تست های کارکرد کبد را چگونه تفسیر کنیم؟

تست های کارکرد کبدی، آزمایش های خون هستند که برای کمک به تشخیص و  ارزیابی بر بیماری یا آسیب کبدی بکار می رود. تست اندازه گیری سطح آنزیم ها و پروتئین های مخصوص در خون شما هستند که  پیش از زمایش کارکرد کبد (LFTs) نامیده می شد یک دسته از آزمایش خون هستند که التهاب و آسیب به کبد را تشخیص می دهد. همچنین با این تست ها می توان عملکرد کبد را بررسی کرد تست های آنزیمی کبد شامل ALT، AST، آلکالن فسفاتاز و تست های عملکرد واقعی کبدی (LFTs) شامل PT، INR، آلبومین، بیلی روبین است.
اعمال کبد چیست؟
تست آنزیم های کبدی  ALT و AST
تست های واقعی عملکرد کبد
میزان طبیعی  AST و ALT چه هستند؟
داروهایی که باعث افزایش در تست آنزیم های کبدی می شوند
شرایطی که می تواند سطوح آمینوترانسفرازها را بسیار بالا ببرد
برخی از علل کمتر شایع بالا برنده آزمایش خون کبد عبارتند از
ارزیابی افراد سالم با آنزیم های غیر طبیعی کبد توسط پزشک

اعمال کبد چیست؟

اعمال کبد عبارتند:
سم زدایی خون
تولید فاکتورهای مهم لخته شدن، آلبومین و بسیاری از پروتئین های مهم دیگر
سوخت و ساز ( پردازش ) داروها و مواد مغذی
پردازش محصولات زائد هموگلوبین و سلول های دیگر
ذخیره ویتامین ها، چربی، کلسترول و صفرا
تولید گلوکز ( گلوکونئوژنز یا سنتز گلوکز و انتشار آن در طول گرسنگی )
سلول ها در کبد شامل پروتئین هایی به نام آنزیم که سبب انجام واکنش های شیمیایی می شود.

تست آنزیم های کبدی ALT و AST

هنگامی که سلول های کبدی آسیب دیده یا نابود شوند آنزیم های موجود در سلول ها به داخل خون نشت می کند که آنها با آزمایش خون سنجیده می شود. ALT و AST  دو آنزیم کبدی اصلی هستند.
آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، که قبلا به نام SGOT   نامیده می شد آنزیمAST  علاوه بر کبد در عضلات قلب، ماهیچه، کلیه و مغز قرار دارد برای مثال، سطح AST سرم در حملات قلبی و یا آسیب عضلانی افزایش می یابد لذا یک شاخص بسیار خاص آسیب کبدی نیست.
آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، که قبلا به نامSGPT  نامیده می شد  ALTتقریبا به طور انحصاری در کبد یافت می شود.
اگر ALT و  AST در خون با هم در مقادیر بالا باشد آسیب کبدی به احتمال زیاد موجود است.
تست های آنزیمی کبد مانند ( فسفاتاز، 5 Nucleotidase و GGT ) است
یکی دیگر از وظایف کلیدی کبد تولید صفرا است که به هضم چربی کمک می کند صفرا از طریق کبد در یک سیستم لوله های کوچک (مجاری) جریان می یابد و در نهایت در کیسه صفرا در زیر کبد ذخیره می شود.
هنگامی که جریان صفراوی کاهش و یا مسدود شود سطح خونی آنزیم های خاص کبدی افزایش می یابد:
آلکالن فسفاتاز
5 نوکلئوتیداز
( Gamma-glutamyl transpeptidase ( GGT GGT: این آنزیم آسیب دیدگی احتمالی کبد را نشان می دهد اگر سطح غیر طبیعی بیشتر باشد بیشتر احتمال آسیب کبدی وجود دارد. سطوح طبیعی GGT در حدود 9 – 48 واحد در لیتر می باشد.
تست های کبدی ممکن است برای یک یا همه این آنزیم ها در خون چک شود. آلکالن فسفاتاز اغلب انجام می شود.
ALP آلکالن فسفاتاز:  کبد بالاترین مقدار این آنزیم را سنتز می کند همچنین سطح بالای آن در خون ممکن است به علت آسیب کبدی یا دلایل دیگر باشد.  سطوح طبیعی  ALP در حدود 45 – 115  واحد در لیتر می باشد.
اگر آلکالن فسفاتاز، 5 نوکلئوتیداز و یا GGT بالا باشند یک مشکل در جریان صفرا به احتمال زیاد وجود دارد. مشکلات جریان صفرا می تواند به علت مشکل در کبد، کیسه صفرا، یا لوله های اتصال به آنها باشد.

