آیا شما هم اهل ورزش سونا هستید ؟ از سونا و منفعتهایش بر سلامتی چه چیزی می دانید ؟ آیا اطلاع دارید سونا یک جور نیست و انواع مختلفی دارد ؟ در این بخش نیز به بحث درباره مسائل سونا خواهیم پرداخت
دانستنی هایی در مورد سونا
اکثر افراد اطلاعات کافی درباره مدت زمان استاندارد جهانی استفاده از سونا و بهره گیری بهتر از آن را ندارند. حال می خواهیم با انواع سونا ، نحوه استفاده آن طبق استانداردهای سازمان جهانی بهداشت و فواید سونا آشنا شویم.
سونا در حقیقت حمام سنتی مردمان اسکاندیناوی به ویژه فنلاندی ها است که از یک اتاق نه چندان بزرگ تشکیل می شود. دیواره های این اتاق تخته کوب شده و سکوهایی چوبی برای نشستن دارد. حرارت بسیار زیادی که از کوره ای برقی ،هیزمی یا گازسوز به فضای اتاق سونا انتشار می یابد، گرمای هوای اتاق را تا ۱۰۰ درجه و گاه بیشتر بالا می برد و باعث تعریق شدید استفاده کنندگان از سونا می شود.
*انواع سونا :
به طور کلی سه نوع سونا وجود دارد :
۱٫ سونای خشک
۲٫ سونای بخار
۳٫ سونای یک نفره
• سونای خشک :
بدن افراد هنگام سونا تقریبا برهنه است یعنی افراد به طور معمول نباید به جز مایو (آن هم از جنس نخ) چیز دیگری بر تن داشته باشند و نخستین گام شستن سر و تن با لیف و صابون است تا منافذ پوست بازتر شود و عمل تعریق و تنفس پوستی در سونا آسان تر صورت گیرد سپس باید وارد گرمخانه (سونا) شد.
هنگام ورود به سونا شخص احساس گرمای بسیار زیادی می کند زیرا حرارت محیط ۹۵ یا نزدیک به ۱۰۰ درجه سانتی گراد و گاه بالاتر است اما دانستن این نکته ضروری است که درجه حرارت در قسمت های مختلف اتاق سونا یکسان نیست زیرا در اثر خاصیت بالا رونده هوای گرم، گرمای کف اتاق سونا کمتر از سکو های بالایی است.
برای هماهنگ کردن تدریجی بدن با حرارت سونا بهتر است به محض ورود از نشستن در سکوهای بالاتر خودداری کنید. بهترین راه برای انطباق دادن بدن با حرارت سونا و کمک به تعریق بیشتر و بهتر، چند دقیقه نشستن در سکوی پایین و سپس در سکوی دوم و سرانجام در سکوی آخر است . در این حالت گرم شدن بدن تدریجی است . خون گرمای محیط را از سطح بدن به خود جذب می کند و به قسمت های درونی بدن هدایت می کند و این جریان تا جایی ادامه می یابد که گرمای بدن به اوج برسد.
هنگام ورود به سونا رطوبت سطح پوست به سرعت از بین می رود و احساس گرمای شدیدی به فرد دست می دهد اما به محض آنکه عمل تعریق شروع شود درجه حرارت بدن پایین می آید و فضا قابل تحمل تر می شود.
مدت نشستن در سونای خشک متناسب با استعداد بدن و تحمل شخص است. مجله معتبر طب و داروی ورزشی در مقاله ای درباره سونا چنین می نویسد :
“برای فرد سالمی که هیچ گونه عارضه و بیماری نداشته باشد مدت استفاده از سونای خشک ۱۰تا ۱۵ دقیقه، مدت استفاده از سونای بخار ۶ تا ۱۲ دقیقه و مدت استفاده ازخزینه آب داغ ۵ تا ۱۰ دقیقه است. با این حال اگر به هر دلیلی احساس ناراحتی به وجود آید و عوارضی مانند سردرد، سرگیجه، رخوت بیش از حدو تپش قلب غیر عادی دست دهد باید سونا را ترک کرد.”
مرحله بعد خروج از گرمخانه (سونا) است. پس از خروج باید بلافاصله زیر دوش آب ولرم رفت تا عرق از تن زدوده شود . سپس مرحله خنک کردن بدن فرا می رسد که به دو صورت است : گرفتن دوش آب سرد، غوطه ور شدن در حوضچه آب سرد.
هنگام غوطه ور شدن در آب سرد باید تمام بدن زیر سطح آب سرد قرار گیرد در غیر این صورت دوگانگی حرارت بین سر و دیگر قسمت های بدن به وجود میآید که به دلیل گرمای زیاد بدن خطراتی را در بر خواهد داشت.
