در این بخش می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که سندرم پیریفورمیس چیست؟ و علل مبتلا شدن به سندرم پیریفورمیس را بیان کنیم. همچنین جهت درمان و تسکین درد, یکسری تمرینات را بصورت تصویری به شما آموزش دهیم. سندرم پیریفورمیس (piriformis syndrome) نخست در سال 1928 تعریف شد.
در گذشته آنرا سبب 6 درصد سیاتیکا (سندرم با درد انتشاری از کمر به طرف باسن و قسمت خلفی و خارجی اندام تحتانی که شایعترین علت آن فتق دیسک بین مهره ای پایین کمر است و یا دردی که در هر جایی در طول مسیر عصب سیاتیک قرار دارد، بیماری cotugno’s، نورالژی یا نوریت سیاتیک نیز گفته می شود) می دانستند، ولی امروزه با تکنیک های تصویربرداری و الکترودیاگنوستیک دریافته اند که سندرم یبریفوریس بسیار شایعتر است زیرا این سندرم می تواند شبیه سندرمهای درد شایعتر مثل رادیاکولوپاتی کمری، اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک و بورسیت تروکانتر بزرگ استخوان فمور خود را نشان دهد. این سندرم معمولاً بعلت کمپرسیون و یا تحریک قسمت پروگزیمال عصب سیاتیک در جایی که از طریق مجرای بزرگ سیاتیک از لگن خارج می شود بوسیله عضله پیریفورمیس ایجاد می شود.
سياتيك در كمين افراد كم تحرك
سیاتیک نام یک عصب است و در واقع اصطلاح سیاتیک به دردی اطلاق می شود که در طول عصبی به همین نام خوانده می شود این عصب طولانی ترین عصب داخل بدن است که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه های متعدد تقسیم می شود.
سیاتیک یکی از علل مهم کمردرد و درد در اندام تحتاني است تغییرات وابسته به سن در ستون مهرها شایع ترین علت سیاتیک است که بیشتر در فاصله ی سنی ۳۰ تا ۵۰ سال روی می دهد و هر گونه فشار بر روی این عصب از جمله بلند کردن اجسام سنگین، برگشتن ناگهانی به پشت، انجام دادن ورزشهاي سنگين موجب بروز درد خفیف تا ناتوانایی و از کار افتادگی در فرد می شود.
ممکن است درد به صورت احساس گرفتگي عضلات در ساق پا و یا احساس درد در پشت باشد که اگر این درد خفیف بود می توان با استراحت ، آب درماني مصرف دارو های ضد التهاب زیر نظر پزشک،تقويت عضلات مهره ها و فیزیوتراپی آن را درمان کرد.
اگر احساس درد با بی حسی،سوزن سوزن شدن و ایجاد علائم عصبی همراه بود و با درمان طبي و مصرف مسکن و دارو های ضد التهاب بهبود نیافت بهتر است بیمار زیر نظر پزشک متخصص تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
افرادی که تحرک کمی دارند و کم فعالیت هستند نسبت به افراد فعال بیشتر مستعد ابتلا به بیماری سیاتیک هستند و همچنین افرادی که مبتلا بهبيماري ديابت هستند به دلیل آسیب و تخریب عصبی که بر اثر دیابت بر آن ها ایجاد شده هم در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
بیماری سیاتیک به مجموعه‌ای از علامت‌هایی گفته می‌شود که با تحت فشار قرار گرفتن یا تحریک شدن عصب سیاتیک به وجود می‌آید.
عصب سیاتیک بلندترین و قطورترین عصب بدن است.
سیاتیک، اسم یک عصب است و اسم یک بیماری نیست، زمانی که این عصب تحت فشار قرار گیرد یا تحریک شود، یکسری از علامت‌ها برای فرد ایجاد می‌شود.
تحریک عصب سیاتیک یک علامت در کنار مجموعه علامت‌های دیگر است و بهتر است سیاتیک را یک بیماری ندانیم بلکه عامل اصلی را باید علت فشار یا تحریک عصب سیاتیک بدانیم.
در نقاط دیگر بدن ممکن است ریشه‌هایی که با همدیگر عصب سیاتیک را تشکیل می‌دهند به دلایلی مانند به وجود آمدن یک ضایعه استخوانی یا به دلیل کم شدن فاصله‌های بین مهره‌ها موجب تحریک شدن عصب سیاتیک شده و در نتیجه در فرد علامت‌های درگیری با عصب سیاتیک را نشان می‌دهد.
برای درمان سیاتیک باید ابتدا علت تحریک سیاتیک را جست و جو کرد و درمان باید دقیقا بر اساس منشاء علت انجام شود.