تست های واقعی عملکرد کبد

تست های عملکرد کبد PT و INR
کبد پروتئین ضروری برای لخته شدن طبیعی خون را می سازد تست های عملکرد کبدی واقعی توانایی کبد را برای ساخت این پروتئین ها چک می کنند و آنها عبارتند از:
زمان پروترومبین ( PT ):  یک تست برای تعیین زمان لخته شدن نمونه خون است  اگر سطوح فاکتورهای انعقادی پایین باشد زمان پروترومبین طولانی تر است مقادیر نرمال در حدود 9.5- 13.8ثانیه است.
نسبت بین المللی( INR ):  یک آزمون واقعی نیست یک راه استاندارد برای همه آزمایشگاه به گزارش PT است بنابراین نتایج آنها با دقت با یکدیگر مقایسه می شود.
در افراد مبتلا به بیماری شدید کبدی PT و  INRافزایش می یابد زیرا کبد نمی تواند به میزان طبیعی فاکتورهای انعقادی بسازد یک سطح بالای PT می تواند در بسیاری از علل دیگر علاوه بر بیماری کبدی وجود داشته باشد.
PT  اغلب همراه با PTT  ( زمان نسبی ترومبوپلاستین ) چک می شود که یک تست عملکرد کبد نیست اگرPT  و یا  PTT بالا باشند ممکن است مشکل خونریزی یا لخته شدن خون وجود داشته باشد.
تست آلبومین: کبد همچنین آلبومین را می سازد آلبومین یک پروتئین ضروری است که در خون در گردش است آلبومین در افراد مبتلا به بیماری شدید مزمن کبدی پایین است. توجه داشته باشید که بسیاری از شرایط دیگر بیماری کبدی ممکن است سبب کاهش سطح آلبومین شود مقادیر نرمال در حدود 3.5 تا 5 گرم / دسی لیتر است.
تست بیلی روبین – بیلی روبین یک محصول زائد در اثر تجزیه گلبولهای قرمز خون است کبد بیلی روبین را پردازش می کند بنابر این می تواند در مدفوع دفع شود بیلی روبین در مجاری صفراوی کبد جریان یافته و در صفرا محلول است.
سطح خونی بیلی روبین در افراد ممکن است در اثر اختلال جریان صفرا افزایش یابد این می تواند در اثر بیماری شدید کبدی، بیماریهای کیسه صفرا، یا سایر شرایط سیستم صفراوی رخ دهد سطح بیلی روبین بسیار بالا باعث زردی، که در آن پوست و سفیدی چشم زرد می شود بیلی روبین یک آزمون عملکرد مفید کبد در افراد با مشکل جریان صفراوی است. سطح بیلی روبین ممکن است در افراد مبتلا به یک نوع کم خونی به نام کم خونی همولیتیک بالا رود. مقادیر نرمال در حدود 0.1 – 1.0  میلی گرم/  دسی لیتر بود.

