اسیر کارهای روزمره نشوید. اگر هر روزتان مثل دیروز است، باید فکری به حال آن کنید. هیمشه به خود یادآوری کنید که دلیل کار کردن تان چیست ؟ برای خود هدف بسازید
کار کردن یک اجبار است یا یک تفریح؟ این سؤالی است که شاید برای اغلب ما یک پاسخ مشخص داشته باشد: کار، کار است و با تفریح میانه ای ندارد!
برای بسیاری از ما اصولا لذت بردن از شغلمان اتفاق غریبی است و دیدن آدم های شاد و راضی از شغل شان هم عجیب تر! شاید تقصیری هم نداشته باشیم: فشارها و استرس ها و شرایط بد کاری گاهی آنقدر زیاد می شودکه رمقی برای شاد ماندن و لذت بردن از کار برای انسان نمی ماند. واقعیت زندگی شغلی گاهی به همان تلخی است که همه مان می دانیم: حجم کارمان وحشتناک زیاد است، بعضی از ما مجبوریم کاری را انجام دهیم که دوستش نداریم، گاهی مجبوریم آدم هایی را تحمل کنیم که از آنها خوشمان نمی آید، کارمان خشک و مکانیکی است و… و خب مگر آدم چقدر ظرفیت تحمل دارد؟
بالاخره روزی می رسد که طاقتش طاق می شود و تصمیم می گیرد همه چیز را ول کند و برود دنبال زندگی خودش! اما مشکل اینجاست که ناگهان یاد این می افتد که به درآمد کارش نیاز دارد و این چرخه نامطلوب ادامه می یابد.
۱ می توانیم به کار نگاهی فلسفی هم داشته باشیم
به نظر آلن دوباتن، فیلسوف سوئیسی، ما در زمانه ای بی مانند و عجیب نسبت به تمام تاریخ کار بشر به سر می بریم: عصری که در آن تشویق می شویم منتظر به دست آوردن شادی از طریق کارمان باشیم. دوباتن معتقد است اگر چه کار در همه جوامع موضوعی بسیار بااهمیت است اما در عین حال امروزه کار چنان با هویت ما رابطه نزدیکی پیدا کرده که نخستین سؤالی که از دیگران (مثلا دوستان و آشنایان) می پرسیم این است که چکار می کنی نه اینکه از کجا می آیی!
دیدگاه های افراطی تری هم نسبت به ماهیت کار وجود دارد؛ به عنوان مثال استود ترکل که یک داستان نویس است کار را یک جور مردن تدریجی از شنبه تا پنجشنبه می داند!
اما آیا داستان زندگی شغلی تا این حد کسالت آور و خالی از معناست؟ نه. راه هایی هم برای فرار از روزمرگی وجود دارد که آنقدرها هم عجیب و غریب و پیچیده نیستند. در واقع با انجام کارهای ساده ای می توانیم روزمرگی ها را کنار بزنیم تا چهره جدید و جذابی از شغل مان را ببینیم.
۲ کار، کار است اگرچه کار بود!
من موارد متعددی را در میان دوستان و اطرافیانم دیده ام که به دلیل انتظار بی حد از شغل شان، پس از مدتی دچار چنان ناامیدی و افسردگی وحشتناکی شده اند که چاره را تنها در تغییر محل کار و حتی شغلشان دیده اند. البته زمان هایی وجود دارد که تنها انتخاب موجود تغییر است اما واقعیت تلخ برای آنها این بوده که حتی با ایجاد تغییر هم نتوانسته اند حال بهتری در کار کردن پیدا کنند. متأسفانه در اغلب موارد عادت ها و دیدگاه های آنها نسبت به کار مشکل اصلی را ایجاد کرده بوده است. مشکل در نگاه ما به ماهیت کار است؛ نه خود کار!
متخصصین روانشناسی کار معتقدند از آنجا که ما به صورت متوسط ۲۵درصد از زندگی مان را به کار کردن می گذرانیم، پس باید به بهترین شکل ممکن از آن استفاده کنیم. بنابراین همین نکته ساده که سعی کنید کارتان را با تمام سختی ها و ناملایماتش بپذیرید و سعی کنید از زمان کارتان به بهترین شکل ممکن بهره برداری کنید، مهم ترین نکته در رهایی از روزمرگی شغلی است. قرار نیست در کار اتفاق عجیب و غریبی برای ما بیفتد یا از آن لذت عجیب و غریبی به دست بیاوریم: کار درهرحال کار است!
۳ آن کار که در جستن آنی، آنی!
اما ماجرا همین قدر ساده و غمناک به پایان نمی رسد. در واقع یکی از دلایل علاقه شخصی من به موضوع شکستن تار و پود قفس روزمرگی شغلی این است که بارها آن را تجربه کرده ام. آخرین و مهم ترین تجربه من همین سال پیش بود که ناراحتی جدی ای نسبت به کارم پیدا کردم. بعد از سال ها فعالیت به عنوان یک مشاور مدیریت و روزنامه نگار، ناگهان حس کردم به آخر خط رسیده ام. کارهای بسیار زیادی روی هم انباشته شده بود و بدقولی هایم روزبه روز بیشتر می شد اما هیچ کاری نمی کردم. از صبح تا شب می نشستم و خودم را سرگرم کارهای بیهوده ای می کردم که خودم هم می دانستم حتی گذاشتن نام روزمرگی بر آنها، کلاه گذاشتن بر سر واژه هاست. من باید چیزی را تغییر می دادم یا شاید هم چیزی خودش تغییر می کرد؛ اما چه چیزی؟
۴ گاهی تغییر را بپذیر
وقتی شروع به بررسی علت نارضایتی خودم از زندگی شغلی ام کردم، متوجه شدم که در واقع ترکیب چند عامل باعث ایجاد حس ناامیدی و نارضایتی من شده اند: من نمی دانستم در کجای مسیر شغلی ام قرار دارم، نمی فهمیدم چرا حجم کاری زیاد من به نتیجه مشخصی نمی انجامد. نقش سازمانی ام را دوست نداشتم. می دیدم که فرصت و امکانی برای به روز کردن مهارت هایم ندارم و مهم تر از همه نیاز به استراحت و برقراری ارتباط با دیگران داشتم. مشکل اینجا بود که شغل من هیچ تناسبی با این نیازها نداشت!
