اجرای درست فرامین پزشک مهمترین وظیفه یک پرستار در خانه است. عطوفت و مهربانی، شعور بالا، محتاط بودن، هوشیاری، ساکت بودن (انجام کار بدون سر و صدا)، فرز و چالاک بودن و شاد بودن از مولفههای یک پرستار خوب به شمار میرود
پرستار کلمهای است که نمیتوان از کنار آن به راحتی گذشت و هیچ نگفت. همه ما با این واژه کم و بیش مأنوس و آشنا هستیم. نخستین پرستار خود را به یاد آورید، مادر! از عنفوان کودکی، همانقدر که با تب و لرز و بیماری بزرگ و آشنا شدهایم، همه آن درد و رنج ها را در کنار بهترین پرستار دنیا تجربه کردهایم. او تا صبح بر بالین فرزندش بیدار مینشست و بیماری را از تن رنجور او میزدود. حتی اگر بیمار بود، باز هم در کنار فرزند بیمارش بیدار مینشست و بی توجه به بیماری خود، کودک دلبند را برای بهبودی آماده میکرد.
اما ابتدا بایستی بدانیم که واژه پرستار به چه معنی است. از دیرباز این معنی را در فرهنگهای زبانی ایران میتوان پیدا کرد. پرستار به معنی مراقب و نگهبان استفاده میشد و همین معنی از دیرباز در آتشپرست وجود دارد که به معنی پرستار یا نگه دارنده آتش است، و نه به معنی عبادت کننده آتش!
بنابراین در تعریف امروزین میتوان گفت که فعاليتها و مهارتهایی که منجر به بهبود جسم و روح بیمار میشود را پرستاری میگویند. در واقع یک پرستار میتواند چند کار را همزمان انجام بدهد که این کارها شامل مراقبتهای بالينی و حمايتهای روحی و معنوی از بیمار میشود. البته اين امر از ابتدا بدین گونه نبوده است. در دهه 1860 میلادی – همزمان با ظهور فلورانس نایتینگل – حرفه پرستاری به غیر از مراقبت از بيمار، شامل شستشوی ملحفه و حتی تهيه غذا و دیگر نیازهای روزانه بیمار نیز میشد. اما نایتینگل این مؤلفه ها را تغییر داد و نخستین کسی بود که پرستاری را به عنوان یک حرفه تخصصی تعریف کرد. به او لقب بانوی چراغ به دست داده بودند، زیرا او هر شب مانند مادری نگران، بر سر بالین تک به تک بیماران میرفت و به غیر از انجام امور درمانی، به لحاظ روحی نیز آنها را دلداری میداد.
پس امروزه یک پرستارحرفهیی بایستی در این زمینه تحصيل لازم را داشته باشد و خدمات لازم را بر طبق معیارهای عملی و علمی با پيروی از امور اخلاقی ارایه بدهد. در واقع میتوان گفت وظیفه اصلی یک پرستار، مجموعهیی از قواعد و اصولی است که در راستای کمک به بيماران برای بهبودی هرچه بیشتر و دست یافتن هرچه زودتر به آرامش باشد.
در گزارش ها آمده است که سالانه بیش از ۷۰۰ پرستار ایرانی کشور را ترک میکنند. بر طبق آمار حاصل از این گزارش، بیشتر پرستاران ایرانی به آمریکا، کانادا و استرالیا میروند و در آنجا حقوقی به مراتب بالاتر از ایران دریافت میکنند.
اما پرستاری در کشور ما رشتهایی ناشناخته است، به حدی که بیشتر افراد با شنیدن نام پرستار، به یاد تزریقات و کمکهای اولیه میافتند. گرچه برخلاف این تصور ناقص، باید گفت که پرستار یک عضو مهم در تیم مراقبت بهداشتی و پزشکی است و در مراقبت و حمایتهای روحی و جسمی و حتی پذیرش و آمادهسازی بیمار فعالیتی چشمگیر دارد.
در این رابطه، معاون پرستاری وزیر بهداشت با اشاره به اینکه کارکنان زحمتکش فوریتهای پزشکی نیز در جامعه بزرگ پرستاران کشور سهیم هستند گفت: «در تمام تصمیم گیری های کلان کشور از جمله اجرای قانون تعرفه گذاری، بایستی خدمات پرستاری نیز مورد توجه ویژه قرار بگیرد.»
محمد میرزابیگی با بیان اینکه جامعه فوریتهای پزشکی به عنوان بخش بزرگی از کادر درمانی کشور میتواند نظرات خود را درباره ارتقای جایگاه پرسنل فوریتهای پزشکی مطرح کند، ادامه داد: «هویت بخشی هر چه بیشتر و نیز احقاق حقوق و مطالبات قانونی این گروه بایستی در رأس امور قرار بگیرد.»
او با اشاره به ماده 16 قانون نظام پرستاری تاکید کرد: «بر اساس این اصل میتوان گفت که پرسنل فوریتهای پزشکی کشور به عنوان گروهی از جامعه حوزه پرستاری شمرده میشوند و این بخش زحمتکش با وجود مسئولیتپذیری و دشواریهای ویژه حرفه خود، در کنار پرستاران و پزشکان و گروه های وابسته در سرتاسر کشور، آنچه لازم باشد را انجام میدهند.»
معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه حوزه مدیریت کلان پرستاری کشور هیچگاه جامعه فوریتهای پزشکی را جدای از گروه پرستاری ندانسته است گفت: «در طرح های پیشنهادی یا در دست اقدام، طرحی با نام تعرفهگذاری نسبی خدمات برای پرسنل فوریتهای پزشکی نیز وجود خواهد داشت.»
او در پایان گفت: «در آینده باید شاهد رشد و بالندگی هرچه بیشتر جامعه فوریتهای پزشکی و ارتقای جایگاه این حرفه در کشور باشیم.»
در دنیای امروز که تنشهای روانی و عصبی موجب بسیاری از بیماریها است و بیماریهای ناشی از این جریان در هر جامعهیی بیداد میکند، ایجاد بستر های لازم برای مراقبتهای پزشکی و پرستاری یک امر ضروری به نظر میرسد. حتی به نظر میرسد که مراقبتهای دوران نقاهت، از مراقبتهای دوران درمان نیز مهمتر باشد. بنابراین هرکسی چه در زمان بیماری و چه در دوران نقاهت، به مراقبت و پرستاری نیاز دارد و این امر میسر نمیشود، مگر با وجود پرستاری و مراقبت های حرفهیی از جانب پرستاران حرفهای و کارآمد. پس شایسته است بدانیم که حرفه پرستاری بدون پرستاران حرفهای، میسر نیست!