یکی از اصلیترین سوالاتی که بیمار قبل از شروع درمان میپرسد، در مورد تحلیل ریشه دندان در ارتودنسی است. ارتودنسی دندان را میتوانیم به عنوان یکی از رایجترین درمانهای دندان پزشکی در نظر بگیریم که برای رفع بینظمی و ناهنجاریهای فک و دندان مورد استفاده قرار میگیرد.
لازم به ذکر است که این روش در کنار مزایای بسیار زیاد میتواند معایبی هم داشته باشد که علت اصلی آنها طولانی شدن روند درمان است. در ادامه با ما همراه شوید تا توضیحات بیشتری درباره این موضوع ارائه دهیم.
تحلیل ریشه دندان
تحلیل ریشه دندان را در سادهترین حالت میتوانیم فرآیندی در نظر بگیریم که در آن بدن به تجزیه کردن بافت های اطراف دندان میپردازد. این تحلیل میتواند خارجی و یا داخلی باشد که در واقع نشاندهنده نقطه شروع است.
تحلیل خارجی معمولا شایعتر بوده و از جایی که ریشه به استخوان فک متصل شده شروع میشود. با شروع فرایند تحلیل ریشه، به مرور زمان قسمتهای داخلی و بیرونی دندان از بین میرود.
ارتودنسی چطور میتواند سبب تحلیل ریشه دندان شود؟
ارتودنسی چیست؟ ارتودنسی یکی از درمانهای کاربردی و کمخطر برای رفع ناهنجاریهای فک و دندان بوده که این روزها مورد استفاده قرار میگیرد.
در روند ارتودنسی فشار نسبتا زیادی به دندانها وارد میشود تا آنها را مجبور به جابجایی کند. این موضوع میتواند باعث به وجود آمدن تغییرات خاصی در ریشه دندان هم باشد. بر اساس آمار موجود میتوانیم ادعا کنیم که احتمال بروز این حالت بسیار پایین بوده و تنها 5 درصد از بیماران در روند درمان دچار این عارضه میشوند.
در اغلب مواقع افرادی که زمینه کوتاهی ریشه را دارند، بیشتر در معرض تحلیل ریشه در ارتودنسی قرار میگیرند.
کوتاهی ژنتیکی ریشه
عوامل ژنتیکی یکی از مهمترین موارد در بروز تحلیل ریشه دندان در ارتودنسی هستند. برخی از افراد به صورت ژنتیکی بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. فعالسازی سلولهای مربوط به جذب و تحلیل ریشه در روند درمان ارتودنسی میتواند تا حد زیادی به ژنتیک فرد مرتبط باشد.
سلامت عمومی بیمار
وجود برخی از بیماریهای زمینهای مانند آسم و آلرژیهای خاص میتواند احتمال بروز کوتاهی ریشه در درمان ارتودنسی را تا حد قابل توجهی بالاتر ببرد. بیمارانی که آسم مزمن دارند که درمان نشده باشد، بیشتر از سایر مردم مبتلا به بیماری تحلیل ریشه میشوند.
سن بیمار
یکی دیگر از عواملی که میتواند در روند تحلیل ریشه در ارتودنسی اثرگذار باشد و به هیچ عنوان نباید نادیده گرفته شود، سن بیمار است. ارتودنسی معمولا در سنین پایینتر توصیه میشود. اقدام به ارتودنسی در سنین بالاتر، احتمال بروز تحلیل ریشه دندان را بیشتر خواهد کرد.
امکان تحلیل ریشه دندان در ارتودنسی ثابت بیشتر است یا متحرک؟
از دیگر سوالاتی که ممکن است برای بیماران پیش آید، این است که تحلیل ریشه دندان در ارتودنسی ثابت بیشتر رخ میدهد یا در ارتودنسی متحرک؟ همان طور که اشاره کردیم، احتمال بروز این عارضه در روند درمان ارتودنسی بسیار پایین است، اما فشار وارد شده در زمان درمان میتواند باعث بروز تغییراتی در ریشه دندان شود.
فشار اعمالشده از طرف بریسهای ارتودنسی ثابت به مراتب بیشتر است. در واقع روش ارتودنسی ثابت برای درمان ناهنجاریهای شدیدتری مورد استفاده قرار میگیرد. در این روند دندانها نیاز به جابجاییهای بیشتری خواهند داشت تا همه ناهنجاریهای موجود میان آنها از بین برود.
از طرفی در روش ارتودنسی متحرک معمولا به ناهنجاریهای ثابت پرداخته میشود که با فشارهای جزئی هم قابل برطرف شدن هستند. از این رو میتوانیم ادعا کنیم که در روش ثابت با فشار بیشتر، احتمال تحلیل ریشه هم بیشتر خواهد بود.
شناسایی زودهنگام تحلیل ریشه دندان در ارتودنسی
روند تحلیل ریشه معمولا علائم جزئی از خود نشان میدهد که ارتودنتیست با مشاهده آنها میتواند به تشخیص پرداخته و اقدامات بعدی را انجام دهد. تشخیص زودهنگام اهمیت بسیار بالایی داشته و میتواند در روند درمان هم اثرگذار باشد. از این رو بعد از اجرای ارتودنسی و نصب بریسها، معمولا لازم است تصاویر منظم رادیوگرافی از دندانها تهیه کنید.
تصاویر تهیه شده را به ارتودنتیست خود نشان دهید. متخصص میتواند با مشاهده این تصاویر، تحلیل آنها و همچنین انجام معاینات، بهترین تشخیص را برای تحلیل ریشه دندان در ارتودنسی دهد. هرچه این تشخیص زودتر داده شود، شما زمان بیشتری برای درمان و جلوگیری از پیشروی تحلیل ریشه خواهید داشت.
از این رو شما با تصویربرداری مداوم از دندانها و فک، میتوانید وضعیت آنها را چک کرده و از هرگونه مشکل اطلاع پیدا کنید؛ پس جای هیچگونه نگرانی وجود نخواهد داشت.
کوتاه شدن ریشه در طول ارتودنسی چقدر خطرناک است؟
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید کوتاه شدن ریشه دندان در ارتودنسی تا حدی طبیعی بوده و جای نگرانی ندارد. در برخی از مواقع ممکن است شاهد کوتاه شدن 30 درصد ریشه باشیم، اما هیچ خطری هم رخ ندهد و فرد بتواند تا آخر عمر از دندانهای خود بدون کمترین مشکل استفاده کند. در برخی از مواقع هم بافت ریشه ترمیم شده و ارتودنسی هیچ اثر سوئی بر روی آن بر جای نخواهد گذاشت.
در صورتی که شما از ارتودنتیست غیرحرفهای برای ترمیم و درمان ناهنجاریهای دندان خود کمک بگیرید، احتمال اعمال فشار بیش از حد وجود دارد. در این صورت ممکن است تحلیل ریشه دندان در ارتودنسی بیش از حد باشد.
فشار زیاد و کوتاه شدن ریشه، میتواند باعث لق شدن دندان شود. این عارضه خطرناک بوده و نیاز به رسیدگی سریع توسط متخصص مجرب و کار بلد دارد.
یکی از عوارض استفاده از ارتودنسی، تحلیل ریشه بوده که احتمال بروز آن بسیار پایین است. در قسمتهای قبلی به صورت کلی به بررسی تحلیل ریشه دندان در ارتودنسی و همچنین دلایل بروز این حالت و روش تشخیص آن پرداختیم. این عارضه تا حدی طبیعی بوده و جای نگرانی ندارد و به صورت مداوم توسط ارتودنتیست مورد بررسی قرار میگیرد.