درمان کمردرد با تغذیه مناسب همیشه در طب سنتی مورد توجه بوده است. یک تغذیه سالم شامل گستره وسیعی از مواد مغذی و ویتامین ها می شود که برای کاهش کمردرد مفید می باشد.در صورتیکه بالعکس پرخوری و غذاهای نامناسب و مضر برای بدن دردکمر را تشدید می کنند.
یک متخصص طب سنتی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، عوامل مهم کمر درد از جمله پُرخوری را تشریح کرد.
علم پزشکی توانسته فقط 15 درصد از عوامل بروز کمردرد را شناسایی کرده است و 85 درصد دلایل بروز این بیماری هنوز از نگاه علم پزشکی جدید ناشناخته باقی مانده است. در طب سنتی داروهایی که برای درمان درد کمر تجویز می‌شود، به صورت تجربی شناسایی شدند و به طور کلی درمان قطعی برای آن وجود ندارد.
نبایدها برای داشتن کمر سالم:
پرخوری و کمردرد: خوردن غذای زیاد باعث می‌شود، مازاد بر نیاز بدن در اعضای ضعیف تر که به هر دلیل آسیب دیده یا ضعیف شده اند، تجمع یابند. بنابراین اگر کسی در ناحیه کمر دچار ضعف باشد، پرخوری قطعاً باعث تشدید کمردرد می‌شود.
سوء هاضمه و کمردرد: اگر غذایی که می‌خورید به خوبی هضم نشود، دچار کمردرد می‌شوید. افرادی که توصیه‌های تغذیه‌ای را رعایت نمی‌کنند، در معرض کمر درد قرار دارند.
به این نکته‌ها دقت کنید:
ـ جویدن: افرادی که غذا را خوب نمی‌جوند، باید منتظر بروز نشانه‌های کمردرد باشند.
ـ آب: بعضی عادت دارند حین صرف غذا، آب بنوشند. این افراد باید بدانند که نوشیدن آب در حین غذا خوردن، شیرابه‌های غلیظ گوارشی را رقیق کرده و هضم غذا به خوبی انجام نمی‌شود. در نتیجه غذا به جای اینکه هضم و جذب بدن شود، به ماده اضافی تبدیل شده و فرد را به تفرق اتصال دچار می کند.
سکون و کمردرد: بسیاری افراد به دلیل موقعیت شغلیشان، مدت طولانی پشت میز می‌نشینند. خانم‌های خانه داری که در منزل تحرک ندارند، باید فکری به حال ورزش بکنند وگرنه ممکن است، دچار کمردرد شوند.
فعالیت عنیفه(شدید) و کمردرد: هر نوع فعالیت شدید در طب سنتی «فعالیت عنیفه» است. بنا به گفته ابن سینا فعالیت زناشویی مکرر و بیش از حد باعث تشدید عرق النسا می‌شود.
مخلوط خوری و کمردرد: ابن سینا می‌گوید در یک وعده غذایی نباید چند نوع غذا خورد چون بدن به طور خودکار برای هر غذایی آنزیم ویژه‌ای ترشح می‌کند. وقتی کسی در یک میهمانی چند نوع غذا مصرف می‌کند؛ عملکرد طبیعی دستگاه گوارش دچار مشکل شده و هضم به خوبی انجام نمی‌شود.
احتباس و کمردرد: براساس ساختار بدن هر شخص یا براساس عملکرد طبیعی بدن، بعضی مواد به طور طبیعی از بدن خارج می شوند. به خارج نشدن این مواد از بدن در طب سنتی «احتباس استفراغات» می گویند. این مسئله یکی از عوامل بروز درد در ناحیه کمر است.
به این موارد توجه کنید:
-خانمی که عادت ماهانه منظمی دارد، به هر دلیل دیگر دوره عادت ماهانه نداشته باشد و خون اضافی در بدنش باقی بماند در اصطلاح دچار احتباس استفراغات شده است. این مسئله زمینه بروز کمردرد است.
ـ افرادی که عادت کرده‌اند طبق برنامه مشخص در زمان مشخصی حجامت کنند، اگر به یک باره حجامت را کنار بگذارند، دچار کمردرد می‌شوند.
ـ بعضی‌ها به دلیل مشکلات دستگاه گوارشی از داروهای مسهل استفاده می‌کنند. آنها هم نباید بدون مقدمه و بدون مشورت مصرف قرص‌ها را قطع کنند.
ورزش و کمردرد: ورزش کردن بلافاصله بعد از خوردن غذا یکی دیگر از عادت‌های اشتباه است. پس از غذا خوردن، غذایی که برای هضم باید به معده برود، از مسیر طبیعی منحرف شده و به ماهیچه‌ها می رود. از آنجا که این غذا مورد استفاده عضله‌ها هم نیست، در بافت تفرق و اتصال ایجاد کرده و باعث بروز کمردرد می‌شود.
