اگر یکی از دوستان یا نزدیکان شما مشکوک به خودکشی است بیشتر به او توجه کنید و بدون معطلی از افراد متخصص و مشاورین کمک بگیرید. بی پرده درباره تفکرات و احساسات مربوط به خودکشی صحبت کنید. این کار می تواند یک زندگی را نجات دهد.
دکتر علی اصغر کیان نیا در گفت و گو با خبرنگار شفاف، اظهار کرد: استیصال روحی و روانی افراد و به دنبال آن احساس به بن بست رسیدن را دلیل اقدام به خودکشی اغلب افراد است؛ بطوریکه شخص هدفی را در زندگی دنبال می کرده و هنگامی که به اهداف خود دست نمی یابد، آنگاه احساس یاس و ناامیدی پیدا کرده و به سوی خودکشی گام بر می دارد.
وی با بیان اینکه خودکشی یک آسیب فردی و اجتماعی در همه جوامع به شمار می رود، اضافه کرد: بیکاری، احساس پوچی و مبهم بودن آینده در بسیاری از افراد بویژه جوانان زمینه افسردگی را فراهم می کند و موجب گوشه گیری و انزوا طلبی آنها می شود. در نتیجه به دنبال این موارد، احساس تمایل به خودکشی و حتی اقدام به این کار نیز، دور از انتظار نخواهد بود.
این مشاور خانواده، شکست های فاجعه آمیز همچون شکست های تحصیلی و اقتصادی را از جمله انگیزه های افراد برای خودکشی عنوان کرد و گفت: در خانواده هایی که فشار بر فرزندان زیاد است؛ گاهی دیده شده، نوجوانان یا جوانانی که نمرات بدی در مدرسه یا دانشگاه کسب کرده اند، بدلیل ترس از پدر و مادر و مواجهه با واکنش های سرزنش آمیز و دعوای آنها، به خودکشی روی می آورند.
وی در همین خصوص ادامه داد: بروز شکست اقتصادی در زندگی می تواند احتمال ابتلا به خودکشی را افزایش دهد. بطور مثال ممکن است کسی که دچار ورشکستگی مالی می شود، نتواند با شرایط کنار آمده و آن را تحمل کند، در نتیجه خود را بکشد. همچنین می توان به شکست عشقی به عنوان بخشی از علل خودکشی افراد بویژه جوانان اشاره کرد؛ جوانانی که در زندگی شکست عشقی را تجربه می کنند، احساس بدی نسبت به خود پیدا کرده و ممکن است اقدام خودکشی نمایند. در واقع از آنجا که فرد در این جریان از نظر روحی و روانی تحلیل می رود، احتمال بروز احساس استیصال و درماندگی در او و در نهایت خودکشی بالا می رود.
دکتر کیهان نیا، احساس شدید گناه را یکی دیگر از علل خودکشی افراد دانست و افزود: برخی مواقع خودکشی می تواند در افرادی که خطایی مرتکب می شوند و احساس گناه زیادی ناشی از این کار دارند، رخ دهد.
وی با اشاره به تاثیر وجود سابقه خودکشی در خانواده بر تمایل افراد به انجام این کار، تصریح کرد: در خانواده هایی که سابقه خودکشی در آنها وجود دارد، احتمال بروز این معضل در سایر اعضای آن بیشتر است. بخشی از این اتفاق ممکن است عادت گونه باشد، چرا که افراد با خود می اندیشند، چون شخص قبلی هم در برابر مشکلات دست به خودکشی زده، در نتیجه او نیز می تواند خودکشی کند. در واقع تاثیر الگوپذیری فرد از دیگر اشخاصی که در خانواده خودکشی کرده اند بسیار زیاد است و نقش مهمی را در اقدام به خودکشی جوانان ایفا می کند.
این روانشناس تاکید کرد: ابتلای افراد به مرض های سخت و صعب العلاج همچون بیماران سرطانی یا ام اس، در بروز خودکشی موثر است. در واقع افراد مبتلا به بیماری های سخت برای پیشگیری از کوچک شدن شخصیت خود و احساس ذلت تصمیم به خودکشی می گیرند.
وی با بیان اینکه میل به خودکشی در انسان هایی که بسیار درون گرا هستند، بیشتر است، اظهار داشت: افرادی که اجتماعی نیستند، در صورتی که به فهم شدید برسند، ممکن است اقدام به خودکشی کنند. همچنین گرفتاری های شدید خانوادگی و تشنج در محیط خانواده نیز می تواند منجر به خودکشی افراد شود.
دکتر کیهان نیا، انتقام گرفتن از اطرافیان را یکی از مهمترین دلایل خودکشی افراد عنوان و تصریح کرد: زمانی یک جوان خود را می کشد که از والدین خود یا همسرش رنجش دارد و به قصد انتقام گیری از آنها دست به خودکشی می زند؛ همچنین بخشی از این انتقام جویی برای جلب توجه دیگران صورت می گیرد.
وی یادآور شد: باید توجه داشت خودکشی از نظر دین اسلام و مذهب ما مورد قبول نیست و این کار زندگی آخرت را نیز تحت الشعاع قرار می دهد که البته همه مسلمانان از این موضوع مطلع هستند. خودکشی همچنین عوارض اجتماعی فراوانی برای خانواده ها به همراه دارد؛ در کشور ما خانواده کسی که خود را می کشد، در برابر لعن و طعن اطرافیان قرار می گیرند اما همه افراد با علم به پیامدهای ناگوار خودکشی، ممکن است هنگامی که در شرایط استیصال روحی و روانی قرار می گیرند، اقدام به انجام این کار کنند.
وی با اشاره به نقش پررنگ و ضروری جامعه در فرهنگسازی درخصوص پیشگیری از خودکشی افراد، در پایان خاطرنشان کرد: همه رسانه ها و دولت باید در این زمینه فرهنگسازی کنند و به جوانان آموزش دهند که چنانچه در زندگی به بن بست رسیدند، همیشه راهی برای خروج از آن وجود دارد و بیاد به دنبال راه حل ها بود تا حذف صورت مساله.
