان حق ویزیت بپردازند؛ پس مشکل اصلی بی توجهی برخی افراد به سلامتیشان، بالابودن هزینه های بهداشتی درمانی نیست و به اولویت های آنها مربوط می شود.
وی با بیان اینکه انجام اقدامات تشخیصی همچون آزمایش های خون و ام.آر.آی برای افراد دارای دفترچه بیمه، کمی هزینه بر است ولی خیلی زیاد نیست، ادامه داد: اولین چیزی که برای تشخیص ام.اس باید انجام شود توجه به داشتن علایم این بیماری در خود است؛ علایم اولیه ام.اس همچون خواب رفتگی دست و پا، گاهی آنقدر خفیف است که افراد به آن بها نمی دهند. همین امر می تواند عمده ترین علل عدم مراجعه مردم به پزشک باشد. اغلب اشخاصی که در مناطق دوردست کشور زندگی می کنند به مراکز دولتی دسترسی دارند و ساکنان شهرها نیز می توانند از بیمارستان های دولتی و خصوصی و مطب پزشکان بهره مند شوند. در واقع مراجعه به پزشک در ابتدای به ساکن این بیماری هزینه چندانی ندارد اما چنانچه بیماران دفترچه بیمه نداشته باشند در مرحله تشخیص ام.اس متحمل هزینه هایی نسبتا بالا خواهند شد. مخارج انجام ام.ار.ای در گرانترین حالت 100 هزارتومان و آزمایش خون در پیشرفته ترین وضعیت 150 تا 200 برآورد می شود.
دکتر مقدسی درخصوص هزینه های مربوط به مرحله درمان مبتلایان به ام.اس، توضیح داد: پس از تشخیص بیماری، در مرحله درمان عمده این بیماران باید بستری شوند. با طرحی که بتازگی توسط وزارت بهداشت و درمان به اجرا در آمده است، اغلب این بیماران در صورت بستری شدن در بیمارستان های دولتی به معنای واقعی هزینه ای را متقبل نمی شوند؛ در حقیقت نه هزینه دارو و درمان می پردازند و نه هزینه بستری. بیمارستان های خصوصی نیز هر یک بسته به منطقه مکانی و سطحی که دارند هزینه های مختلفی را دریافت می کنند اما خود بیمار می تواند انتخاب کند که به کدام مرکز مراجعه نماید. نوع درمان بیماران مبتلا به ام.اس فرقی ندارد و برخلاف برخی بیماری ها که ممکن است، رسیدگی بیشتر در سرنوشت بیمار تعیین کننده باشد، مسایل نگهداری و پرستاری در این مرحله از بیماری ام.اس چندان دخیل نیست. مبتلایان به این بیماری تنها باید یکسری داروهای خاص و مشخصی را دریافت کنند و اینکه بطور مثال به جای یک یخچال 20 فوتی در اتاق خود یک یخچال 6 فوت داشته باشند، تاثیری به حالشان نخواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه هزینه اولیه درمان ام.اس حتی اگر افراد فاقد دفترچه بیمه بوده و به مراکز دولتی مراجعه کنند، بسیار کمتر از هزینه مراکز خصوصی تمام می شود، افزود: بیماران دارای دفترچه بیمه که در مرحله اول در بیمارستان بستری می شوند مبلغی حدود 40 تا 50هزارتومان می پردازند. 90 درصد هزینه های این دسته از بیماران خاص از سوی دولت و بیمه ها تقبل می شود و تنها 10درصد مخارج را خود بیمار باید پرداخت کنند. بطور مثال اگر آمپول یک بیمار مبتلا به ام.اس 125هزارتومان باشد، فقط 12 هزار تومان آن سهم بیمار می شود.
این متخصص مغز و اعصاب، اضافه کرد: بیماران مبتلا به ام.اس که دفترچه بیمه ندارند، می توانند فقط برای روزهایی که در بیمارستان بستری هستند، بیمه شوند و بعد از مرخص شدن دیگر خودشان باید برای دریافت دفترچه بیمه اقدام کنند؛ بطوریکه در هنگام بستری شدن، مبلغی از آنها دریافت می شود و برای روزهایی که در بیمارستان می ماند، بیمه ایجاد می کنند و سپس در آخر کار هزینه دریافت شده به بیماران عودت داده می شود. هزینه بستری شدن در مراکز خصوصی، شبی بین 800 تا 2میلیون تومان بسته به ویژگی های این بیمارستان ها متغیر است.
وی اقدامات درمانی مربوط به مبتلایان به ام.اس در ادامه کار خارج از بیمارستان را این گونه تشریح کرد: هنگامی که این افراد از بیمارستان مرخص می شوند، باید یکسری داروها را به عنوان نگهدارنده و شبیه به واکسن استفاده کنند. 80 تا 90درصد این داروها تحت پوشش بیمه هستند. این بیماران با وجود بیمه و متناسب با نوع دارو ممکن است ماهیانه از 500هزارتومان تا 50هزار تومان بابت تامین داروهای موردنیاز خود بپردازند.
دکتر مقدسی مخارج خدمات پرستاری را یکی دیگر از هزینه های مربوط به بیماران ام.اسی عنوان کرد و گفت: در مراحل خیلی پیشرفته این بیماری مثل هر بیماری ناتوان کننده دیگری این بیماران نیز نیاز به پرستاری و کمک دارند که هزینه هایی را علاوه بر درمان بر دوش خانواده این افراد تحمیل می کند.
وی مهمترین علایم تشخیصی ام.اس را احساس گزگز یا خواب رفتگی در دست و پا دانست و تصریح کرد: باید توجه داشت این علامت ها با بسیاری از بیماری ها همپوشانی دارد اما چیزی که حتما در صورت مشاهده آن باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد تا علت آن کاملا بررسی شود، دوبینی، تاری چشم، ضعف اندام و اختلال در راه رفتن است.
این نورولوژیست با اشاره به اینکه بطور تقریبی از هر 100هزار نفر 50 تن به بیماری ام.اس مبتلا می شوند که اغلب آنها را زنان تشکیل می دهند، یادآور شد: سنین میان 20تا 40سالگی سن شروع این بیماری عنوان می شود. بطور معمول طول عمر این افراد کمتر از انسان های سالم نیست اما ممکن است کیفیت زندگی آنها در اواخر عمر تغییر کند. باید همواره به خاطر داشت استرس در بروز و تشدید ام.اس بسیار بسیار موثر است چرا که سطح ایمنی بدن را به شدت کاهش می دهد و در این شرایط هر بیماری مزاحمی می تواند سربلند کرده و جان افراد را تهدید کند.
در پایان باید گفت، همه موارد اشاره شده در این گزارش، تنها برای این است که ما با یک حساب سرانگشتی، سود و زیان نادیده گرفتن وضعیت سلامت خود را محاسبه کرده و بدانیم درک ما از زندگی و مسیری که در پیش می گیریم، تعیین کننده کیفیت آن است و بی توجهی به برخی مسایل می تواند سرتاسر زندگی و سعادت ما و خانواده مان را دستخوش تغییرات گسترده و گاه ناخوشایندی قرار دهد. سلامت، تنها موردی است که ولخرجی در آن جایز است. زمانی که ما می توانیم با هزینه کردن یک صدم مخارجی که در صورت ابتلا به بیماری های مختلف بویژه ام.اس باید پرداخت کنیم، از سالم بودن خود مطمئن شده و یا از وجود بیماری در مراحل ابتدایی مطلع و از پیشرفت آن جلوگیری نماییم، چرا از انجام این موارد خودداری کرده و کم کاری های خود را به نام سرنوشت ثبت می کنیم.