عوامل ژنتيكي و ارثي به تنهايي باعث چاق نمي شوند. بلكه چاقي زماني اتفاق مي افتد كه كودك بيشتر از مقدار موردنياز، انرژي دريافت كند.
در سال‌های اخیر پدیده چاقی در میان کودکان به طرز چشمگیری افزایش یافته است و امروزه کودکان چاق نه تنها در معرض بیماری‌های خطرناکی هستند بلکه با توجه به اعتماد به نفس پایین و فشار دوستان و اطرافیان، مستعد آسیب‌ها و مشکلات روانی نیز می‌شوند.
در واقع این فشارهای اجتماعی – روانی تاثیرات منفی بر رفتار کودکان دارد. در یک مقایسه میان کودکان با وزن مناسب با گروهی از کودکان چاق معلوم شد آنهایی که اضافه وزن دارند و چاق هستند، رضایت کمتری از کیفیت زندگی‌شان دارند و احتمال تفکرات منفی و حتی اقدام به خودکشی در آنها بیشتر است. مشکل چاقی با انجام رژیم‌های مناسب و ورزش در بلندمدت قابل حل است.
گاهی اوقات حتی در محیط‌های آموزشی تبعیضاتی میان کودکان با وزن طبیعی و چاق اعمال می‌شود که این موضوع، خود موجب مشکلات متعددی اعم از آزار و اذیت، تمسخر و طرد از سوی دیگر کودکان و دیدگاه‌های تبعیض‌آمیز در میان معلمان می‌شود. این کودکان اغلب با عناوین تنبل، افسرده و تنها شناخته می‌شود.
شناخت عوامل کلیدی که موجب تشدید چاقی در میان کودکان می‌شود به والدین برای انجام تصمیمات بهتر و کمک به فرزندشان کمک می‌کند:
– عوامل موثر پیش از تولد
سوء تغذیه و یا پرخوری مادران در دوران اصلی رشد جنین، خطر ابتلا به اضافه وزن و چاقی در کودک را افزایش می‌دهد.
– ژنتیک
احتمال بروز چاقی در کودکانی با والدین چاق بیشتر است.
– رژیم غذایی
امروزه بسیاری از مردم وعده‌های غذایی را خارج از خانه و در رستوران‌ها مصرف می‌کنند. استفاده از فست فودها و غذاهایی با کالری بالا نیز این روند را تشدید می‌کند. کودکان نیز در این میان علاقه شدیدی به استفاده از نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های شیرین دارند که یکی از مهمترین عوامل شیوع چاقی در میان آنهاست.
– بی‌تحرکی
بسیاری از متخصصان معتقدند تلویزیون، کامپیوتر، ویدئو و بازی‌های کامپیوتری که کودکان را سرگرم می‌کنند، موجب نشستن آنها و ساعت‌ها بی‌تحرکی می‌شوند. به این ترتیب عدم تحرک فیزیکی، عامل اصلی چاقی در دوران کودکی است.
– محیط زندگی
اغلب مدارس به دلیل بی‌توجهی به مساله تربیت بدنی و کلاس‌های ورزشی مورد سرزنش هستند و از طرف دیگر نیز کودکان در معرض تبلیغات شدید فست فودها، شکلات، نوشابه‌ها و مواد خوراکی ناسالم در مدارس قرار دارند.
– عادات غذایی ناسالم در خانواده‌ها
استفاده از وعده‌های غذایی ناسالم در خانواده‌ها توسط والدین، الگوهای غلطی را برای کودکان ایجاد می‌کند. بنابراین کودکان از همان ابتدا به استفاده از غذاهای ناسالم عادت می‌کنند.
توصیه‌هایی برای درمان چاقی در کودکان
درمان چاقی در کودکان بسیار متفاوت از درمان این مساله در بزرگسالان است. در واقع بررسی آمادگی کودکان و شناخت وضعیت روحی و روانی آنان بسیار مهم است. همچنین پیش از برنامه‌ریزی برای کاهش وزن، انجام یک مشاوره خوب با پزشک یا مشاور تغذیه در خصوص شیوه‌های درمان بسیار ضروری است. راهکارهای زیر می‌تواند در این زمینه به والدین کمک کند:
1- هیچ گاه کودک را گرسنه نگذارید.
2- به جای حذف کامل غذا، از غذاهای سالم‌تر استفاده کنید.
3- یک برنامه ریزی منظم برای یک ساعت ورزش روزانه داشته باشید