همانطور که گفتم ناراحتی من در کج خلقی ام با همکاران و بی انگیزگی در شغل ام نمود پیدا کرد اما من قبل از انجام هر حرکتی بر ادامه دادن به کارم سماجت ورزیدم. گوش دادن به ندای درونی ام که به من می گفت باید یک شغل بسیار موفق را ترک کنم، کار بسیار مشکلی بود اما با تکرار شدن الگوهای منفی کاری و فرو رفتن هر چه بیشتر در گرداب روزمرگی، بالاخره تصمیم گرفتم که ریسک ایجاد تغییر را بپذیرم و کار را شروع کردم: من می دانستم که دیگر نمی خواهم کارمند باشم و برای کسی کار کنم. این روزها کسب و کار شخصی ام در حال رسیدن به نتیجه است.
با نگاه به گذشته، متوجه شده ام که ۳توصیه زیر من را طی آن دوران سخت یاری دادند:
افراد پشتیبان خودتان را مشخص کنید (خانواده، دوستان، مربی یا…)؛
آمادگی دور ریختن دوست داشتنی ترین عادت ها، نقشه ها و برنامه های قبلی تان را داشته باشید؛
حداقل ۲ سال به آن نقشه ها و برنامه ها بچسبید!
بدیهی است که در طول مسیر سخت و طولانی
مجبور بودم نقشه ام را اصلاح کنم و با تغییرات همراه شوم اما مهم ترین چیز این بود که من حتی در سخت ترین لحظات (که کم نبودند!) هم هدفم را کنار نگذاشتم!
۵ روزمرگی را مرور نکن؛ زندگی قشنگ تر است!
لئونارد شلزینگر که یک روانشناس کار است برای رهایی از روزمرگی کاری پیشنهادی ساده و عجیب دارد: همین امروز که از سر کارتان به منزل برگشتید، شروع کنید به انجام یک کار جدید. این کار جدید هر چیزی می تواند باشد: از راه انداختن کسب و کار خودتان گرفته تا نوشتن یک کتاب یا انجام کاری برای بهتر کردن جامعه محل زندگی تان (مثلا توسعه ایده ای برای آموزش بهتر کودکان).
لزومی ندارد این کار جدید برای شما منفعت مالی به همراه داشته باشد. شرط لازم و کافی برای انتخاب این کار دوست داشتن و لذت بردن از آن است. البته لازم نیست در زمان شروع کردن آن کار عاشقش باشید؛ فقط دست به کاری بزنید که فکر می کنید آن را لازم دارید یا دوستش خواهید داشت. عشق و علاقه خودش بعدا خدمت تان خواهند رسید!
اما وقتی شروع کردید یادتان باشد که گام به گام پیش بروید. این کار باعث می شود تا هزینه مالی و غیرمالی (مثلا زمانی) زیادی هم به خودتان تحمیل نکنید.
خب حالا ربط این به رهایی از روزمرگی کاری چیست؟ خیلی ساده: شما بخشی از شور و اشتیاقی را که برای کار کردن لازم دارید از این کار جدید به دست می آورید. این شور و اشتیاق، تنها به خود آن کار محدود نمی شود و به تمام جنبه های زندگی شما گسترش خواهد یافت. این شور و اشتیاق با پیشرفت کردن در آن کار جانبی بالاتر هم خواهد رفت. حالا صبح ها که از خواب بیدار می شوید انگیزه ای دارید که برای آن از تخت تان بیرون بیایید!
۶ حس غریب واژه ها
یکی از دلایلی که ما دوست نداریم کاری را انجام بدهیم یا نمی توانیم آن کار را درست انجام بدهیم عنوان آن فعالیت، وظیفه و کار است. نباید قدرت واژه ها را دست کم بگیرید: در ذهن هر کس واژه ها اهمیت و وضوح متفاوتی دارند. بنابراین خیلی وقت ها مشکل از بلد نبودن یا مهارت نداشتن در انجام کار نیست؛ مشکل درک نکردن واقعیت آن کار توسط ذهن است!
بنابراین وقتی می خواهید کاری در محیط کارتان انجام دهید چه خودتان تصمیم گرفته باشید چه به شما ارجاع شده باشد عنوان آن را طوری برای خودتان بیان کنید و بنویسید که با واژه های ملموس برای شما نوشته شوند؛ مثلا روزهایی که از بیکاری مجبورید مگس بپرانید، می توانید مگس پراندن را به بازی شکار مگس تغییر دهید و به این ترتیب کار جذابی را برای سرگرمی و شادی خود خلق کنید.
