مجرای بینی اولین خطر دفاعی بدن در مقابل بیماریها است؛ بنابراین هوای سرد و خشک احتمال ابتلا به انواع بیماریها را افزایش میدهد.
هداپرس:دکتر امی براون، متخصص ریه، میگوید: «آناتومی بینی بهگونهای طراحی شده است که اولین گام در مبارزه با عفونت و فیلتر کردن محرکهای محیط اطراف باشد.» بینی دارای یک سیستم مرطوب کننده داخلی است که سازگاری با تغییرات محیطی را ممکن کرده و به بدن در نشان دادن واکنش مناسب کمک میکند. در فصل سرما بهترین راهکرد برای مقابله با بیماریها محافظت از اولین خط دفاعی بدن یعنی همان بینی است.
وقتی محیط بیش از اندازه خشک است، بینی برای مرطوب نگه داشتن هوای تنفسی دچار مشکل میشود. وقتی عملکرد فیلتر کردن هوا توسط بینی و سیستم ایمنی بدن به دلیل هوای خشک پایین میآیند، ویروسها به خصوص آنهایی که باعث عفونتهای ویروسی و سرماخوردگی پاییزی میشوند، راحتتر وارد بدن میشوند. خشکی لبها، بینی و پوست نشان دهنده خشکی محیط اطراف است. با این حال، رطوبت بیش از حد در محیط خانه میتواند تنفس را دشوار کند و به رشد کپکها کمک کند. میتواند کمک کند، اما براون هشدار میدهد که رطوبت بیش از حد در خانه میتواند تنفس را دشوار کرده و رشد کپک را تقویت کند. میزان رطوبت مناسب برای محیطهای سرپوشیده بین ۳۵ تا ۴۵ درصد است.
پس راه پیشگیری از بیماریها در فصل سرما چیست؟ کارشناسان معتقدند کلید پیشگیری در حفظ لایه مخاطی بینی نهفته است. بخشی شیاردار از لایه مخاطی به عنوان سپر دفاعی در مقابل باکتریها و ویروسها عمل میکند. این لایه بسیار مهم است، زیرا ذرات معلق در هوا را قبل از رسیدن به مجاری هوایی تحتانی از بین میبرد. تحقیقات نشان میدهد با ورود ویروس یا باکتریها به بینی، ویزوکولهای خارج سلولی تکثیر میشوند. ویزوکولهای خارج سلولی مانند سایر سلولهای بدن هستند، اما یک تفاوت مهم دارند. ویزوکولهای خارج سلولی خود را به شکل سایر سلولها درمیآورند و ویروس و باکتریها نیز به اشتباه به این سد دفاعی بدن میچسبند.
حفره بینی همچنین حاوی سلولهای مژک است که با بیماریها مبارزه میکنند. به گزارش فرارو، با سرد و خشک شدن هوا این عملکردهای دفاعی بدن به خظر میافتند. پیش از این گزارش شده بود، کاهش دمای داخل بینی تنها به میزان ۱۲ درجه سلیسیوس، نزدیک به ۵۰ درصد از میلیاردها سلول ضد ویروس و باکتری در سوراخهای بینی را از بین میبرد. با کاهش دما رطوب نیز کم میشود و عملکرد لایه مخاطی را دشوارتر میکند. این تغییرات در سیستم دفاعی بدن از اوایل مهر آغاز شده و تا اردیبهشت ادامه پیدا میکند که شامل فصل آنفولانزا میشود.
در حالی که آب و هوای سرد یکی از دلایل اصلی خشکی بینی است، سایر عادات سبک زندگی نیز میتوانند در این امر نقش داشته باشند. این موارد شامل کم آبی بدن، آلرژی ها، برخی داروها، بیماریهای خودایمنی، دود تنباکو، ورود مکرر اجسام خارجی مانند به بینی، خوشبو کنندههای هوا و شمعهای عطردار میشوند. دکتر براون میگوید: «اگر محرکها یا ذرات عفونی زیادی در محیط وجود داشته باشد، فیلتر کردن هوا برای بینی سختتر میشود که ممکن است به خشکی و ضعف در سیستم دفاعی بدن منجر شود.»
علائم خشکی بینی
درد، تحریک یا احتقان
مخاط ضخیم یا مخاط زرد خشک
تغییر حس بویایی
پوسته پوسته شدن پوست بیرونی بینی یا خشکی در حفره بینی
خارش یا سوزش
خونریزی بینی
دلمه خونی در بینی
متخصصان معتقدند بهترین راه برای حفظ و مراقبت از عملکرد بینی در فصلهای سال محدود کردن زمان قرار گرفتن در معرض هوای خشک است. تنظیم میزان رطوبت خانه یا محیط کار نیز برای پیشگیری از بیماریها ضروری است. مصرف آب کافی، کمک گرفتن از سونا بخار، استفاده از اسپریهای بینی نمکی و پرهیز از هر گونه مواد معطر در خانه نیز به مراقبت از اولین سد دفاعی بدن در مقابل بیماریها کمک میکند.