یکی دیگر از علت‌های بروز سیاتیک فشار عضلات پشت مانند کمر و اندام تحتانی بر روی عصب‌های سیاتیک است و این عضلات عصب‌های سیاتیک را می‌پوشاند و موجب فشار آمدن بر روی عصب سیاتیک می‌شود.
با توجه به اینکه عامل اصلی سیاتیک بیرون زدگی فتق دیسک است، سن شایع فتق دیسک نیز میانسالی است. این بیماران باید بر اساس عامل به وجود آورنده سیاتیک باشد.
ورزش پیاده‌روی و راه رفتن در آب از ورزش های موثر و مفید برای درمان است.
عصب سياتيك از قسمت پایین کمر یا نخاع شروع شده و تا انتهای هر پا ادامه دارد. عملکرد نادرست عصب سیاتیک (Sciatica) موجب بروز یک بیماری به نام سیاتیک می گردد. سیاتیک با درد، ضعف، بی حسی و یاسوزن سوزن شدن پا همراه است.
برای بسیاری از دردهای سیاتیک، ورزش‌درمانی جزو برنامه های تسکین درد می باشد.
دو هدف از انجام ورزش های مخصوص سیاتیک دنبال می شود :
– کاهش درد سیاتیک در مدت کوتاه تر
ورزشهائي براي جلوگيري از عود سياتيك
یک فیزیوتراپ و یا کایروپرکتور و یا پزشک توانبخشی و یا مربی ورزشی و یا متخصص ستون فقرات به شما ورزش های مخصوصی را آموزش می دهد
ورزش بهتر است یا استراحت؟
به طور کلی ورزش کردن بهتر از استراحت کردن می باشد.
بیماران ممکن است 1 تا 2 روز استراحت کنند تا درد شدید سیاتیک بهتر شود، اما اگر بعد از این مدت روز باز هم استراحت کنند، دردشان بدتر می گردد.
بدون ورزش و تحرک بدنی، عضلات پشت و ساختمان ستون فقرات عملکرد خود را از دست می دهند و قادر نیستند از کمر حمایت کنند که باعث صدمه و فشار بر پشت می شود که با درد همراه است.
به علاوه ورزش جزو مهمی برای حفظ سلامت دیسک های ستون فقرات می باشد
ویژگی های ورزش مخصوص سیاتیک
1- قدرت عضلانی :
بسیاری از ورزش های سیاتیک بر تقویت عضلات شکم و کمر تاکید دارد. این ورزش های کششی روی عضلاتی که انعطاف پذیر نیستند و سفت هستند، انجام می گیرد. همچنین ورزش های کششی کمک می کند تا مواد مغذی ستون فقرات و مناطق اطراف آن فراهم شود.
اگر هم ورزش های قدرتی و هم ورزشهاي كششي را انجام دهید، می توانید زودتر درد سیاتیک را درمان کنید و به احتمال کمتری این درد را بار دیگر تجربه خواهید کرد.
2- تشخیص خاص :
ممکن است این درد کمر ناشی از فتق دیسک و یا تنگی کانال نخاع باشد و انجام ورزش نادرست می تواند درد سیاتیک را بدتر کند. لذا قبل از هر برنامه ورزشی، برای تشخیص علت درد، باید نزد پزشک بروید.
-3کشش همسترینگ :
بیشتر دردهای سیاتیک، با انجام یک برنامه منظم کششی همستریگ بهبود می یابند. عضلاتی را که پشت ران قرار دارند، همسترینگ می گویند.
همسترینگ سفت، موجب افزایش فشار بر کمر و پشت می گردد و باعث تشدید درد سیاتیک می شوند.
-4صحیح انجام دادن ورزش :
اگر ورزش را درست انجام ندهید، باعث می شوید که تمرینات ورزشی نسبتا بی اثر باشند و ممکن است منجر به درد و یا بدتر شدن آن گردند. پس بهتر است از مربی ورزشی و یا فیزیوتراپ، طرز صحیح ورزش کردن را یاد بگیرید
5- ورزش های هوازی :
ورزش های هوازی علاوه بر آنکه یکی از ورزش های خاص بیماران سیاتیکی می باشند، تناسب اندام را نیز حفظ می کنند. پیاده روی یکی از بهترین ورزش ها برای کمر و پشت است. بهتر است هر روز حدود 4 کیلومتر با سرعت متوسط پیاده روی کنید
درد سياتيك چگونه ايجاد ميشود
دردهای تیرکشنده که از پشت لگن تا پاشنه پا احساس می شود درد سیاتیک است و بر اساس اینکه کدام قسمت از عصب را درگیر کرده باشد، کیفیت درد متفاوت است.
دردهای سیاتیک، دردهای تیرکشنده ای است که در اندام تحتانی و پاها احساس می شود که ناشی از فشار روی عصب سياتيك است.
