بیشتر فوت و فن های بزرگ کردن نوزاد در حین کار آموخته می شوند. در زیر نکاتی در خصوص آروغ زدن، حمام کردن و نحوه بستن پوشک نوزاد آمده است.
پوسته ریزی پوست سر
پوسته ریزی پوست سر اگر چه منظره زیبایی ندارد اختلالی شایع و بی خطر است. ممكن است كودك شما مختصری پوسته خشك شبیه شوره سر داشته باشد و یا ممكن است در مواردی این پوسته ریزی شدید بوده و پوسته ها كاملا ضخیم، چرب و زرد رنگ باشند و یا حالت كبره داشته باشند.
این اختلال ممكن است بین دو هفتگی تا سه ماهگی دیده شود و معمولا بعد از چندین ماه خود بخود بر طرف می گردد و به نظر می رسد كه بعداز ۶ تا ۷ ماهگی دیده نمی شود.
علت ایجاد این پوسته ها آنست كه غدد سباسه موجود در پوست سر بیش از حد چربی ترشح می كنند و این چربی‌ها تبدیل به پوسته هایی خشك می شوند و می ریزند.
بسیاری از كارشناسان معتقدند كه ترشح بیش از حد هورمون ها در مادر و رسیدن آن به جنین هنگام تولد موجب فعال شدن بیش از حد غدد سباسه می شود. وقتی پس از چند ماه سطح هورمون ها در بدن كودك پایین می آید، این اختلال نیز از بین می رود.
برای برداشتن پوسته ها بهترین راه آنست كه دوبار در هفته روغن های مخصوص كودك یا روغن های گیاهی مانند روغن زیتون را روی سر كودك بمالید و ۱۵ دقیقه صبر كنید سپس موهای او را شانه كنید تا پوسته ها بریزند.
سپس سر او را با یك شامپو ملایم مخصوص بچه بشویید. بعضی از پزشكان توصیه می كنند كه شامپو را به مدت ۲۰ دقیقه روی سر كودك نگهدارید (و یا تا وقتی كه بچه می تواند تحمل كند) و سپس سر او را با یك پارچه یا حوله نرم ماساژ دهید.
این اختلال رفته رفته بطور خودبخود از بین می رود ولی اگر این حالت تا چندین ماه ادامه یافت و یا شدت پیدا كرد و به سایر قسمت های بدن انتشار یافت، با یك متخصص اطفال مشورت كنید. ممكن است پزشك یك شامپوی دارویی تجویز كند.
كوتاه كردن ناخن ها
ناخن های كودك نرم تر و تا شونده تر از ناخن های شماست ولی اشتباه نكنید؛ كودكان ناخن های تیزی دارند. اگر ناخن های كودك را به موقع نگیرید ممكن است هنگام دست و پا زدن صورت شما یا خودش را زخمی كند.
شاید لازم باشد این كار را در اولین روزهای بازگشت به خانه انجام دهید. ناخن های دست نوزاد خیلی بسرعت رشد می كنند و ممكن است لازم باشد چند بار در هفته ناخن های او را كوتاه كنید. سرعت رشد ناخن های پا از ناخن های دست كمتر است.
آسان ترین راه كوتاه كردن ناخن های دست كودك با استفاده از قیچی مخصوص كودكان است. نوك این قیچی های ناخنگیر گرد است و تیز نبودن آن كمك می كند تا در صورت تكان خوردن به كودك آسیب نرسد.
می توانید از ناخن گیر مخصوص كودك نیز استفاده كنید، در این‌صورت باید خیلی دقت كنید كه پوست یا حتی گوشت نوك انگشت كودك بطور اتفاقی در آن گیر نكند.
بهتر است همراه یك نفر دیگر نسبت به انجام این كار اقدام كنید. یكی از شما دو نفر كودك را نگه می دارد و یا مانع حركت زیاد او می شود و نفر دیگر ناخن ها را كوتاه می كند.
یك روش دیگر این است كه هنگام شیر خوردن و یا موقعی كه كودك در خواب است نسبت به چیدن ناخن هایش اقدام كنید زیرا آرامتر است. هنگام چیدن ناخن، نوك انگشت كودك را از لبه ناخن دور كنید تا در ناخن گیر یا قیچی گیر نكند و در عین حال دست او را محكم نگه دارید.
محل قطع شدن بند ناف
بند ناف نوزاد بعد از تولد از نزدیكی بدن بسته شده و بطور بدون دردی بریده می شود. محل بریدگی باید تا آنجا كه ممكن است تمیز و خشك نگه داشته شود.
