پوست کودک با پوست افراد بزرگسال متفاوت است بنابراین مراقبت ویژه ای را می طلبد، مخصوصاً در فصل زمستان که کاهش دما و رطوبت و بادهای سرد زمستانی بشدت پوست را خشک کرده و باعث سوزش، خارش و التهاب آن می شود.
همه ما وقتی كه می‌خواهیم مثالی از زیبایی و لطافت بزنیم، پوست کودکان را مثال می‌زنیم . پس این همه لطافت و زیبایی به مراقبت نیاز دارد.
توجه، مراقبت و رسیدگی به پوست به خصوص از بدو تولد سنگ بنای حفظ سلامت و لطافت آن در سال‌های آتی عمر است.
تفاوتهای پوست کودک و بزرگسال:
1- در پوست کودک غده های چربی به طور کامل تشکیل نشده است و بنابراین پوست كودك چربی كمتری دارد.
2- پوست کودک نسبت به پوست بزرگسال نازكتر و ظریف تر می باشد، بنابراین مقاومت كمتری در برابر باكتری ها و مواد حساسیت زا نشان می دهد.
3- پوست کودک ملانین كمتری می سازد، كه معنی آن حفاظت كمتر در برابر تابش نور خورشید است.
4-پوست نه تنها محافظی در برابر عوامل بیرونی است، بلكه نقش به سزایی در تنظیم دمای داخلی بدن ایفا میكند. دربدن كودكان به علت آنكه غده های عرق به طور کامل تشکیل نشده اند، كاهش دما مشكل تر صورت می گیرد .
با توجه به تفاوتهای پوست كودك با بزرگسالان و موارد ذكر شده، برای رفع نیازهای پوست كودك، مراقبتهای ویژه ای ضروری است:
1- از تماس پوست كودك با صابون و شامپوهای ناملایم پرهیز و از محصولات بهداشتی خاص كودكان استفاده گردد.
2-پس از استحمام كودك استفاده از روغن بچه می تواند جایگزین مناسبی برای چربی های طبیعی از دست رفته پوست شود و اثرات شستشو با آب و صابون و شامپو را جبران کند.
3-رطوبت پوست به ضخامت طبقه سطحی پوست در جذب و نگهداری آب بستگی دارد. روغن بچه به صورت یك لایه روی پوست قرار گرفته و رطوبت بدن را حفظ می کند.
4-PH طبیعی پوست كودك كمی اسیدی است و بنابراین حتی شستشوی مكرر با آب می تواند باعث تحریك پوستی گردد. استفاده از روغن بچه می تواند از تماس مكرر پوست كودك با آب جلوگیری کند.
5-از قرار گرفتن كودك به مدت طولانی در معرض نور خورشید خودداری شود استفاده از روغن بچه زمانی كه كودك درمعرض اشعه خورشید قرار می گیرد، موجب حفظ رطوبت پوست می شود.
6- از تماس پوست كودك با مواد حساسیت زا محیطی مثل منسوجات با الیاف مصنوعی،وسایل خواب یا بازی حاوی پشم شیشه،گرد و خاك و… جلوگیری شود. روغن بچه به صورت یك لایه روی پوست قرار گرفته و از پوست كودك محافظت می كند.
7- بر اثر اصطكاك و تماس پاهای كودك با پوشك ممكن است سائیدگی ایجاد شود. استفاده از روغن بچه بهترین روش برای جلوگیری از سایش و تمیز كردن قسمتهایی از پوست كودك است كه با پوشك تماس دارد.چون باعث كاهش سایش و اصطكاك پوست كودك با پوشك می شود.
8-پوست نوزادان، 5 برابر نازكتر از بزرگسالان است. برخلاف تصور عموم، حمام كردن روزانه نوزادان تاثیرات نامطلوبی دارد و به پوست آنها آسیب می‌رساند. نوزادان تا زمانی كه نمی‌توانند سینه خیز بروند، نباید بیشتر از سه نوبت در هفته حمام گرفته شوند چرا كه آن قدر كثیف نمی‌شوند. پزشكان معتقدند نوزادانی كه والدینشان آنها را به طور مكرر حمام می‌كنند، دچار مشكلات پوستی شدیدی مانند اگزما
می‌شوند. بهترین زمان استحمام صبح یا انتهای روز، پیش از تغذیه است كه پس از آن نوزاد شیر بخورد و به خواب برود. لباس نوزاد را با صابون‌های مخصوص بچه بشویید و از شستن لباس با پودرهای لباس شویی و نرم كننده‌های لباس خودداری كنید. زیرا این مواد برای پوست نوزاد ایجاد حساسیت میكند. لباس‌های شسته شده نوزاد را برای خشك شدن در معرض آفتاب قرار دهید.
