بیماری‌های رایج در فصل زمستان شامل سرماخوردگی، تب و سرفه می‌شوند. در این فصل، داروهایی که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و به راحتی در دسترس هستند، شامل نعناع و پونه می‌باشند که هم خوشمزه‌اند و هم به راحتی می‌توان آنها را تهیه کرد.
فصل سرما آرام آرام به همراه بیماری‌های رایج این فصل در حال فرا رسیدن است، ما اغلب برای مقابله با بیماری‌هایی نظیر سرماخوردگی از دارو‌های شیمیایی استفاده می‌کنیم و کمتر به درمان این بیماری‌ها از طریق راه حل‌های ارائه شده در طب ایرانی می‌پردازیم که شاید یکی از دلایل آن آشنایی کمتر ما با طب سنتی باشد.
از آنجایی که همراه با فصل سرما آنفلوآنزا و برخی از سویه‌های جدید کرونا و یک سری از بیماری‌های ویروسی دیگر نیز از راه می‌رسند. لزوم پیشگیری و استفاده از مناسب‌ترین شیوه‌ها برای درمان این بیماری‌ها بیش از سایر فصل‌های سال ضروری به نظر می‌رسد. اما با توجه به فروکش کردن شدت کشندگی و عوارض کرونا به نظر می‌رسد که برای درمان بیماری‌های ویروسی فصل سرما دیگر بتوان دستورالعمل‌های پزشکی مدرن را همراه با راه حل‌های ارائه شده در طب ایرانی و سنتی به کار برد.
با توجه به موارد فوق گفت و گویی با دکتر روشنک مکبری نژاد متخصص طب ایرانی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره بیماری‌های رایج فصل سرما و شیوه‌های گیاهی و سنتی پیشگیری و درمان این بیماری‌ها انجام داده‌ایم که در پی می‌خوانید.
معجزه‌ای به نام عرق نعناع
دکتر مکبری نژاد به بیماری‌های فصل سرما و راه‌های درمان آنها اشاره میکند و می‌گوید: شایع‌ترین بیماری‌های فصل سرما، سرماخوردگی، تب و سرفه هستند. از داروهایی که بیشتر در فصل سرما و با توجه به شیوع بیماری‌های این فصل بیشتر مصرف می‌شود و در دسترس هستند، می‌توانیم از نعناع و پونه نام ببریم که هم دسترس و هم خوشمزه هستند. بچه‌ها هم می‌توانند از این گیاهان به خاطر مزه و خواص آنها استفاده کنند، البته بیشتر از عرق نعناع، هم به خاطر طعم و هم راحتی مصرف و در دسترس بودن به دلیل اینکه در تمام منازل وجود دارد، استفاده می‌کنند.
نگاهی به دارچین و آویشن
این متخصص طب ایرانی به ادویه‌های مهم در درمان سرما خوردگی نیز می‌پردازد و می‌افزاید: از ادویه‌های فصل سرما و مناسب برای مقابله با سرماخوردگی می‌توان به دارچین اشاره کرد که این اودیه هم در منازل موجود و در دسترس است. دارچین هم ضد سرماخوردگی و هم ضد ویروس است.
آویشن نیز از گیاهانی است که هم برای سرماخوردگی و هم برای سرفه مناسب است، اما باید دقت کرد که برای همه انواع سرفه‌ها نمی‌شود از آویشن استفاده کرد. مصرف آویشن برای برخی از سرفه‌ها مخصوصا سرفه خشک مناسب نیست و آن را بدتر میکند.
دکتر مکبری نژاد به دمنوش‌های فصل سرما هم اشاره دارد و می‌گوید: دمنوش‌هایی مانند اسطوخودوس به تقویت بدن کمک می‌کنند، آرامخبش هستند و مقاومت بدن را بالا می‌برند و ضد استرس و اضطراب هم هستند و باعث می‌شوند شخص دیر‌تر سرما بخورد.
