اضطراب احساس خوبی نیست. در وضعیت اضطراب بدن در موقعیت آماده قراردارد. شاید به نظر برسد که اضطراب متابولیسم بدن را زیادتر میکند چون نوعی احساس فعال بودن به بدن میدهد. ولی اصلا اینگونه نیست بلکه کاملا متضاد است . یعنی اضطراب متابولیسم را کم میکند. برای فهم این موضوع باید کمی در باره اضطراب و اثرات جسمی و فکری آن بدانید.
اضطراب چیست؟
اضطراب حالتی غریزی است که در هنگام احساس خطر (درگیری یا فرار) فعال میشود. در حالت اضطراب، بدن برای فرار از شرایط خطرناک یا روبرو شدن با آن آماده است. در واقع اضطراب، پاسخ بدن به شرایط ترسناک واقعی یا غیرواقعی (ذهنی) است.
اثرات روانی اضطراب
گرچه اضطراب معمولاً احساس ناخوشایندی است، اما گاهی ممکن است به صورت هیجان بروز کند. اما در بیشتر مواقع به صورت ترس و نگرانی پیش از وقوع اتفاق بروز میکند. اضطراب مداوم ممکن است سبب مشکلات حافظه و تمرکز شود.
اثرات جسمی اضطراب
اضطراب اثرات جسمی مشهودی دارد. بارزترین اثرات آن افزایش ضربان قلب، تنفس سریع، خشکی دهان، احساس ضربان و کوبش در سر، احساس گرما، لرزش و اسهال است. اضطراب طولانی مدت باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن، تحلیل عضلانی و مشکلات مربوط به سطح کلسترول و قندخون میشود.
اثرات متابولیکی اضطراب
در نگاه اول به نظر میرسد که اضطراب سطح متابولیسم بدن را افزایش میدهد زیرا اثرات فعالسازی مانند افزایش ضربان قلب و افزایش سرعت تنفس را به همراه دارد. اما در واقع، اضطراب اثر عکس بر متابولیسم دارد. اضطراب سبب کاهش متابولیسم میشود زیرا منابع بدن که باید برای گوارش غذا استفاده شود به آماده سازی بدن برای جنگ یا گریز اختصاص داده میشود. در واقع خون از دستگاه گوارش و دیگر اعضای بدن به سوی ماهیچهها هدایت میشود و میزان چربی خون افزایش مییابد تا بدن در صورت لزوم به سرعت بتواند به انرژی دسترسی داشته باشد. و به همین ترتیب متابولیسم نیز کاهش مییابد زیرا در هنگام اضطراب،فرآیند متابولیسم در اولویت نیست.
اثر کورتیزول بر متابولیسم
چاقی، اختلالات چربی خون، دیابت نوع 2، فشارخون بالا و بیماریهای عروق کرونری قلب به طور مکرر در جوامع مرفه به چشم میخورد. این بیماریهامعمولاً از پی یکدیگر بروز میکنند و تمام آنها با سندروم متابولیک مرتبط هستند. پاسخهای اضطرابی شامل فعالسازی سیستم اعصاب سمپاتیک و ترشح اپنفرین و کورتیزول است. کورتیزول میتواند سبب چاقی ناحیه مرکزی بدن (شکم) و سندروم متابولیک شود.
پیشگیری از اضطراب
با پیشگیری از اضطراب میتوان از کند شدن متابولیسم بدن پیشگیری کرد. اگر به تنهایی قادر به انجام این کار نیستید، از یک درمانگر کمک بگیرید. در حالت اضطراب شدید که زندگی روزمره را مختل میکند، درمانگر یا پزشک داروهای ضداضطراب مانند بنزودیازفین تجویز میکند. این داروها اضطراب را در عرض 30 تا 60 دقیقه برطرف میکند. چون اثر این داروها بسیار سریع است میتوانید از آنها در هنگام احساس اضطراب شدید (حملات اضطرابی) استفاده کنید. البته عوارض جانبی این داروها را نیز در نظر داشته باشید که شامل خستگی و خوابآلودگی، تیرگی حواس و گیجی است. هیچگاه پس از مصرف این داروها ، رانندگی نکنید. راه دیگر استفاده از درمانهای گیاهی و جایگزین است.
منبع-پارسی طب