میزان طبیعی  AST و ALT چه هستند؟

مقادیر میزان طبیعی AST ( SGOT) در حدود 5 تا 40  واحد در هر لیتر سرم ( بخش مایع خون ) است.
مقادیر میزان طبیعی ALT  (SGPT ) در حدود  7تا 56 واحد در هر لیتر سرم است.
با این حال، دامنه عدد AST و ALT ممکن است کمی بسته به روش و پروتکل های استفاده شده توسط آزمایشگاه های مختلف در سراسر جهان، متفاوت باشد با این حال، محدوده مرجع نرمال به طور معمول توسط هر آزمایشگاه ارائه در چاپ گزارش های فردی هر بیمار آورده می شود.
AST ( SGOT)  و ALT  (SGPT )  شاخص های منطقی حساس از آسیب کبدی یا آسیب ناشی از انواع مختلف بیماری ها است با این حال، باید تاکید کرد که سطح بالاتر از حد معمول آنزیم های کبدی نباید به طور خودکار با آسیب کبدی برابر دانسته شود آنها ممکن است نشانه مشکلات کبدی باشند یا نباشند به عنوان مثال، افزایش این آنزیم ها می تواند با آسیب های عضلانی رخ دهد تفسیرAST  وALT  بالا بستگی به نتایج کل ارزیابی بالینی یک فرد دارد لذا بهتر است ارزیابی بیماری های کبدی و بیماری های عضلانی توسط پزشکان انجام شود.
علاوه بر این، سطح دقیق آنزیم های کبدی به خوبی با میزان مشکلات کبدی و تشخیص بیماری بستگی ندارد بنابر این سطح دقیق AST ( SGOT )  و  ALT  (SGPT  )  نمی تواند برای تعیین درجه بیماری کبدی یا پیشگویی آن در آینده و پیش آگهی برای کارکرد کبد استفاده می شود به عنوان مثال، افراد با هپاتیت A ویروسی حاد ممکن است سطحAST  وALT  بسیار بالا باشد ( گاهی هزاران واحد / لیتر ) اما اغلب افراد مبتلا به هپاتیت A ویروسی حاد کاملا بهبود می یابند بدون اینکه بیماری باقی بماند در مقابل، افراد با عفونت مزمن هپاتیتC  به طور معمول تنها مقدار کمی سطح AST و ALT بالا دارند در حالی که داشتن آسیب کبدی قابل توجه و حتی زخم های پیشرفته کبدی ( سیروز ) وجود دارد.
تعداد پلاکت ها: پلاکت کم ( ترومبوسیتوپنی ) علل زیادی دارد و یکی از آنها پیشرفت بیماری کبدی است. شمارش پلاکت حدود 150000 تا 400000 میکرولیتر به ازای هر (MCL) است.
قند: میزان گلوکز در بدن با انواع مکانیزم ها بستگی دارد. کبد می تواند گلوکز را در خون برای تغذیه سلول ها در موارد گرسنگی با مصرف خوراکی گلوکز ناکافی آزاد کند. این فرایند، به نام گلوکونئوژنز، یکی دیگر از تابع اصلی کبد است. در بیماری پیشرفته کبدی، این تابع از کبد برای سطوح پایین غیرعادی گلوکز، ( در غیاب مصرف خوراکی مناسب ) به خطر می افتد. در مقابل، تعداد زیادی از افراد مبتلا به سیروز کبدی عدم تحمل گلوکز و دیابت پیدا می کنند.
GGT ( گاما-glutamyl transpeptidase ): این آنزیم آسیب دیدگی احتمالی کبد را نشان می دهد سطوح طبیعی GGT در حدود 9- 48 واحد در لیتر می باشد.
ALP ( آلکالن فسفاتاز ): کبد سنتز بالاترین مقدار این آنزیم را دارد سطح بالای آن در خون ممکن است به دلایل آسیب کبدی باشد سطوح طبیعی ALP در حدود 45 – 115 واحد در لیتر می باشد.
LD یا LDH ( لاکتات دهیدروژناز ): این آنزیم ممکن است در بسیاری از انواع بیماری ها مانند بیماری های کبدی بالا رود. سطح عادی حدود 122 تا 222 واحد در لیتر است

