در این مقاله اشاره ای خواهیم داشت به علائم و انواع پسوریازیس و آنچه باید درباره این علایم بدانید. پسوریازیس یک بیماری شایع و مزمن است که چرخه رشد سلول های پوست را تحت تاثیر قرار می دهد. پسوریازیس باعث می شود سلول ها ی سطحی پوست به سرعت تکثیر شوند و یک پلاک های نقره ای ضخیم ، خشک و قرمز رنگ همراه با خارش و گاهی دردناک ایجاد گردد. این بیماری ممکن است به طور متناوب تظاهر پیدا کند و با دوره های مکرر فروکش و عود شدید همراه گردد. در برخی افراد پسوریازیس تنها عامل آزار دهنده است در گروهی دیگر ممکن است ناتوان کننده باشد، خصوصا در افرادی که مبتلا به آرتریت هستند. گرچه برای این بیماری درمانی وجود ندارد، اما درمانهای پسوریازیس می تواند تا حدی به بهبود قابل توجه آن کمک نماید.
درمان های وابسته به شیوه زندگی مانند استفاده از کرمهای کورتیزون غیر نسخه ای و تماس اندک با نور طبیعی خورشید می تواند علایم بیماری پسوریازیس را بهبود بخشد.
علایم و نشانه های پسوریازیس در افراد مختلف متفاوت است اما احتمالا فرد مبتلا یک یا چند مورد از علام زیر را داراست:
– لکه های قرمز که با پوسته های نقر ه ای پوشانده شده است
– نقاط پوسته دار کوچک ( این مورد در کودکان شایع است)
– خشکی و ترک خوردگی پوست که ممکن است همراه با خونریزی باشد
– خارش،سوزش یا درد در ناحیه
– ضخیم شدن ناخن همراه با برآمدگی یا فرورفتگی های کوچک
– تورم و خشکی مفاصل
پلاک های پسوریازیس از نقاط کوچک شبیه پوسته های شوره تا بثورات پوستی بزرگ متغیر است. موارد خفیف آن آزار دهنده است و و موارد بسیار شدید بیماری می تواند دردناک ،بدشکل و ناتوان کننده باشد.
بیشتر انواع پسوریازیس دارای علایم متناوب است ممکن است چند هفته تا چند ماه شدید باشد سپس برای مدتی فروکش نماید یا حتی بهبود یابد. با وجود این بیماری سرانجانم مجدد عود می کند. چندین نوع پسوریازیس وجود دارد که عبارتند از:
پسوریازیس پلاک مانند
این شکل از بیماری بسیار شایع است. این نوع بیماری باعث ضایعات قرمز، برجسته و خشک می گردد که با پوسته های نقره ای پوشیده شده است. این پلاک ها همراه با خارش و درد هستند و ممکن است در هر نقطه از بدن رخ دهد از جمله نواحی جنسی و بافت همبند داخل دهان نیزرخ دهد. ممکن است پلاک ها کم یا زیاد باشند، در موارد شدید، پوست اطراف مفاصل ممکن است ترک بردارد و خونریزی کند.
پسوریازیس ناخن. پسوریازیس می تواند ناخن های انگشت و پا را مبتلا کند و باعث ایجاد فرورفتگی های کوچک، رشد غیر طبیعی ناخن و تغییر رنگ آن گردد. ناخن های فرد مبتلا ممکن است شل یا از بستر آن جدا شود که به انکولیز می گویند. در موارد شدید ناخن ها خرد می شوند و فرو می ریزند.
پسوریازیس اسکالپ. پسوریازیس ناحیه سر به صورت ضایعات قرمزرنگ پوشیده شده با پوسته های سفید نقره ای همراه با خارش تظاهر پیدا می کند. این حالت هنگامی که پوسته های سلول های مرده بر روی مو یا شانه ها دیده می شوند، خصوصا در هنگام خارش سر قابل تشخیص است.
پسوریازیس قطره ای. این شکل از بیماری افراد کمتر از 30 سال را مبتلا می کند که معمولا در اثر یک عفونت باکتر یایی مانند عفونت استرپتوکوکی گلو ایجاد می شود. این نوع پسوریازیس به صورت ضایعاتی به شکل قطره آب بر روی شکم، بازوها، پا و سر ایجاد می گردد. این ضایعات با پوسته های ریز کوچکتر از پلاک پوشیده می شوند. این حالت ممکن است یک شیوع منفرد داشته باشد که به صورت خودبخودی برطرف گردد یا ممکن است خصوصا هنگامی که عفونت تنفسی در حال پیشرفت ومداوم است، تکرار شود.