9-در مورد التهاب ناحیه پوشك بچه پیشگیری از اهمیت فوق العاد‌ه‌ای برخوردار است؛ تا آنجا كه امكان دارد نوزاد را هر چه سریع‌تر تعویض كنید و اجازه ندهید به مدت طولانی مدفوع و ادرار در پوشك باقی بماند. شب‌ها اغلب نوزاد به فاصله كوتاهی پس از به خواب رفتن ادرار میكند بنابراین تعویض كهنه یا پوشك در این هنگام، از ادرار سوختگی شبانه جلوگیری میكند.
پس از هر بار دفع ادرار یا مدفوع، موضع را با آب ساده یا صابون بچه شسته و خوب آبكشی كنید. سپس موضع را خشك كرده و بگذارید تا پیش از بستن ،دوباره هوا بخورد. هرگز از قسمت‌های خیس كهنه برای پاك كردن نوزاد استفاده نكنید زیرا از با این كار آلودگی را روی پوست نوزاد پخش خواهید كرد.
كیفیت، لطافت و قدرت جذب پوشك یا كهنه در پیشگیری از این مشكل بسیار مهم است. پوشك‌های یك بار مصرف رطوبت را بهتر جذب می‌كنند. شورت‌های لاستیكی تنگ به كودك نپوشانید. پوشك را محكم نبندید و از نوع لبه كشی استفاده نكنید زیرا علاوه بر اینكه موجب خراشیدگی كمر یا ران‌ها می‌شود، مانع از جریان هوا به داخل پوشك شده و موجب ایجاد محیطی مرطوب و مستعد سوختگی می‌شود.
اگر ضایعه پوستی با پمادهای معمولی برطرف نشد، به پزشك متخصص مراجعه كنید و از مصرف كورتون‌ها بپرهیزید چون به عوارضی مانند نازكی و شكنندگی پوست و در نتیجه افزایش احتمال بروز عفونت در موضع منجر خواهد شد.
مراقبت از پوست کودکان در زمستان
پوست کودک با پوست افراد بزرگسال متفاوت است بنابراین مراقبت ویژه ای را می طلبد، مخصوصاً در فصل زمستان که کاهش دما و رطوبت و بادهای سرد زمستانی بشدت پوست را خشک کرده و باعث سوزش، خارش و التهاب آن می شود.
استفاده از مرطوب کننده مخصوص کودک پس از استحمام، برای بازگرداندن رطوبت از دست رفته هنگام شست وشوی بدن وی و اجتناب از بیرون بردن کودک پس از حمام کردن، دو مسئله مهمی است که از التهاب و خشکی پوست کودک جلوگیری می کند، بهتر است محصولات بهداشتی انتخاب شود که حاوی ویتامینA وE بوده،مخصوص کودکان باشد.
لباس مناسب شامل کاپشن، کلاه، شال گردن و دستکش سبک و نرم علاوه بر جلوگیری از نفوذ بادهای سرد زمستان به پوست کودک، از ابتلا به دیگر بیماری های شایع در فصل زمستان نیز پیشگیری می کند.
علاوه بر آن استفاده از شال گردن بافتنی نرم و نازک به منظور پوشاندن قسمت پائین صورت کودک و گردن وی و یک شلوار نخی نرم زیرشلوار اصلی و قرار دادن جوراب وی زیرشلوار از دیگر نکاتی هستند که از نفوذ بادهای سرد زمستانی به پوست کودک جلوگیری می کند.
مراقبت از پوست کودکان در تابستان
در تابستان اشعه خورشید شدیدتر است و نوزادان، کودکان و نوجوانان هم مانند بزرگترها در معرض اشعه ماورای بنفش خورشید قرار می گیرند. قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به مدت طولانی و آفتاب سوختگی های دوران کودکی می تواند بروز سرطان پوست در بزرگسالی را سبب شود.
با مراقبت از پوست کودک در تابستان می توان خطر بروز آفتاب سوختگی و احتمال بروز سرطان پوست در سال های آتی را به حداقل رساند.آفتاب سوختگی های متعدد در دوران کودکی خطر ابتلا به ملانوما (یک نوع سرطان پوست بدخیم)را افزایش می دهد . افزون براین ،اشعه ماوراءبنفش خورشید فرآیند پیری پوست را به وجود می آورد.
اگر از همان کودکی به فرزندان آموزش دهید که مراقب پوست شان باشند، در بزرگسالی نیز این رفتار را ادامه خواهند داد.پوشاندن لباس مناسب به کودکان برای حفاظت از پوست ضروری است. استفاده از کرم های ضد افتاب نیز اهمیتی خاص دارد.
