باقی ماندن جای عمل جراحی روی پوست یکی از دلواپسیهای رایج همه کسانی است که خواستار اعمال زیبایی هستند! ممکن است شما هم تا کنون با اشخاصی مواجهه شده باشید که بینی‌شان با جراحی شکل بسیار زیبایی پیدا کرده ولی وقتی از نزدیک به آنها نگاه می‌کنید جای عمل زیر پره‌های بینی‌شان کاملا نمایان است و به اصطلاح «توی ذوق می‌زند»! به هر حال با ایجاد هر زخم یا برش عمیق روی پوست جای آن تاحدودی باقی می‌ماند اما امروزه راهکارهایی معرفی شده‌اند که با کمک آنها می‌توان جای زخم و بخیه را به حداقل برسانید. دو نفر از بهترین متخصصان پوست ایران در این مورد به شما توضیح می‌دهند.
انتظار معجزه نداشته باشید!
امروزه روش‌های مختلفی برای بهبود ظاهر جوشگاه وجود دارد که بیشتر آنها در كلینیك‌های پوست و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. فقط برای ترمیم اسكارهای شدید مثل سوختگی‌های وسیع نیاز به بیهوشی عمومی و بستری شدن در بیمارستان است. روش‌های جدید می‌توانند تغییراتی در طول، پهنا یا جهت جوشگاه ایجاد کنند یا جوشگاه‌های فرورفته را بالا آورند و انواع برجسته را مسطح كنند اما هیچ‌گاه جوشگاه را كاملا از بین نمی‌برند و هیچ روش جادویی وجود ندارد كه پوست را به وضعیت اولیه بازگرداند. علاوه بر این، روش‌های اصلاح جراحی خود می‌تواند آثاری در پوست بر جای بگذارد كه البته بهتر از جوشگاه اولیه است. همچنین باید به یاد داشته باشید رنگ جوشگاه را نمی‌توان تغییر داد، اگرچه با گذشت زمان كمرنگ‌تر می‌شود.
اصلاح جوشگاه با جراحی!
برداشتن جوشگاه با جراحی مناسب‌ترین روش برای جوشگاه‌های پهن یا طویل است. در این روش جوشگاه‌های پهن را می‌توان برداشت و دوباره بخیه كرد به نحوی كه خط جوشگاه باریك‌تر شود. در مورد اسكارهای طویل نیز جراحان پوست از برش‌های نامنظم استفاده می‌كنند تا خط جوشگاه را كوتاه‌تر نشان دهند. گاهی اوقات با جراحی می‌توان جهت یك اسكار را طوری تغییر داد كه تمام یا قسمتی از آن در مسیر خطوط طبیعی پوست قرار گیرد و كمتر به چشم بیاید. با همین روش می‌توان جوشگاه‌ها را به مناطقی كه كمتر به چشم می‌آیند (برای مثال لابه‌لای خط رویش مو یا خط محل تلاقی بینی و گونه‌ها) منتقل كرد تا دیده نشوند.
پوست‌تان را بسایید!
سایش پوست (درم‌ابریژن) روش مناسبی در اصلاح جوشگاه‌های ظریف است. در این روش از یك ابزار مثل برس که به سرعت می‌چرخد یا لیزر برای برداشتن لایه‌های سطحی پوست استفاده می‌شود. در واقع روش‌های مختلفی برای سایش پوست وجود دارد اما نتایج آنها تفاوت زیادی با هم ندارد. دست ماهر یك متخصص پوست است كه ماشین را هدایت می‌كند و با به كار بردن آن در جهت‌های صحیح سطح پوست می‌تواند جوشگاه‌ها را بدون اینكه جوشگاه جدیدی بر جای بگذارند، از بین ببرد. معمولا توصیه می‌شود سایش پوست روی تمام صورت یا تمام گونه انجام شود زیرا انجام آن تنها در یك منطقه كوچك پوست، باعث تمایز آن از سایر نقاط می‌شود.
اگر جوشگاه اولیه سطحی باشد، یك بار سایش كافی است اما در مواردی كه ضایعات عمیق و وسیع هستند، لازم است این عمل چندین بار تكرار شود. سایش پوست بیشترین تأثیر درمانی را در پوست صورت دارد و در نواحی دیگر بدن احتمال كندی ترمیم، بر جای ماندن قرمزی یا حتی جوشگاه بعد از عمل بیشتر است. بعضی از پزشكان برای كاهش درد سایش، تمام سطح پوست را با یخ سرد می‌كنند و بعضی دیگر بی‌حس‌كننده‌های موضعی یا انواع داروهای مسكن را به‌کار می‌برند. بیماران معمولا2تا 3 هفته بعد از عمل و گاهی حتی پس از یك هفته می‌توانند سر کار خود حاضر شوند.
بهبود اسکار فرورفته با تزریق!