معمولا مدت یك هفته تا ۱۰ روز طول می كشد تا بند ناف خشك شود و بیفتد. ترمیم محل افتادن بند ناف ممكن است چند روز بطول انجامد. موقع افتادن بند ناف ممكن است پوشك كمی خونی شود، این امر طبیعی است.
پوشك را زیر بند ناف ببندید تا جریان هوا برای خشك كردن آن كافی باشد و ادرار با آن تماس نداشته باشد. مادام كه بند ناف نیفتاده است از حمام وان استفاده نكنید.
درهوای گرم بهتر آنست كه تنها یك پوشك و یك تی شرت آزاد به نوزاد بپوشانید تا هوا جریان كافی داشته باشد و خشك شدن بند ناف تسریع شود. تا وقتی‌كه بند ناف نیفتاده است از پوشاندن زیر پوشهای سرهمی بپرهیزید.
برای مراقبت درمنزل دست اندركاران امور بهداشتی همواره توصیه می كنند كه قاعده بند ناف را با یك سواب پنبه ای (مانند گوش پاك كن) یا یك تكه گاز آغشته به الكل روزی یك یا دو بار تمیز كنید.
بسیاری از پزشكان به این روش عقیده دارند ولی بعضی نیز امروزه معتقدند كه بهتر است بدون هیچ اقدامی صبر كنیم تا بند ناف بخودی خود خشك شود.
اگر شما نمی دانید كه چه كنید بهتر است با پزشك كودك خود صحبت كنید. (این سوال خوبی است كه می توانید آن را در ویزیت اول بپرسید). علائم عفونت اگر چه نادرند عبارتند از تورم یا قرمزی، جمع شدن چرك در قاعده بند ناف و تب. بنابراین اگر ناف كودك قرمز و ملتهب شد یا شروع به آب دادن كرد با پزشك وی تماس بگیرید.
شستشوی ناحیه تناسلی در دختران
ناحیه تناسلی دختران را می توان تنها با یك دستمال مرطوب در هنگام تعویض پوشك و یا استحمام تمیز كرد و در این حال باید مراقب بود كه دستمال از جلو به عقب كشیده شود نه از عقب به جلو تا میكروب های ناحیه مقعد وارد واژن نشوند.
ممكن است ناحیه تناسلی قرمز و متورم شود و یا ترشحات بیرنگ، سفید و یا كمی خونی دیده شود كه تمام این حالات در هفته های اول طبیعی است و در نتیجه هورمون های مادر هنگام بارداری بوجود می آید. اگر این علائم بعداز شش هفته اول پس از تولد از بین نرود باید با پزشك متخصص اطفال مشورت كنید.
شستشوی ناحیه تناسلی در پسران ختنه شده
تنها كاری كه باید در مورد موضعی كه به تازگی ختنه شده است انجام دهید آنست كه پوست ناحیه را با آب و صابون بشوئید درست مانند سایر قسمت های پوست بدن.
بهتر است از سائیدن و ایجاد كف در ناحیه آلت تناسلی پسران خواه ختنه شده و خواه بدون ختنه بپرهیزید زیرا پوست این ناحیه را خشك می كند و باعث تحریك آن می شود. در چند روز اول پس از عمل ختنه، آلت تناسلی ممكن است كاملا قرمز باشد و ترشحی زرد رنگ داشته باشد.
این در واقع علامت خوبی است و نشان می دهد كه سیر بهبود طبیعی است. علیرغم آنكه محل ختنه كمتر احتمال دارد كه عفونت كند علائم عفونت عبارتند از قرمزی پایدار، تورم سر آلت و زخم هایی كه با ترشحات زرد رنگ و خشك بسته شده است. در صورت مشاهده هر یك از این علائم فورا به پزشك اطلاع دهید.
شستشوی ناحیه تناسلی در پسران ختنه نشده
هنگام تمیز كردن یا شستن آلت تناسلی كه ختنه نشده باشد سعی كنید پره پوس یا پوست حشفه را نكشید. چندین ماه یا حتی سال طول می كشد تا پره پوس از آلت تناسلی جدا شود.
پس از جدا شدن پره پوس و هنگامیكه كاملا بتوان آن را كشید (اگر نخواهید كودك را ختنه كنید بهتر است زمان آنرا از پزشك كودكتان بپرسید) باید گاهی آن را بكشید و انتهای آلت را كه زیر آن قرارگرفته است به آرامی ولی با سرعت از ماده مومی شكل سفید رنگی كه بطور طبیعی در این محل تشكیل می شود تمیز كنید.
