پیاز و سیر،خیار تلخ،شنبلیله،سیاه گیله،خار مریم،هندوانه ابوجهل،پسیلیوم یا اسفرزه،عدس الملک، چای سبز، دم كرده گزنه، کلپوره همدانی، مریم نخودی همدانی از جمله گیاهان دارویی هستند که در طب سنتی ایران در درمان بیماری دیابت تجویز می شوند.
در بین گیاهانی که اثر کاهش قندخون آنها قابل ملاحظه است می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد.
یکی از مشکلات گسترده مردم جهان، ابتلا به بیماری دیابت است که روزبه‌روز به آمار آن افزوده می‌شود. از مهم‌ترین علل افزایش آمار ابتلا به دیابت، تغذیه غلط و نداشتن تحرک است اما می‌توان برای مقابله با این بیماری، با تصحیح نوع تغذیه و رعایت رژیم غذایی و داشتن تحرک کافی، تا حد زیادی عوارض جانبی و عواقب آن را کاهش داد.
اگرچه افراد مبتلا، باید تحت‌نظر پزشک متخصص باشند و به توصیه‌های او عمل کنند ولی در مواردی که مشکل دیابت حاد نباشد، می‌توان از گیاهان دارویی و داروهای گیاهی مربوطه استفاده کرد. ناگفته نماند که بسیاری از گیاهان به دلیل داشتن الیاف (فیبر) در کاهش قندخون موثر هستند. در بین گیاهانی که اثر کاهش قندخون آنها قابل ملاحظه است می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد.
دانه شنبلیله
شنبلیله گیاهی با نام علمی TRIGONELLA FOOENUM GRACEUM و از خانواده نخود است. با وجودی که تاثیرهای مختلفی از جمله خواص ضددرد، ضدالتهاب، مقوی قلب، صفری آور، کاهش‌دهنده کلسترول، چربی خون و فشار خون از آن گزارش شده است اما اثر قابل‌توجهی در کاهش قندخون دارد.
روش مصرف: برای مصرف این گیاه، یک گرم پودر دانه را به مدت حداقل ۳ ساعت در یک استکان آب سرد بریزید، سپس آن را صاف و میل کنید. این عمل را می‌توان روزی ۵ بار تکرار کرد. مصرف روزانه ۵ گرم پودر دانه به طور خوراکی اشکالی ندارد.
به دلیل تلخ‌بودن پودر دانه شنبلیله، در برخی کشورها آن را به صورت قرص تولید می‌کنند. مصرف دانه‌های این گیاه به خاطر داشتن بافتی سفت و سخت، بی‌تاثیر است بنابراین آنها را با آسیاب پودر و سپس استفاده کنید. در ضمن می‌توان پودر شنبلیله را همراه با موادغذایی مصرف کرد؛ مثلا مخلوط آن با ماست.
گیاه گالگا
گالگا گیاهی با نام علمی GALEGA OFFICINALIS و از خانواده نخود است. در گذشته آن را به عنوان یک گیاه معرق، تب‌بر و ضدتشنج استفاده می‌کردند. همچنین مدت‌ها از این گیاه برای افزایش شیر مادران استفاده می‌شد که در حال حاضر نیز کاربرد دارد. یکی از مهم‌ترین خواص این گیاه، کاهش قندخون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ است. خوشبختانه از آن فرآورده‌ای به صورت قرص به نام گالگا تهیه شده که در داروخانه‌ها عرضه می‌شود.
روش مصرف: مقدار مصرف قرص در راهنمای همراه دارو ذکر شده است.
گیاه سیر و پیاز
سیر و پیاز از جمله گیاهان کاهش‌دهنده قندخون هستند و البته اثر سیر به مراتب بیشتر از پیاز است. در صورتی که این گیاهان مرتب مصرف شوند تا حدی قندخون کاهش می‌یابد. می‌توان از فرآورده‌های قرص و کپسول تهیه‌شده از سیر هم برای کاهش قندخون استفاده کرد. البته فرآورده‌های صنعتی سیر بیشتر برای کاهش کلسترول و چربی خون به بازار عرضه شده‌اند زیرا در این موارد تاثیر بسزایی دارد اگرچه مصرف آنها تا حدی کاهش قندخون را به دنبال دارد.
روش مصرف: قرص سیر را میتوانید روزانه ۱ تا ۳ عدد به طور خوراکی مصرف کنید.
گیاهان دیگر
گیاهان دیگری که به طور معمول در دسترس هستند و می‌توان آنها را در رژیم غذایی گنجاند و باعث کاهش قندخون می‌شوند عبارتند از:
هویج، گشنیز، کنگرفرنگی، کرفس، کدو تنبل، زیتون، جینسینگ، جو، یونجه، کاسنی، انار، توت سفید، سماق، شوید، عدس، عناب و خرفه. در بین گیاهان مذکور سماق، عدس، انار، کدو تنبل، جو و عناب از اثرات قوی‌تری برخوردارند.
یکی از میوه‌هایی که برعکس انتظار باعث کاهش قندخون می‌شود، انگور است. خیلی‌ها تصور می‌کنند چون انگور شیرین است باعث افزایش قندخون می‌شود در حالی که قند موجود در ترکیب‌های انگور، فروکتوز است که باعث افزایش قندخون نمی‌شود. نتایج تحقیقات جدید نشان داده است که عنصر کروم در ترکیبات انگور به میزان قابل توجهی وجود دارد و این ماده در کاهش قندخون موثر است.
افراد مبتلا به دیابت باید در مصرف انگور حد تعادل را رعایت کنند زیرا ممکن است مصرف بیش از حد آن باعث افزایش قندخون شود. مصرف کشمش یا مویز با چای (که از زمان قدیم و در حال حاضر نیز معمول است) گواهی بر نتایج تحقیقات جدید مبنی بر تاثیر این میوه بر کاهش قندخون است