حمام و کمردرد: حداقل یک ساعت و نیم تا دو ساعت بعد از خوردن غذا نباید ورزش کرد. میتوانید پیش از استحمام غذای مختصری که حاوی مواد قندی باشد، بخورید و بعد از استحمام (با فاصله) غذای اصلی را مصرف کنند.
خستگی‌های روزمره و کمردرد: هر وقت احساس خستگی کردید، کمی استراحت کنید. استراحت نکردن به میزان کافی زمینه ساز ابتلا به کمردرد است. اسب سواری، رانندگی، نشستن یا ایستادن به مدت طولانی در طب سنتی از عوامل ایجاد خستگی هستند.
ضعف عمومی و کمردرد: افراد سالخورده و زنان باردار از جمله کسانی هستند که باید مراقب وضع سلامت خود باشند و با تقویت بنیه مانع ابتلا به کمردرد شوند.
زمین سفت و سرد و کمردرد: فرقی نمی‌کند، زمین باشگاه یا آسفالت باشد. معمولاً کسانی که اهل ورزش هستند بعد از بازی یا برای رفع خستگی حین بازی چند دقیقه ای روی زمین می‌نشینند. در حالی که نمی‌دانند اثر ورزش را خنثی می‌کنند و خودشان را در معرض دردهای کمر قرار می‌دهند.
بایدها برای داشتن کمر سالم:
شال پیچی: قدیم رسم بر این بود که مردم سر تا پایشان را با شال می‌بستند. البته در این کار از روش و اصول خاصی پیروی می‌کردند اما در هر صورت به این ترتیب از مشکلات جسمی زیادی خلاص می‌شدند. در طب سنتی توصیه می‌شود که در هر چهار فصل وقتی از حمام بیرون می‌آیید، حتماً سر را بپوشانید؛ مچ دست و پا را ببندید تا حین کارهای سخت و پیاده روی‌های طولانی آسیب نبینند. به همین دلیل هیچ وقت واریس یا کمردرد نمی‌گرفتند.
هوا به هوا نشوید: به طور ناگهانی از یک محیط سرد به یک محیط گرم و برعکس نروید. چند دقیقه‌ای وقت بگذارید تا بدن تان کم کم به هوای تازه عادت کند. جکوزی هم یکی از همین موارد است. معمولاً افرادی که استخر می‌روند از جکوزی استفاده می‌کنند یا بعد از استفاده از حوضچه آب گرم یک باره وارد حوضچه آب سرد می‌شوند و فکر می‌کنند این کار مفید است؛ در حالی که به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. حتی برای یک جوان ورزشکار خوش بنیه هم ضرر دارد تا چه رسد به کسانی که ناراحتی قلبی و تنفسی و دیگر مشکلات جسمی دارند. یک عمل جایگزین وجود دارد که باعث نشاط جسمی می شود بدون آنکه به سلامت آسیبی برساند. میتوانید بعد از استحمام یا استفاده از حوضچه آب گرم استخر، پاها را تا مچ در آب سرد قرار بدهید.
روان سالم: غیر از عوامل جسمی، عوامل درونی هم در کمردرد موثر هستند. خشم ناگهانی و عدم کنترل عواطف شدید می‌تواند فرد را در معرض خطر ابتلا به کمردرد قرار دهد.
امتلا را رفع کنید: به دریافت بیش از نیاز مواد غذایی که باعث انباشته شدن اخلاط در بدن باشد «امتلا» می‌گویند، این اتفاق در حالت ساده و حادش با احساس سنگینی پس از پرخوری و در حالت مزمن با انباشتگی اخلاط در اعضای مختلف و احساس سنگینی عمومی در بدن بروز می‌کند. هر وقت احساس امتلا کردید، بلافاصله در جستجوی راهی برای برطرف کردنش باشید.
با توجه به احساس و تشخیص خودتان میتوانید یکی از این راهکارها را امتحان کنید:
ـ دیگر غذا نخورید و در صورت امکان حتی روزه بگیرید
علیرضا عباسیان، متخصص طب سنتی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این باره می‌گوید: یک وعده غذایی را حذف کنید. تا وقتی امتلا به طور کامل از بین نرفته، غذا نخورید یا اصطلاحاً سد جوع بکنید؛ یعنی به قدری غذا مصرف کنید که گرسنه‌تان نشود؛ نه بیشتر. بهتر است از غذاهای سبک مانند میوه و سبزی تازه استفاده کنید که راحت هضم می‌شوند.