داروهایی که باعث افزایش در تست آنزیم های کبدی می شوند

انواع داروها می توانند سبب سطح غیر طبیعی آنزیم های کبدی در بعضی از افراد شود.
نمونه هایی از داروهای رایج با مسمومیت کبد عبارتند از:
داروهای کاهش دهنده درد مانند:
آسپرین،
استامینوفن ( تیلنول )،
ایبوپروفن (Advil ، و موترین )،
ناپروکسن ( Naprosyn، Naprelan، Anaprox، ناپروکسن )،
دیکلوفناک (Voltaren ، Cataflam، ولتارن-XR )، و
phenylbutazone (Butazolidine)
داروهای ضد تشنج مانند:
فنی توئین (دیلانتین)،
والپروئیک اسید ( والپوریک، والپوریک ER، والپرات، Depacon )،
کاربامازپین (Tegretol، Tegretol XR، Equertro)، و
فنوباربیتال
آنتی بیوتیک هایی مانند:
تتراسایکلین ها، (به عنوان مثال، تتراسایکلین [Achromycin])
سولفونامیدها،
ایزونیازید (INH) (Nydrazid، Laniazid)
سولفامتوکسازول (Gantanol)،
تری متوپریم (Trimpex. Proloprim، Primsol)
نیتروفورانتوئین (Macrodantin. Furadantin. Macrobid)،
فلوکونازول (دردسترس) و برخی دیگر از ضد fungals، و غیره
داروهای پایین آورنده کلسترول مثل استاتین ها:
لووستاتین (Mevacor، Altocor)،
pravastatin (Pravachol)،
آتورواستاتین (Lipitor)،
فلووستاتین (Lescol)،
سیموستاتین (Zocor)،
روزوواستاتین (Crestor موجب)، و
نیاسین
داروهای قلبی عروقی از قبیل:
آمیودارون (Cordarone)،
هیدرالازین (Apresoline)
کویندین (Quinaglute، Quinidex) و غیره
داروهای دیگر مانند:
داروهای ضد افسردگی شامل سه حلقه ای
تست های آنزیمی کبدی غیرطبیعی ناشی از دارو، معمولا هفته ها تا ماهها پس از قطع دارو به حالت طبیعی بر میگردد.

شرایطی که می تواند سطوح آمینوترانسفرازها را بسیار بالا ببرد

سطح AST و  ALTسرم در برخی شرایط کبد در هر نقطه می تواند تا ده برابر از سقف حالت عادی تا هزاران واحد / لیتر برساند بالاترین میزانALT  و  AST به علت مرگ سریع سلول های کبدی ( نکروز گسترده کبد ) اگر چه این درجه از افزایش سطح آنزیم های کبدی رایج نیست ولی می تواند در شرایطی رخ دهد مانند:
هپاتیت حاد ویروسی A یا B
آسیب عمیق کبدی تحمیل شده توسط سموم، مانند مصرف بیش از حد استامینوفن  ) تیلنول(  یا مسمومیت با قارچ.
سقوط طولانی مدت سیستم گردش خون ( شوک )، زمانی که کبد از خون تازه دارای اکسیژن و مواد مغذی محروم باشد.
همچنین، سطحAST  و ALT می تواند در نتیجه بیماری های شدید عضلانی بسیار بالا رود.

برخی از علل کمتر شایع بالا برنده آزمایش خون کبد عبارتند از:

نادرترین دلایل ایجاد غیر طبیعی آنزیم های کبدی در ایالات متحده آمریکا شامل هماکروماتوزیس ( اضافه بار آهن )، بیماری ویلسون، کمبود Alpha-  1-antitrypsin ، بیماری سلیاک، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و التهاب هپاتیت اتوایمون می باشد.
هماکروماتوزیس –  یک اختلال ژنتیکی به ارث رسیده است که در آن جذب بیش از حد آهن در رژیم غذایی منجر به تجمع آهن در کبد در اثر التهاب، زخم و اسکار کبد می باشد اگر بیماری تشخیص یا درمان نشود، می تواند به سیروز هماکروماتوزیس و نارسایی کبدی پیشرفت کند.
بیماری ویلسون – بیماری ارثی بوده که سبب تجمع بیش از حد مس در بافت های مختلف از قبیل کبد و مغز می شود مس اضافی در کبد می تواند منجر به التهاب مزمن کبد شود در حالی که مس در مغز منجر به مشکلات روانی و حرکتی می شود.
کمبود Alpha-1-antitrypsin – اختلالی ارثی است که در آن کمبود گلیکوپروتئین ( carbohydrate-protein complex ) که alpha-1-antitrypsin نامیده می شود منجر به بیماری ریوی مزمن ( آمفیزم ) و بیماری کبدی مزمن می شود.
هپاتیت اتوایمون – هپاتیت اتوایمون، نتایجی از آسیب کبدی در اثر آنتی بادی های خود بدن و حمله آن به کبد صورت می پذیرد.
بیماری سلیاک – بیماری سلیاک یک بیماری روده کوچک که در آن یک فرد دارای آلرژی به گلوتن و توسعه گاز، نفخ، اسهال و در موارد پیشرفته باعث سوء تغذیه می شود بیماری سلیاک همچنین می توانند سطح غیرطبیعی آنزیم های ALT وAST  را افزایش دهند.
بیماری کرون و کولیت اولسراتیو – این بیماریها در نتیجه التهاب مزمن روده می باشد که بیماری التهابی روده نامیده می شوند در این افراد التهاب کبد ( هپاتیت ) یا کلانژیت اسکلروزان اولیه مجاری صفراوی نیز می تواند رخ دهد که باعث تست های غیر طبیعی کبدی می شود.
عفونت های ویروسی دیگر از ویروس های هپاتیت مشترک A، B، C گاهی اوقات می تواند باعث افزایش آنزیم های کبدی در بدن و به عفونت و التهاب کبد منجر شود.
عفونت غیر ویروسی کبد بسیار نادر است اما آنها نیز می توانند سبب آسیب کبدی شوند هپاتیت باکتریایی و آمیبی کبد سبب آبسه ای که به طور معمول به عنوان کانون عفونت که در آن التهاب کبد به کلی رخ می دهد.
به ندرت، آنزیم های غیر طبیعی می تواند نشانه ای از سرطان کبد باشد گسترش سرطان به کبد از سایر ارگان ها همانند ( کولون، پانکراس، معده و غیره است که ( بدخیمی متاستاتیک ) کبد نامیده می شود.
همانژیوم کبد ( توده های غیر طبیعی عروق خونی و غیر معمول در کبد ) شایع ترین تومورها در کبد می باشد همانژیوم کبدی خوش خیم است و به طور کلی تست های کبدی را بالا نمی برد.
سندرم Budd-Chiari – یکی دیگر از بیماریهای نادر به نام سندرم Budd-Chiari سبب بالا رفتن آزمایشات کبد می شود در این وضعیت، انسداد جریان خون در کبد توسط یک لخته خون می تواند با محدود کردن جریان خون، منجر به آسیب سلول های کبدی می شود در نتیجه آنزیم های کبدی ممکن است افزایش یابد که نشاندهنده التهاب کبدی است.
اختلالات ذخیره گلیکوژن – شرایط ژنتیکی مشاهده شده در کودکان که ( در هنگام تولد با شدت زیاد و بعد از آن در دوران کودکی در انواع با شدت کمتر تشخیص داده می شود که به توانایی کبد برای ذخیره و سوخت و ساز گلیکوژن، قندهای پیچیده لازم برای تولید مواد غذایی و انرژی در بدن، لطمه می زند اختلالات ذخیره گلیکوژن درجات مختلفی از اختلالات آنزیم کبدی است.