این فشار در ناحیه ريشهاي عصب سياتيك یعنی جایی که عصب از نخاع جدا می شود احساس می شود ؛ بدین ترتیب که این فشار از بین مهره های کمری عبور کرده، فضای داخل لگن را طی می کند، از بین عضلات کف لگن خارج می شود و در ادامه از پشت ران به طرف پایین حرکت می کند.
در هر نقطه ای از این مسیر اگر به هر علتی عصب تحت فشار قرار بگیرددرد هاي سياتيك احساس می شود
فتق ديسك در ناحیه کمر می تواند روی ریشه های عصب فشار وارد کند، وجود تومور در داخل ناحيه لگن می تواند عصب را تحت تأثیر قرار دهد و همچنین انقباض عضلات کف لگن نیز باعث فشار روی عصب می شود.
حسب اینکه این فشار به چه میزان باشد و کدام قسمت از عصب یا ریشه های عصب را درگیر کرده باشد مسیر احساس درد و کیفیت درد می تواند متفاوت باشد.
گاهی این درد در پشت ران تا زانو و گاهی هم تا پاشنه پا احساس می شود که البته از نظر حسی، اختلال حسی در پوست پا را نیز به صورت های مختلف بروز می دهد.
احساس یخ کردگی و سرما در بخشی از پا نیز از جمله علائمی است که حسب میزان فشار روی عصب توسط بیمار احساس می شود.
معاینه توسط پزشک متخصص و انجام آزمایش های پاراکلینیک مانند MRI یا آزمایش نوار عصب و عضله می تواند محل دقیق نقطه ای که عصب تحت فشار قرار گرفته است را به پزشک نشان دهد تا درمان به صورت متمرکز بر روی آن نقطه انجام شود و فشار از روی عصب کاسته شود.
در مواقعی که فشار روی عصب ریشه وجود دارد مثل مواقعی که فرد دچار فتق دیسک است در بیش از ۸۰ درصد موارد، درمان بدون جراحی انجام می پذیرد و حسب میزان فشار، درمان می تواند از استراحت نسبی، انجام ورزش های خاص در ناحیه کمر، مصرف داروهای ضد التهاب خوراکی یا تزریقی، انجام فیزیوتراپی و نهایتاً بستری در بیمارستان برای درمان های غیر جراحی صورت پذیرد.
در مواقع نادر که بیمار مقاوم به درمان باشد یا علائمی که توسط پزشک دیده می شود علائم پیش رونده باشد بیمار باید به تیم جراحی معرفی شود تا با جراحی، فشار از روی ناحیه ریشه عصب برداشته شود.
قطعاً این بیماران – چه گروهی که جراحی می شوند و چه بیمارانی که بدون جراحی درمان می شوند- باید مراقبت هایی را برای همیشه در ناحیه کمر داشته باشند.
این دسته از بیماران باید از انجام فعالیت هایی که همراه خم شدن به جلو است اجتناب کنند، همچنین از بلند کردن اشیای سنگین، بغل کردن اطفال، بلند کردن صندوق میوه، پالت آب معدنی و امثال آن اجتناب بورزند.
این افراد باید مواظب وزن خود باشند و از چاق شدن بپرهیزند، همچنین در موقع استراحت نیز بر روی شکم نخوابند و از تشک هایی که بیش از حد نرم محسوب می شوند همانند تشک ابری و فنری یا استفاده از تخت های فنری خودداری کنند.
استفاده از ورزش های تقویت کننده عضلات اطراف ستون فقرات و جلوی شکم به طور منظم باید در دستور کار روزانه این افراد باشد همچنین استفاده از ورزش آبی، استخر و شنا هم به این افراد توصیه می شود.
درد عصب سیاتیك یكی از شایعترین بیماری‌هایی است كه به دلایل مختلف از قبیل تخریب غشای دیسك،جابه جائي لگن، آسیب‌دیدن استخوان خارجی، فشارهاي عصبي و استرس ممكن است در افراد بزرگسال دیده شود.
درد عصب سیاتیك یكی از شایعترین بیماری‌هایی است كه به دلایل مختلف از قبیل تخریب غشای دیسك، جابهجایی لگن، آسیب‌دیدن استخوان خارجی، فشارهای عصبی و استرس ممكن است در افراد بزرگسال دیده شود. راهكارهای مختلفی در شیوه‌های درمان‌های طبیعی در جهان وجود دارد كه ابتلا به این بیماری و عود‌كردن آن در بدن را كنترل و مهار می‌كند.
