اندازه رسوب گلبول های قرمز واحد زمان سدیمان یا ESR نام دارد.این تست اختصاصی نمیباشد که ارزیابی آن به ضمیمه نتایج بقیه آزمایشها مهم و کمک کننده میباشد.
گلبول های قرمز درحالت طبیعی به علت وجود بار منفی در سطح خود از یکدیگر دور می شوند اما تحت تاثیر مولکول های پروتئنی غیر قرینه مانند: فیبرینوزن و گاما گلبولین ها این پتانسیل کاهش یافته و تجمع و رسوب گلبول های قرمز تسهیل میشود.
درروش وسترگین که امروزه در بیشتر آزمایشگاه ها از آن استفاده می گردد ازپیپت هایی باطول 30 سانتی متر وقطر 4/2 تا 7/2میلی متر استفاده می شود.آزمایش بر روی خون وریدی و با استفاده ازضد انعقاد سیترات سدیم به نسبت چهار حجم خون و یک حجم ضد انعقاد انجام می گیرد.برای انجام ازمایش تا 2 ساعت بعد از خون گیری فرصت است. ودرصورتی که خون در4 درجه ی سانتی گراد گذاشته شود تا6 ساعت نیزمیتواند به تعویق بیافتد برای انجام ازمایش پیپت را تاعدد 0 پر می کنند و درپایه ی خاص درجایی ارام وبدون لرزش و دور از نور مستقیم به مدت 60 دقیقه قرار می دهند پس از گذشت زمان فوق سطح رسوب گلبول های قرمز را از روی درجه بندی پی پت قرائت می کنند.
عوامل دخیل درمیزانESR
عوامل مربوط به پلاسما :
افزاینده :
فیبرینوژن – گاما گلبولین – کلسترول
کاهنده :
لسیتین و آلبومین
عوامل سلولی :سرعت رسوب با وزن گلبول های قرمز نسبت مستقیم وباسطح نسبت عکس دارد
بنابراین ماکروسیتوز سبب افزایش و میکروسیتوز سبب کاهش آن می گردد تغییرات شکلی مانند سلول های داسی شکل و. . . نیز قابلیت رسوب گلبول ها را کم کرده و سدیمان راکاهش می دهند.
مسائل تکنیکی:
درجه ی حرارت – قائم بودن لوله ی سدیمان – آلودگی و استفاده ازنمونه های کهنه سبب دخالت درنتیجه ی آزمایش می گردد.
به طورغیر پاتو لوژیک در خانم های باردار افزایش نسبی دارد اما در اختلالات پلاسماسلی مانند میلوم مولتیپل و ماکروگلبولینمی و نیز در افزایش فیبرینوژن و نکروز نسجی و عفونت ها افزایش معنادار است. به عکس در پلی سیتمی با کاهش ESR روبرو هستیم.
داروها: داروها شامل دکستران، متیل دوپا، تئوفیلین، پنیسیلین پروکاینامید و داروهای پیشگیری از بارداری خوراکی باعث افزایش ESR میگردند.
مقادیر نرمال: زنان۰-2۰(mm/h)
مردان15-۰ (mm/h)
افزایش سن درمیزان ESR موثر است و هرچه سن بیشتر باشد ESR بالاتر است . در نوزادان ESR کاهش دارد.