آبلیمو، عسل و زنجبیل؛ معجون آشنا
او در ادامه درباره یکی از رایج‌ترین ترکیبات درمان سرما خوردگی هم توضیح می‌دهد: استفاده از آبلیمو و عسل نیز از مواردی است که عموم مردم نسبت به آن آگاه هستند. اگر فردی دارای مزاج سردی باشد می‌تواند به این معجون زنجیل هم اضافه کند. زنجبیل برای رفع گرفتگی عضلات و در سرما خوردگی خیلی کاربرد دارد، با این حال باید مراقب بود چرا که این معجون را در برخی از تب‌ها نمی‌توان استفاده کرد.
دکتر مکبری نژاد در ادامه از تاثیر بخور‌ها در فصل سرما اینچنین می‌گوید: بابونه از جمله گیاهان مناسب برای مقابله با سرماخوردگی و رفع گرفتگی عضلات است. یک سری از بخور‌ها مانند بخور اسفند، بخور مریم گلی و بخور کندر برای فصل سرما مناسب هستند. بخور کندر فضا را ضد عفونی میکند و دود آن نیز به بهبود سرماخوردگی کمک میکند.
شیرین بیان بخورید، اما با احتیاط
یکی از دارو‌های گیاهی موثر در درمان سرماخوردگی شیرین بیان است که دکتر مکبری نژاد درباره آن توضیح می‌دهد: شیرین بیان هم برای سرماخوردگی به ویژه سرماخوردگی‌های ویروسی فوق العاده است. شیرین بیان از جمله گیاهانی بود که در دوران کرونا هم مورد مصرف بود.
اما نکته مهم درباره شیرین بیان این است که نباید در طولانی مدت آن را استفاده کرد چرا که امکان دارد باعث افزایش فشار خون شود. افرادی که دارای فشار خون بالا هستند نیز باید در خوردن شیرین بیان احتیاط کنند. یک یا دو بار خوردن شیرین بیان اشکالی ندارد، اما خوردن مکرر آن ممکن است تولید اشکال کند. گل ختمی هم برای سرماخوردگی‌ها فوق العاده کاربرد دارد. عناب هم برای مقابله با سرماخوردگی مناسب است.
این متخصص طب ایرانی درباره ترکیبات گیاهی که در درمان انواع سرماخوردگی‌ها به کار می‌رود نیز می‌گوید: برای سرماخوردگی یک سری گیاهان و ادویه‌ها مانند آویشن، گل ختمی و عناب را با هم ترکیب می‌کنند. گیاه چهار تخمه هم یکی از گیاهانی است که در عطاری‌ها پیدا می‌شود و خواص زیادی دارد و ضد سرماخوردگی است. این گیاه ترکیبی از دانه‌های چهار گیاه قدومه، بارهنگ، سپستان و به دانه است. این ترکیب از دارو‌های سنتی بیشترین کاربرد را در درمان سرماخوردگی، رفع گلو درد، سرفه و گرفتگی صدا دارد. این گیاه ترکیبی همچنین خواص ضد باکتریایی و ضد ویروسی دارد و برای رفع یبوست نیز مناسب است.
نقش ویژه عسل و سیب پخته
از نظر طب ایرانی عسل و سیب هم در درمان سرفه و سرماخوردگی جایگاه ویژه‌ای دارند، دکتر مکبری نژاد در این باره می‌گوید: عسل به تنهایی برای سرفه سرماخوردگی نیز کاربرد دارد برای سرفه همچنین می‌توان از سیب پخته یا کمپوت سیب می‌توان استفاده کرد. به این صورت که افراد هر دو ساعت یک بار به اندازه نصف استکان سیب پخته مصرف کنند تا سرفه‌شان بهبود یابد. مخصوصا خانم‌های باردار که نمی‌توانند از هر دارویی استفاده کنند می‌توانند به منظور مداوای سرفه از سیب پخته استفاده کنند.
این متخصص به اهمیت بادکش در فصل سرما نیز اشاره دارد و می‌گوید: یک سری شیوه‌های درمانی و ماساژ درمانی به کار رفته در طب سنتی نیز برای مقابله با سرماخوردگی کاربرد دارد. از جمله بادکش گرم کتف برای درمان سرماخوردگی مناسب است.