نشانه‌های سیاتیك را بشناسید
افراد مبتلا به دردهای عصب سیاتیك كاملا با این موضوع آشنا هستند كه دردهای سیاتیك با شدت بسیار خفیف آغاز می‌شود و به مرور افزایش یافته و تشدید می‌شود. به‌طوری كه تمامی ناحیه كمر و پاها را به مرور درگیر و دردناك می‌كند. گاهی شدت درد آنچنان زیاد می‌شود كه بیمار حتی قادر نیست پاهای خود را حركت دهد و در شرایط فیزیكی دیگری قرار گیرد. به همین دلیل گاهی ممكن است شدت درد بیمار را خانه‌نشین كند. این واكنش‌ها همگی از علائم عود‌كردن سیاتیك در افراد است.
این توصیه‌ها را جدی بگیرید
در طب سنتی توصیه‌های كاربردی زیادی برای كنترل و پیشگیری از تشدید دردهای عصب سیاتیك وجود دارد:
درمانگران طب سنتی پیاده‌روی صبحگاهی یا عصر گاهی مستمر و روزانه را در بهبود علائم حملات سیاتیك بسیار موثر می‌دانند و معتقدند نرمش و ورزش ملایم به مرور زمان مانع از گرفتگی و درد این عصب می‌شود.
این افراد بهتر است در وعده‌های غذایی خود، به‌ویژه وعده صبحانه یا میان وعده‌های صبح و عصر از شیره انگور و مغز‌گردو استفاده كنند. این مواد تاثیر زیادی در بهبود سیاتیك و پیشگیری از دردناك شدن آن دارد.
براساس متون كهن طب سنتی، مصرف ماست و دوغ به همراه غذاها و موادغذایی كه در آنها گوشت قرمز یا سفید مصرف شده، توصیه نمی‌شود و بیماران مبتلا به سیاتیك باید از مصرف ماست یا دوغ به همراه این غذاها پرهیز كنند.
سیاتیک با شغل شما مرتبط است
برخی افراد که به سیاتیک مبتلا هستند به دلایلی غیر از جابهجایی دیسک و لگن و یا تجمع رسوبات در اطراف مفاصل به این عارضه مبتلا شده‌اند. در جهان افرادی وجود دارند که سیاتیک را به صورت ارثی از پدر یا مادر خود به ارث برده‌اند. گروهی از مردم نیز وجود دارند که به دلیل استرس، اضطراب و عصبانیت در خطر ابتلا به سیاتیک قرار دارند. این گروه به دلیل بروز استرس یا شوک‌های روحی، با انقباض عضلات و اعصاب بدن به‌ویژه سیاتیک رو به رو می‌شوند. در حقیقت فشارها و تنش‌های عصبی در بدن موجب منقبض شدن عضلات شده و این مسئله به تنگ شدن مجرای ریشه‌های عصبی و دردناک شدن سیاتیک منجر می‌شود. بنابراین قرار گرفتن در محیط‌های پر استرس و شلوغ برای مبتلایان به سیاتیک مناسب نیست؛ زیرا این افراد با داشتن شغل‌های پر مشغله و پر استرس امکان انقباض و اسپاسم‌های عضلانی و عصبی را در بدن خود افزایش می‌دهند.
پاییز فصل دردهای سیاتیک است
یکی از نکاتی که افراد مبتلا به سیاتیک باید به آن توجه کنند تشدید دردهای سیاتیک و اسپاسمهاي عضلانی در فصل‌های سرد سال است. به اعتقاد درمانگران، سرمای هوا یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش غلظت مایع میان مفصلی در بدن است که موجب کاهش فضای مورد نیاز ریشه‌های عصبی در جایگاه خود می‌شود. به این ترتیب افراد مبتلا به سیاتیک باید مراقبت‌های لازم را برای پیشگیری از عود کردن درد رعایت کنند. برای این منظور می‌توانند با پوشش مناسب و قرار نگرفتن در معرض هوای سرد از تشدید درد پیشگیری کنند.
رژیم غذایی برای مبارزه با سیاتیک
درطب سنتي توصیه‌های کاربردی زیادی برای پیشگیری از عود کردن دردها و اسپاسم‌های عصب سیاتیک به افراد مبتلا به سیاتیک شده است:
افراد مبتلا به سیاتیک بهتر است از مصرف مواد غذایی با طبع سرد و مرطوب پرهیز کنند. این افراد بهتر است از مصرف گوشت گوساله و گاو، انواع چاشنی‌های ترش، ماست و دوغ و حبوبات بپرهیزند یا مصرف آنها را در طول هفته به حداقل برسانند.
پیاده‌روی صبحگاهی اما مستمر نیز یکی از بهترین روش‌ها برای پیشگیری از بروز گرفتگی‌های سیاتیک است
این افراد بهتر است در وعده‌های غذایی خود به ویژه وعده صبحانه یا میان‌وعده‌های صبح و عصر از شیره انگور و مغز گردو که در گروه مواد غذایی با طبع گرم هستند، استفاده کنند.
تمرین های سندرم پیریفورمیس:
<<<>>>
<<<>>>
<<<>>>
<<<>>>
<<<>>>
