عفونت قارچی می‌تواند هر قسمتی از بدن را درگیر کند. قارچ‌ها به طور معمول در کنار باکتری‌های مختلف در بدن و روی بدن وجود دارند. اما زمانی که یک قارچ شروع به رشد بیش از حد می‌کند، ممکن است به عفونت مبتلا شوید.
اونیکومیکوزیس (Onychomycosis) یک عفونت قارچی است که ناخن‌های دست یا پا را درگیر می‌کند. عفونت‌های قارچی معمولاً در طول زمان ایجاد می‌شوند، بنابراین هر گونه تفاوت فوری در ظاهر یا احساس ناخن شما ممکن است در ابتدا آنقدر ظریف باشد که نتوانید متوجهش شوید.
دلایل ایجاد قارچ ناخن دست و پا چیست؟
عفونت قارچی ناخن دست یا پا از رشد بیش از حد قارچ‌ها در داخل، زیر یا روی ناخن‌ها ناشی می‌شود. قارچ‌ها در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کنند، بنابراین این نوع محیط می‌تواند به طور طبیعی باعث افزایش جمعیت آن‌ها شود. همان قارچ‌هایی که باعث خارش بر اثر عرق‌سوز شدن، پای ورزشکاری و کچلی می‌شوند می‌توانند باعث عفونت ناخن هم بشوند.
آیا قارچ ناخن واگیر دارد؟
قارچ‌هایی که از قبل در بدن یا روی بدن شما وجود دارند می‌توانند باعث عفونت ناخن شوند. اگر با فرد دیگری که عفونت قارچی دارد تماس گرفته‌اید هم ممکن است به آن مبتلا شده باشید.
عفونت‌های قارچی ناخن‌های پا را بیشتر از ناخن‌های دست درگیر می‌کنند، احتمالاً به این دلیل که انگشتان پا معمولاً در کفش قرار دارند، جایی که محیط گرم و مرطوب است.
اگر در سالن ناخن، مانیکور یا پدیکور می‌کنید، حتماً بپرسید که کارکنان چگونه ابزار خود را ضدعفونی می‌کنند و هر چند وقت یک‌بار این کار را انجام می‌دهند. ابزارهایی مانند سوهان ناخن و ناخن‌گیر، اگر ضدعفونی نشوند، می‌توانند عفونت‌های قارچی را از فردی به فرد دیگر منتقل کنند. اگر کسی از اعضای خانواده شما اغلب به این نوع عفونت‌های قارچی مبتلا می‌شوند، احتمال ابتلای شما نیز بیشتر است.
چه کسانی در معرض ابتلا به عفونت‌های قارچی هستند؟
علل مختلفی برای عفونت قارچی ناخن وجود دارد. هر علتی درمان مخصوص به خود را دارد. اگرچه بسیاری از علل عفونت قارچی ناخن قابل پیشگیری هستند، برخی از عوامل خطر احتمال ابتلا به آن را افزایش می دهند.
دیابت
بیماری که باعث گردش خون ضعیف شود
سن ۶۵ سال به بالا
استفاده از ناخن مصنوعی یا ژلیش و کاشت ناخن
شنا در استخر عمومی
آسیب ناخن
آسیب پوستی در اطراف ناخن
مرطوب بودن انگشتان دست یا پا برای مدت طولانی
سیستم ایمنی ضعیف
استفاده از کفش‌های پنجه بسته مانند کفش تنیس یا چکمه
عفونت ناخن در مردان بیشتر از زنان رخ می‌دهد و این عفونت در بزرگسالان بیشتر از کودکان دیده می‌شود. افراد مسن در معرض خطر بالایی برای ابتلا به عفونت قارچی ناخن هستند زیرا گردش خون ضعیف‌تری دارند. همچنین با افزایش سن، ناخن‌ها کندتر رشد می‌کنند و ضخیم می‌شوند.
قارچ ناخن چه شکلی است؟
عفونت قارچی ممکن است بخشی از ناخن، کل ناخن یا چندین ناخن را با هم درگیر کند.
علائم شایع عفونت قارچی ناخن عبارت‌اند از:
ناخنی منحرف شده که ممکن است از بستر خود بلند شود
بوی نامطبوعی که از ناخن آلوده می‌آید
ناخن شکننده یا ضخیم شده
انواع رایج قارچ ناخن چیست؟
عفونت زیر ناخنی دیستال
عفونت‌های زیر ناخنی دیستال شایع‌ترین نوع عفونت قارچی ناخن هستند و ممکن است در ناخن‌های دست و پا ایجاد شوند. هنگام عفونت، لبه خارجی ناخن ظاهری دندانه‌دار با رگه‌های سفید یا زرد در سراسر ناخن دارد. عفونت به بستر و قسمت زیرین ناخن نفوذ می‌کند.