پسوریازیس معکوس. عمدتا در نواحی زیربغل، کشاله ران، زیر سینه و اطراف نواحی جنسی دیده می شود. پسوریازیس معکوس به صورت ضایعات صاف قرمز و ملتهب پوست دیده می شود. در افراد چاق بیشتر شایع است و در اثر تعریق و اصطکاک بدتر می شود.
پسوریازیس پوستولر. این نوع پسوریازیس شایع نیست و می تواند به صورت لکه های منتشر در سراسر بدن یا نواحی کوچکی بر روی دست ، پا یا انگشتان پدیدار شود. این نوع پسوریازیس به سرعت توسعه می یابد که به صورت تاول های چرکی تنها چند ساعت پس از قرمزی و لمس درناک آن پوست نمایان می شود. این تاول ها ظرف یک یا دو روز حشک می شوند، اما ظرف چند روز یا چندهفته مجدد پدیدار می گردند. پسوریازیس جنرالیزه پوستولار می تواند همراه با تب، لرز، خارش شدید یا خستگی باشد.
پسوریازیس اریترودرمیک. این نوع پسوریازیس کمترین شیوع را دارد. در این نوع پسوریازیس تمام بدن را دانه های قرمز رنگ که به نظر می رسد پوست انداخته اند پوشانده است که می تواند باعث خارش یا سوختگی شدید گردد. این نوع بیماری پسوریازیس در اثر آفتاب سوختگی شدید، کورتیکو استروئید ها و سایر داروها یا انواع دیگر پسوریازیس که به درستی کنترل نشده است تشدید می شود.
آرتریت پسوریازیسی. پسوریازیس آرتریتی علاوه بر التهاب و پوست های پولک مانند باعث ایجاد فرورفتگی های کوچک و تغییر رنگ در ناخن ها، تورم و درد در مفاصل می شوند که از علائم بارز آرتریت پسوریازیس است. این نوع پسوریازیس همچنین باعث التهاب چشم ها مانند کراتوکونژیکتیوت نیز می گردد. با و جود این، این شکل از بیماری مانند اشکال دیگر آتریت ناتوان کننده نیست. این شکل از پسوریازیس می تواند باعث خشکی و تخریب پیشرفته مفاصل گردد که در موارد شدید بیماری منجر به بدشکلی دائمی مفصل می شود.
عوامل مختلف زیادی از استرس گرفته تا ضربه و تروما و نیز عفونت های استرپتوکوکی- می توانند باعث پسوریازیس گردند. تحقیقات جدید نشان می دهد که برخی ناهنجاریها در سیستم ایمنی بدن می تواند عامل کلیدی در پسوریازیس باشد. بر اساس گزارشات علمی حدود 80 درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس ،دچار ضربه روحی مانند از دست دادن کار خود یا مرگ عزیزان شده اند. بیشتر پزشکان معتقدند که استرس های خارجی زمینه را برای تشدید نقص در عملکرد سیستم ایمنی بدن فراهم می سازند. آسیب به پوست و داروهای خاص مانند انواع خاص داروهای فشار خون نظیرداروهای بتا بلوکرها می توانند پسوریازیس را تشدید کنند. داروهای ضد مالاریا از جمله هیدروکسی کلروکوین و نیز ایبوبروفن نیز از عوامل تشدید کننده این بیماری به شمار می روند.
پسوریازیس ممکن است در یک خانواده مشاهده شود اما ممکن است در نسل بعدی دیده نشود، به طور مثال احتمال دارد در پدربزرگ و نوه دختری وی مشاهده گردد، در حالیکه مادر فرزند هرگز به بیماری مبتلا نشده باشد.اگرچه، پسوریازیس ممکن است استرس زا و ناراحت کننده باشد اما در بیشتر مواقع تقریبا بی ضرر است و با درمان مناسب علائم بیماری ظرف چند ماه فروکش می نماید.
نویسنده: Khrystyana Kirton
ویراستار: Stephanie Dawson
مترجم: دکتر فرشاد اکبرنژاد، مدیر بخش علمی داروسازی دکتر جهانگیر
این مطلب اختصاصی مجله پزشکی دکتر سلام (hidoctor.ir) است. استفاده از آن فقط با ذکر منبع و آدرس سایت دکتر سلام مجاز می باشد.
SOURCES:
Psoriasis, Medline Plus – http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/psoriasis.html
Psoriasis Symptoms/Causes, WebMD – http://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/psoriasis/understanding-psoriasis-basics
http://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/psoriasis/psoriasis-topic-overview