ارزیابی افراد سالم با آنزیم های غیر طبیعی کبد توسط پزشک

ارزیابی افراد سالم با آنزیم های غیر طبیعی کبد، باید بصورت فردی انجام شود پزشک ممکن است نتایچ آزمایش های قدیمی بیمار را با جدید مقایسه نماید. اگر تست های قدیمی نرمال باشد ممکن است آزمایش خون را در هفته یا ماه بعد تکرار کند تا ببینید که آیا این سطح غیر طبیعی مداوم است.
در عین حال، همراه با معاینه فیزیکی، پزشک به جستجو برای علل بالقوه عفونی و غیر عفونی و عوامل خطر برای بیماری های کبدی مانند جستجو برای:
داروها
مصرف الکل
موارد تماس جنسی با کسی که امکان ویروسی هپاتیت دارد
تاریخچه انتقال خون
تاریخچه استفاده از مواد مخدر تزریقی
تماس شغلی با خون
سابقه اشتراک گذاری سوزن، تتو، سفر خارجی
تاریخچه خانوادگی بیماری کبدی ( برای احتمال بیماری های توارثی از قبیل هماکروماتوزیس، بیماری ویلسون یا کمبود alpha-1-antitrypsin )
علائم ونشانه هایی از آسیب کبد مانند زردی، کبودی آسان، آسیت )اتساع شکم )، بزرگ شدن طحال ( اسپلنومگالی) می تواند باشد علائم بیماری کبد غیر اختصاصی و متعدد هستند برخی از متداولترین علائم بیماری کبدی ممکن است شامل خستگی، خارش، پوست زرد، بی اشتهایی، درد شکم باشد
اگر الکل یا دارو مسئول آنزیم های کبدی غیر طبیعی است با توقف مصرف الکل یا دارو در هفته ها و ماه ها سطح آنزیم ها طبیعی می شود اگر چاقی سبب بیماری کبد چرب است 5٪ تا 10٪ کاهش وزن، می تواند منجر به سطح طبیعی یا نزدیک به سطح طبیعی AST و ALT در برخی از افراد مشکوک شود.
اگر سطح غیر طبیعی آنزیم های کبدی علی رغم قطع الکل، کاهش وزن و قطع دارو باقی بماند آزمایش های دیگری را می توان برای کمک به تشخیص سایر بیماری های کبدی انجام داد خون می تواند از نظر حضور ویروس هپاتیت B وC  و آنتی بادی های مربوط به آنها ارزیابی شود سطح خونی آهن، آهن اشباع شده و فریتین اندازه گیری می شود که معمولا در افراد مبتلا به هماکروماتوزیس افزایش می یابد سطح خونی ماده ای به نام سرولوپلاسمین معمولا در افراد مبتلا به بیماری ویلسون کاهش می یابد سطح خونی آنتی بادی های مشخص آنتی بادی ضد هسته ای یا ANA، آنتی بادی ماهیچه ای anti-smoth و آنتی بادی کبد و کلیه میکروزومال در افراد مبتلا به التهاب هپاتیت اتوایمون افزایش می یابد.
سونوگرافی کبد و CT اسکن شکم، گاهی برای رد تومور در کبد و یا شرایط دیگر مانند سنگ کیسه صفرا و یا تومورهای عامل انسداد مجاری استفاده می شود. این آزمایشات همچنین می تواند اطلاعات مهم بصری در مورد کبد مانند اندازه، شکل، زخم و داده های مهم آناتومی بدن انسان فراهم کند. اسکن کبد CT برای تشخیص صدمات ناشی از ضربه به کبد بسیار مفید است.
بیوپسی کبد گاهی اوقات می تواند در تشخیص علت بیماری کبدی کمک کند. در این روش یک سوزن از طریق پوست در بالای راست شکم قرار داده می شود و لایه نازکی از بافت کبدی برای آزمایش زیر میکروسکوپ برداشته می شود. بیوپسی کبد اغلب پس از انجام مطالعه سونوگرافی کبد قرار گرفته است. البته همه افراد مبتلا آنزیم های غیر طبیعی نیاز به بیوپسی کبد ندارند. دکتر معمولا این روش را توصیه خواهد کرد اگر:
اطلاعات به دست آمده از نمونه برداری از کبد به احتمال زیاد در درمان برنامه ریزی مفید خواهد بود.
پزشک به دانستن میزان و شدت التهاب یا آسیب کبد نیاز دارد.
اثربخشی درمان خاص، نیاز به نظارت نزدیک در سطح بافت دارد.
بدون هیچ دلیل مشخصی تست های کبدی افزایش یافته است.
بیوپسی از کبد مناسب ترین روش در تأیید تشخیص شرایطی از جمله هپاتیت مزمن B و C، هماکروماتوزیس، بیماری ویلسون، التهاب هپاتیت اتوایمون و کمبود alpha-1-antitrypsin است.

منبع-foodregime