عفونت سطحی سفید
عفونت‌های سطحی سفید معمولاً ناخن‌های پا را درگیر می‌کنند. نوع خاصی از قارچ به لایه‌های بالایی ناخن حمله و لکه‌های سفید مشخصی را روی ناخن ایجاد می‌کند.
در نهایت این تکه‌های سفید کل ناخن را می‌پوشانند و آن را ناهموار، ورقه ورقه و مستعد فرو ریختن می‌کند. لکه‌های روی ناخن ممکن است حفره‌دار و پوسته پوسته شوند.
عفونت زیر ناخنی پروگسیمال
عفونت‌های زیر ناخنی پروگسیمال شایع نیستند اما ممکن است ناخن‌های دست و پا را درگیر کنند. با گسترش عفونت به سمت بالا، لکه‌های زرد رنگ در پایه ناخن ظاهر می‌شوند.
این عفونت معمولاً در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف رخ می‌دهد. گاهی هم ممکن است ناشی از آسیب جزئی به ناخن باشد.
عفونت کاندیدا
مخمرهای کاندیدا باعث این نوع عفونت می‌شوند. این عفونت ممکن است به ناخن‌هایی که قبلاً در اثر عفونت یا ضربه، آسیب دیده‌اند حمله کند. معمولاً کاندیدا روی ناخن‌های دست تأثیر می‌گذارد. اغلب هم در افرادی که دست‌های خود را زیاد در آب خیس می‌کنند، رخ می‌دهد.
این عفونت معمولاً از کوتیکول اطراف ناخن شروع می‌شود که در اثر لمس متورم، قرمز و حساس می‌شود. خود ناخن ممکن است تا حدی از بسترش بلند شود یا به طور کامل بیفتد.
چگونه بفهمیم که عفونت قارچی ناخن داریم؟
از آنجایی که سایر عفونت‌ها می‌توانند روی ناخن تأثیر بگذارند و علائم عفونت قارچی ناخن را تقلید کنند، تنها راه برای تأیید تشخیص مراجعه به پزشک است. پزشک ناخن را نمونه‌برداری و زیر میکروسکوپ برای علائم قارچ نگاه می‌کند.
برخی مواقع، ممکن است پزشک نمونه را برای تجزیه و تحلیل و شناسایی به آزمایشگاه بفرستد.
درمان قارچ ناخن دست و پا
برای درمان قارچ ناخن دست یا پا محصولات بدون نسخه معمولا توصیه نمی‌شوند زیرا نتایج قابل اعتمادی ارائه نمی‌دهند. در عوض، پزشک ممکن است یکی از داروهای ضد قارچ ناخن خوراکی را تجویز کند.
پزشک ممکن است درمان‌های ضد قارچ دیگری مانند لاک ناخن ضد قارچ یا محلول‌های موضعی را تجویز کند. این درمان‌ها به همان روشی که لاک ناخن می‌زنید، روی ناخن مالیده می‌شوند.
بسته به نوع قارچ عامل عفونت و همچنین میزان عفونت، ممکن است مجبور شوید چندین ماه از این داروها استفاده کنید. محلول‌های موضعی معمولاً در درمان عفونت‌های قارچی ناخن پا مؤثر نیستند.
درمان دارویی تضمینی نیست که کاملا از شر قارچ‌ها خلاص شوید. عوارض ناشی از عفونت قارچی نیز ممکن گریبانگیرتان شود.
عوارض اصلی عفونت قارچی ناخن عبارت‌اند از:
ظهور مجدد عفونت
از دست دادن دائمی ناخن آسیب دیده
تغییر رنگ ناخن آلوده
گسترش عفونت به سایر نواحی بدن و احتمالاً جریان خون
ایجاد عفونت باکتریایی پوست به نام سلولیت یا عفونت بافت
داروی قارچ ناخن پا و روش های درمان خانگی آن
داروهایی که پزشکان برای قارچ ناخن دست و پا نسخه می‌کنند یا به صورت خوراکی است و یا به صورت موضعی. برخی از داروهای خوراکی عبارت‌اند از:
تربینافین (terbinafine)
ایتراکونازول (itraconazole)
فلوکونازول (fluconazole)
گریزئوفولوین (griseofulvin)
درمان‌های خانگی مختلفی برای قارچ ناخن پیشنهاد می‌شود. مثل درمان با عسل، جوشانده‌ی برگ زیتون، سرکه سیب، روغن درخت چای و مثل این‌ها. حتی بعضی درباره‌ی دهانشویه یا سفیدکنده صحبت می‌کنند. پیشنهاد ما این است که از درمان خانگی پرهیز کنید چون تحقیقاتی مبنی بر موثر بودن یا مضر بودن آن‌ها وجود ندارد و ممکن است اوضاع را بدتر کنند.