توصیه های بهداشتی در حفاظت از پوست کودکان در تابستان:
1-در میانه روز که تابش اشعه خورشید به بیشترین مقدار خود می رسد، کودکان خردسال و نوزادان باید در خانه بمانند یا دست کم در سایه باشند. حتی، در روزهای ابری هم استفاده از کرم ضد آفتاب را فراموش نکنید،بکوشید در این ساعات کودک را از منزل خارج نکنید.به خاطر داشته باشید در ساحل دریا به دلیل انعکاس نور خورشید روی آب و وزش باد ،امکان آفتاب سوختگی بیشتر می شود.
2ـ کودکانی که پوست سفیدتری دارند، بیشتر در معرض خطر آفتاب سوختگی هستند. آن هایی که پوست تیره دارند هم می توانند از اشعه آفتاب آسیب ببینند . استفاده از لباس های تیره، کلاه و کرم ضد آفتاب به کودک در برابر آفتاب سوختگی کمک می کند.
3ـ مناسب ترین راه برای جلوگیری از نفوذ اشعه خورشید استفاده از کرم ضد افتاب است. کودکانی که کمتر از یک سال دارند، پیش از آن که راه بیفتند، بیش از هر گروه سنی دیگری نیاز به مراقبت دارند و پوشاندن لباس های آستین بلند و شلوارهای بلند و کلاه لبه دار مناسب ترین روش است.
4-مواقعی که آفتاب شدید باشد هر نیم ساعت یک بار باید کرم ضد آفتاب را روی پوست مالید و زمانی که کودک در استخر یا دریا مشغول بازی است، به راحتی نمی توان این کار را انجام داد. پس، بهتر است که برای آنها لباس شناس سرتاسری تهیه کنید که همه بدن انها را هنگام شنا بپوشاند.
این لباس ها شبیه لباس هایی هستند که غواص ها می پوشند
تی شرت های کتانی هم وسیله خوبی برای محافظت از پوست کودک در برابر اشعه آفتاب است. به شرطی که سفید نباشند. رنگ سفید بیش از هر رنگ دیگری به اشعه آفتاب اجازه عبور می دهد . رنگ های تیره تر مثل آبی، قرمز، سبز و زرد کمتر اشعه فرابنفش خورشید را از خود عبور می دهند و بیشتر از پوست محافظت می کنند
5ـ بعضی از والدین نگران هستند که شاید کرم های ضد افتاب برای کودکان مضر باشد و آنهایی که مخصوص کودکان هستند، بیش از کرم های بزرگسالان اشعه خورشید را از خود عبور داده و نفوذ پذیر است. ولی، این طور نیست و کرم های ضد آفتاب کودکان هم درجه نفوذ پذیری یکسانی با کرم های ضد آفتاب بزرگسالان دارد. استفاده از کرم زینک اکساید از خطر اشعه ماوراء بنفش خورشید در کودکان می کاهد. اگر می خواهید نوزاد را به گردش ببرید و پاها یا دست های او در معرض تابش نور آفتاب قرار گیرد، قدری از کرم ضد آفتاب مخصوص کودکان را به بدن او و جاهایی که در جلوی تابش نور آفتاب قرار دارند، بمالید . البته، در این کار زیاده روی نکنید. روی لب ها هم کرم ضد آفتاب مخصوص لب ها را بمالید و این عضو از بدن کودکتان را فراموش نکنید. دستور و شیوه استفاده از کرم ضد افتاب را روی بسته آن بخوانید. همچنین، وقتی پوست کودک را می شویید و با حوله خشک می کنید، باید دوباره کرم ضد آفتاب روی آن بمالید. سعی کنید کرم ضد افتابی که می خواهید بخرید، SPF آن دست کم 30 و یا بالاتر باشد.
6ـ توصیه اساسی برای حفاظت از پوست در مقابل اشعه آفتاب این است که پوست بدن را پوشانده و دور از تابش مستقیم اشعه افتاب قرار دهید. هر وقت به ساحل دریا می روید، اگر می توانید یک چادر کوچک همراه تان ببرید و در گوشه ای آن را برپا کنید تا وقتی که در دریا شنا نمی کنید، در پناه آن استراحت کرده تا با وجود نسیم دریا و انعکاس نور خورشید روی آب دریا پوست خود و کودکان آفتاب سوخته نشود.
استفاده از کلاه های آفتابی با لبه های پهن و بزرگ را فراموش نکنید. استفاده عینک های آفتابی بزرگ برای پوشش دور چشم و حفاظت از چشم در برابر اشعه UV(ماوراءابنفش خورشید)،نیز بسیار مفید است. برای کودکان هم عینک آفتابی مخصوص تهیه کنید تا چشم حساس او از تابش آفتاب مصون بماند.