حداکثر غوطه ور شدن در حوضچه آب سرد ۲ یا ۳ بار است . فرورفتن ناگهانی در آب سرد ( یا گرفتن دوش آب سرد ) باعث تغییر گردش و فشار خون از سطح به عمق می شود و پیامد آن شوک لذت بخش و دلپذیری خواهد بود .
*سونای بخار :
سونای بخار اتاقی گرم و اشباع شده از بخار آب است به همین دلیل کف اتاق، سکوها و دیواره های آن را از سنگ مرمر می سازند . بخار مورد نیاز در سونای بخار از طریق دیگ های تولید بخار در محوطه ای خارج از آن تامین می شود و به وسیله لوله ای به داخل اتاق سونا جریان می یابد تا در فضای آن انتشار یابد و حالتی از اشباع بخار آب همراه گرما پدید آید . سونای بخار علاوه بر فواید سونای خشک باعث تلطیف و شست و شوی سینوس ها ، مجاری تنفسی و ریه ها نیز می شود . افراد سیگاری و مردمی که در مناطق خشک و شهر های آلوده زندگی می کنند می توانند از سونای بخار حداکثر استفاده رو داشته باشند.
مدت هر بار توقف در سونای بخار بسته به ظرفیت و استعداد اشخاص از ۶ تا ۱۲ دقیقه است ضمن آنکه وجود شیر آب سرد در اتاق سونای بخار این امکان را به استفاده کنندگان از این سونا می دهد که هر چند دقیقه یک بار دست و صورت و بدن خود را با آب سرد خنک کنند تا بتوانند بخار سوزان سونا را تحمل کنند.
*سونا ی یک نفره
سونای یک نفره به گونه ای است که به جز سر سایر اعضای بدن در محفظه ای قرار می گیرد که در آن هوای گرم یا بخار جریان دارد و تعریق شدیدی دست می دهد.
این گونه سونا ها بیشتر در سالن های بدن سازی و موسسه های لاغری رواج دارد و ادعا می شود که خاصیت لاغر کنندگی دارد و باعث ایجاد تناسب اندام می شود در حالی که چنین ادعایی صحت ندارد.
*فایده های سونا :
در واقع مراحل مختلف سونا (گرمای زیاد و سرد کردن ناگهانی بدن) باعث بروز حالتی مانند جزر و مد و جریان خون در تمام بدن می شود که نتیجه مستقیم این فعل و انفعال، تحریک اعصاب و غدد است و انقباض و انبساط به وجود می آمده خود نوعی ورزش عمومی برای اندام های داخلی بدن محسوب می شود.
هنگام سونا عروق سطحی بدن به دلیل گرمای زیاد گشاد می شوند و باعث تغییر فشار خون شده در نتیجه اعضای داخلی بدن تا حد زیادی از زیر بار فشار خون آزاد می شوند.
اثر روانی سونا در ایجاد حالاتی از نشاط ، انبساط خاطر و خشنودی نیز قابل توجه است. سونا می توانند در معالجه سریع و در بهبود شرایط عمومی آنها نیز موثر باشد زیرا پس از سونا شخص چنان احساس آرامش روحی و جسمی می کند که گویی در یک تمرین ورزشی سنگین یا مسابقه مشکل شرکت کرده است . پیامد چنین حالتی خواب خوش و عمیقی است که به فرد دست می دهد. اصولا سونا باعث عمیقتر شدن خواب به ویژه خواب ورزشکاران است.
بیشترین تاثیر سونا در اشخاص سالم هنگامی است که فرد عضلات و اندام های خود را در ورزش یا مسابقه ای سنگین به کار گرفته و تا حد زیادی خسته کرده باشد. نتایج مفید سونا پس از این قبیل فعالیت های شدید جسمی و در رفع انقباض و سفتی عضلات بسیار چشمگیر است زیرا باعث دفع سریع اسید لاکتیک و دیگر مواد زاید از بافت های بدن می شود و خستگی و کوفتگی عضلانی را به سرعت از بین می برد و باعث مصونیت از سرماخوردگی می شود.
تاثیرات سونا در سطح پوست بدن شگفت انگیز است به خصوص اگر همراه با ماساژ باشد. سونا در بهبود جوش های صورت بسیار مناسب است. سونا باعث باز شدن منافذ پوست ، تحریک غده های عرق و خروج مواد زائد از داخل بدن می شود همچنین ثابت شده است سونا در افزایش فعالیت سلول های ذهنی تاثیر دارد در نتیجه پس از سونای صحیح و کامل می توان بهتر از قبل از عهده ورزش های فکری برآمد همچنین افرادی که در برنامه زندگی خود از سونا استفاده می کنند برخورد بهتری با یکدیگر دارند و از خلق و خوی آرامتری بر خوردارند.