ضمن اینکه این مواد استریل نیستند و اگر زخم بازی وجود داشته باشد، ممکن است خود عامل عفونت شوند. تراشیدن یا گرفتن ناخن قارچی هم راه دیگری است که برخی در خانه امتحان می‌کنند. ممکن است این را نتیجه‌بخش باشد ولی اگر احساس درد و ورم در اطراف ناخن داشتید یا بهبودی حس نکردید حتما به پزشک مراجعه کنید.
نکاتی برای جلوگیری از عفونت قارچی ناخن
ایجاد چند تغییر ساده در سبک زندگی می‌تواند به جلوگیری از عفونت قارچی ناخن کمک کند. مراقبت خوب از ناخن‌ها با مرتب کردن و تمیز نگه داشتن آن‌ها راه خوبی برای جلوگیری از عفونت است.
از آسیب رساندن به پوست اطراف ناخن خود اجتناب کنید. اگر قرار است برای مدت طولانی دست‌های مرطوبی داشته باشید، خوب است از دستکش لاستیکی استفاده کنید.
راه‌های دیگر برای جلوگیری از عفونت قارچی ناخن عبارت‌اند از:
شستن دست‌ها پس از لمس ناخن‌های آلوده
پاهای خود را بعد از حمام به خوبی خشک کنید، به خصوص بین انگشتان پا
گرفتن خدمات مانیکور یا پدیکور از سالن‌های معتبر
اجتناب از پابرهنه ماندن در مکان‌های عمومی
کاهش استفاده از ناخن مصنوعی و لاک ناخن و کاشت و ژلیش ناخن
قارچ ناخن بعد از کاشت، دلایل بوجود آمدن و نحوه درمان
متخصصان پوست توصیه می‌کنند که لاک ناخن نباید به طور دائمی استفاده شود، زیرا ناخن‌ها ممکن است رنگدانه‌های لاک را جذب کنند که این باعث خشک شدن آن‌ها می‌شود. از بین رفتن چربی و رطوبت طبیعی لایه‌های ناخن محیطی دلپذیرتر برای رشد قارچ و سایر عوامل عفونی ایجاد می‌کند.
این افسانه که ژلیش و کاشت باعث عفونت قارچی می‌شوند تا حد زیادی ناشی از استفاده و نگهداری نادرست است. قارچ در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کند و اگر ناخن‌کار ابزارهای خود را به‌درستی ضدعفونی نکند، یا اگر ناخن‌ها قبل از استفاده از ژل به‌درستی آماده نشده باشند، این اتفاق می‌افتد.
برای اینکه از قارچ ناخن کاشت پیشگیری کنیم باید ناخن‌های خود را در یک سالن معتبر که از عادات بهداشتی پیروی می‌کنند ژلیش یا کاشت کنیم. ناخن‌های خود را بعد از حمام کردن یا شنا به خوبی خشک کنیم. دستان خود را تا حد امکان خشک نگه داریم. اگر مستعد ابتلا به عفونت قارچی هستیم، از اسپری یا پودر ضد قارچ روی ناخن‌های خود استفاده کنیم.
اگر در اثر کاشت ناخن دچار عفونت قارچی شدید باید مواد را از روی ناخن با کمک متخصص پاک کنید و مدتی که تحت درمان هستید ناخن‌ها را به صورت طبیعی نگه دارید. در حین درمان حتما ناخن‌های خود را کوتاه کنید و چند ماه به آن‌ها فرصت دهید تا بهبود یابند.
سخن پایانی
برای برخی افراد، درمان عفونت قارچی ناخن ممکن است دشوار باشد. گاهی دور اول دارو کارساز نیست. عفونت ناخن را نمی‌توان تا زمانی که ناخن جدید عاری از عفونت رشد نکرده باشد، درمان شده در نظر گرفت.
همیشه امکان بازگشت عفونت قارچی وجود دارد. در موارد شدید، ممکن است آسیب دائمی به ناخن شما وارد شود و مجبور به برداشتن آن شوید.
اگر دیابت و عفونت قارچی ناخن دارید، مراجعه به پزشک بسیار مهم است. افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بیشتری برای ایجاد عوارض بالقوه جدی ناشی از این عفونت‌ها هستند. اگر دیابت دارید و فکر می‌کنید در حال ابتلا به عفونت قارچی ناخن هستید با پزشک خود صحبت کنید.
