اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اختلال عصبی-رشدی است که بر تعاملات اجتماعی، رفتارها، و الگوهای ارتباطی افراد تأثیر میگذارد. این اختلال معمولاً در دوران کودکی شناسایی میشود و در اکثر موارد تا بزرگسالی ادامه مییابد. تحقیقات زیادی نشان دادهاند که اوتیسم در پسران شایعتر از دختران است. با این حال، تفاوتهای جنسیتی در علائم و نحوه بروز اوتیسم در دختران و پسران توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. در این مقاله، به بررسی تفاوتهای اوتیسم در دختران و پسران پرداخته میشود و عوامل مختلفی که بر این تفاوتها تأثیر میگذارند، تحلیل خواهند شد.
شیوع اوتیسم در پسران و دختران
اولین تفاوت مشهود در آمار شیوع اوتیسم است. تحقیقات نشان دادهاند که اوتیسم تقریباً چهار برابر بیشتر در پسران از دختران تشخیص داده میشود. طبق آمارهای موجود، نسبت پسران به دختران مبتلا به اوتیسم در برخی از مطالعات به ۴:۱ میرسد. این تفاوت در شیوع ممکن است به دلایل بیولوژیکی، ژنتیکی و حتی اجتماعی مربوط باشد.
تفاوتهای بیولوژیکی
در حال حاضر، پژوهشها نشان دادهاند که عوامل ژنتیکی و هورمونی ممکن است در این تفاوت شیوع نقش داشته باشند. بهطور خاص، تحقیقات نشان میدهند که برخی از ژنهای مرتبط با اوتیسم ممکن است بهطور متفاوتی در پسران و دختران عمل کنند. همچنین، هورمونهای جنسی مانند تستوسترون و استروژن ممکن است بر بروز علائم اوتیسم تأثیر بگذارند.
تفاوتهای اجتماعی و فرهنگی
عوامل اجتماعی و فرهنگی نیز میتوانند در تفاوتهای شیوع اوتیسم در بین دختران و پسران نقش داشته باشند. در جوامعی که انتظارات خاصی از رفتارهای دختران و پسران دارند، ممکن است دختران مبتلا به اوتیسم علائم خود را مخفی کنند یا بهطور متفاوتی از پسران به نمایش بگذارند.
علائم و نشانهها در دختران و پسران
دومین تفاوت عمده در اوتیسم تفاوت در بروز علائم است. در حالی که علائم اصلی اوتیسم در دختران و پسران مشابه هستند، نحوه بروز آنها میتواند بسیار متفاوت باشد.
رفتارهای اجتماعی
در پسران، رفتارهای اجتماعی مرتبط با اوتیسم اغلب بهصورت واضحتری بروز میکنند. پسران مبتلا به اوتیسم معمولاً مشکلات بیشتری در ایجاد روابط اجتماعی دارند و ممکن است از نظر رفتاری نیز پرخاشگرتر یا غیرقابل کنترلتر به نظر برسند. این در حالی است که دختران مبتلا به اوتیسم ممکن است بیشتر تلاش کنند تا رفتارهای خود را مطابق با انتظارات اجتماعی تطبیق دهند و علائم کمتری از خود نشان دهند. این امر باعث میشود که در برخی از موارد تشخیص اوتیسم در دختران دیرتر از پسران صورت گیرد.
ارتباطات کلامی و غیرکلامی
دختران مبتلا به اوتیسم ممکن است مهارتهای زبانی بیشتری نسبت به پسران داشته باشند. آنها ممکن است توانایی بهتری در استفاده از زبان برای برقراری ارتباط داشته باشند و بهطور کلی رفتارهای کلامی پیچیدهتری نسبت به پسران نشان دهند. با این حال، دختران هنوز هم ممکن است مشکلاتی در درک و استفاده از زبان در موقعیتهای اجتماعی داشته باشند.
علائم رفتاری و علاقهمندیها
یکی دیگر از تفاوتهای مهم در دختران و پسران مبتلا به اوتیسم، علاقهمندیها و رفتارهای خاص آنها است. پسران مبتلا به اوتیسم اغلب به اشیاء یا فعالیتهای خاصی مانند ماشینها یا بازیهای تکنولوژیکی علاقه دارند. در حالی که دختران مبتلا به اوتیسم ممکن است علاقهمندیهای اجتماعی بیشتری داشته باشند و ممکن است الگوهای رفتاری خاصی را که کمتر مورد توجه قرار میگیرند، از خود نشان دهند.
تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بر تشخیص اوتیسم در دختران
یکی از دلایل اصلی که باعث میشود اوتیسم در دختران دیرتر تشخیص داده شود، تأثیرات اجتماعی و فرهنگی است. دختران معمولاً تحت فشار بیشتری برای تطابق با انتظارات اجتماعی قرار دارند. این امر باعث میشود که بسیاری از دختران مبتلا به اوتیسم مهارتهای اجتماعی خود را تقویت کنند یا رفتارهای خود را بهطور ناخودآگاه سازگارتر کنند. این ویژگی میتواند تشخیص اوتیسم در آنها را دشوارتر کند.
نقش والدین و معلمان
معلمان و والدین در شناسایی علائم اوتیسم در دختران نقش مهمی ایفا میکنند. در برخی موارد، رفتارهای اجتماعی و ارتباطی دختران مبتلا به اوتیسم بهطور نادری بهعنوان مشکل درک میشود. به همین دلیل، تشخیص آنها معمولاً دیرتر از پسران صورت میگیرد.
استانداردهای جنسیتی در جامعه
جامعه نیز ممکن است دختران مبتلا به اوتیسم را کمتر بهعنوان افرادی با مشکلات رفتاری و اجتماعی در نظر بگیرد. در حالی که پسران مبتلا به اوتیسم ممکن است بیشتر توجهها را جلب کنند، دختران اغلب بهعنوان کودکانی با رفتارهای اجتماعی نامناسب دیده نمیشوند.
تأثیرات طولانیمدت اوتیسم بر دختران و پسران
در بزرگسالی
در بزرگسالی، تفاوتهای اوتیسم در دختران و پسران همچنان ادامه دارد. دختران مبتلا به اوتیسم ممکن است با مشکلات خاصی در یافتن شغل، حفظ روابط اجتماعی و ایجاد زندگی مستقل مواجه شوند. در حالی که پسران نیز با چالشهای مشابه روبهرو هستند، اما مشکلات اجتماعی آنها ممکن است بیشتر در سنین پایینتر قابل شناسایی باشد.
میزان ابتلا به اختلالات همراه
دختران مبتلا به اوتیسم بیشتر از پسران در معرض ابتلا به اختلالات روانی همراه مانند اضطراب و افسردگی قرار دارند. این امر ممکن است ناشی از تلاش آنها برای تطبیق با انتظارات اجتماعی و فشاری که در طول سالها تجربه کردهاند، باشد.
نتیجهگیری
اختلال طیف اوتیسم در دختران و پسران تفاوتهای قابلتوجهی دارد. این تفاوتها در شیوع، علائم، تشخیص و تأثیرات طولانیمدت خود را نشان میدهند. در حالی که اوتیسم در پسران بیشتر تشخیص داده میشود و علائم آن اغلب واضحتر است، دختران مبتلا به اوتیسم ممکن است علائم خود را مخفی کنند و تلاش بیشتری برای تطبیق با انتظارات اجتماعی داشته باشند. در نتیجه، درک تفاوتهای جنسیتی در اوتیسم میتواند به تشخیص زودهنگام و مداخلات مؤثرتر کمک کند.