تزریق فیلر مانند ژل استاندارد یا چربی خود فرد به داخل جوشگاه، فرورفتگی‌های آن را پر كرده و هم‌سطح پوست اطراف می‌كند. مقدار ماده تزریق شده بستگی به اندازه و سفتی اسكار دارد. بهبود با این روش فوری است اما اغلب نتایج به طور دائمی باقی نمی‌ماند. تزریق كورتیكوستروئیدها هم در نرم كردن جوشگاه‌های سفت (گوشت اضافه) كاملا موثر است و باعث كوچك و مسطح شدن آنها می‌شود.
پیوند پوست چگونه انجام می‌شود؟
در این روش به كمك یك وسیله ظریف و مدور، پوست از قسمت جوشگاه برداشته می‌شود و پوست سالم (برداشته شده از پوست پشت گوش) جایگزین آن شده، سپس محل پانسمان می‌شود. 5 تا 7 روز بعد از عمل هم ضایعه جوش می‌خورد. البته در محل پیوند نیز جوشگاهی باقی می‌ماند كه از جوشگاه قبلی كمتر مشخص است. منجمد كردن لایه‌های فوقانی پوست هم گاهی حجم جوشگاه را كاهش می‌دهد. این روش به‌طور عمده در درمان جوشگاه‌های برجسته شانه و پشت، ناشی از جوش غرور جوانی به كار می‌رود.
لایه‌برداری مناسب چه کسانی است؟
در این روش به كمك یك ماده شیمیایی لایه سطحی پوست برداشته می‌شود تا صاف‌تر به نظر برسد و یكنواخت شود. لایه‌برداری بیشتر در پوست صورت استفاده می‌شود و در جوشگاه‌های سطحی مفیدتر است. همچنین در درمان جوشگاه‌های فرورفته آکنه و جوشگاه آبله‌مرغان نتایج خوبی همراه دارد. در درمان آسیب دیدگی‌های پوستی ناشی از نور آفتاب و تغییرات رنگی پوست هم اغلب از لایه‌برداری شیمیایی استفاده می‌شود.
کدام لیزر موثرتر است؟
لیزرهای مختلفی در درمان جوشگاه به كار می‌رود و بر اساس نوع جوشگاه باید دستگاه لیزر مناسب انتخاب شود. باید توجه داشت درمان با لیزر معمولا كامل نیست و امكان بازگرداندن پوست محل جوشگاه به حالت پوست طبیعی قبل از آسیب وجود ندارد. لیزرهای معمول برای درمان اسکار شامل لیزرهای PDL , fractional or conventional Co2 می‌شوند.
بخیه بیشتر؛ جای عمل کمتر!
نواحی گردن، سینه، پشت و قسمت ابتدایی اندام فوقانی بیشترین احتمال ایجاد گوشت اضافه یا کلوئید را دارند. کسانی که در خانواده‌شان سابقه کلوئید وجود دارد، بیشتر دچار گوشت اضافه پس از جراحی می‌شوند. برای کاهش احتمال باقی ماندن جای زخم، جراحی باید به‌درستی و با دقت انجام شود؛ طوری که کمترین آسیب به بافت وارد شود. همچنین برش باید در جهت خط‌های پوستی صورت گیرد تا فشار روی زخم کمتر شود. شاید گمان کنید هرچه تعداد بخیه‌ها بیشتر باشد احتمال باقی ماندن جای آن افزایش می‌یابد اما این موضوع صحیح نیست و عکس آن حقیقت دارد. در واقع هرچه تعداد بخیه‌ها بیشتر باشد، فشار روی زخم کمتر می‌شود و زخم یکنواخت‌تر پخش می‌شود در نتیجه احتمال جا ماندن اثر زخم روی پوست کمتر می‌شود.
اگر جای زخم‌تان قرمز مانده …
استفاده از کرم‌های ترمیم‌کننده زخم و همچنین جلوگیری از ایجاد عفونت و باز شدن زخم می‌تواند احتمال ایجاد گوشت اضافه را کاهش دهد. مصرف این کرم‌ها باید در هفته دوم به محض کشیده شدن بخیه‌ها شروع شود و بین چهار تا شش هفته ادامه یابد. توجه داشته باشید اگر قرمزی جای جراحی بیشتر از چند هفته باقی بماند باید حتما به پزشک مراجعه شود تا بتواند از ایجاد برجستگی و گوشت اضافه جلوگیری کرد.
روغن نارگیل و ماساژ فایده‌ای ندارد!
استفاده از روغن‌های مختلف مثل روغن نارگیل تاثیری در جلوگیری از ایجاد گوشت اضافه ندارد. در این زمینه استروئیدها، پمادهای کورتونی و لیزر PDL بیشترین تاثیر را دارند. در مواردی هم که گوشت اضافه ایجاد می‌شود می‌توان از آمپول‌های کورتون، داروهای شیمی‌درمانی و … داخل ضایعه استفاده کرد. ماساژ زخم هم در محو شدن گوشت اضافه تاثیری ندارد. علاوه بر این چسب‌های مخصوصی وجود دارد که برای ترمیم بهتر و جلوگیری از ایجاد گوشت اضافه به کار می‌روند به‌خصوص اگر قرمزی جای اسکار مدت طولانی باقی بماند. البته این چسب‌ها بهتر است توسط پزشک تجویز شوند.
منبع-مجله زندگی ایده آل
