طبق آخرین تحقیقات ؛ اظهار محبت به فرزند، گفتگوهاي محبت آميز، بکاربردن سخنان زشت، بکارگيري خشونت، سلام و مصافحه و دروغگويي بيشترين درصد فراواني و دلسوزي مهرباني، احسان و انفاق، امر به معروف فرزندان و آراسته و پاکيزه بودن کمترين درصد را در جامعه ما دارا بوده‌اند.
عادی شدن شلختگی بیان و بی پروایی در استفاده از الفاظ رکیک در جامعه، پدیده خطرناکی است. روی صندلی واگن مترو نشسته اید. دختری گوشی حجیم تلفن همراهش را به گوش اش چسبانده و با کسی آن سوی خط صحبت می کند. از کلماتی که رد و بدل می شود می توان فهمید که رابطه ای عاطفی میان این طرف و آن سوی خط برقرار است اما واژه هایی که از زبان دختر شنیده می شود آن هم با صدای نسبتا بلند، شرم آور است. ناجورتر این که او این واژه ها را در کمال خونسردی و مثلا از سر عاشقی به طرف مقابل خود نثار می کند.
معضل شلختگی بیانی و رواج ولنگاری زبانی وقتی جدی تر می شود که پای خانواده ها و مخصوصا همسر و فرزند نیز به میان کشیده می شود. مرد یا زنی که در خانه از کلمات زشت و شرم آور استفاده می کند ناخوداگاه به فرزندان خود آموزش بددهنی و عدم کنترل تکانه و خشم را یاد می دهد. کودکانی که قرار است به جای الگوگیری صحیح از والدین خود و به ارث بردن زبان اصیل و زیبای فارسی به آیندگان، مشتی الفاظ زشت را یدک بکشند. این می شود که در مدارس می بینیم دوستان و همسالان به جای صدا زدن محترمانه یکدیگر از القاب نازیبا استفاده می کنند و حتی به کاربردن آن را مایه افتخار خود می دانند.
در دین ما توصیه شده که با الفاظ زیبا یکدیگر را صدا بزنیداما امروز با تأسف تمام می بینیم فرهنگ عمومی ما فاصله زیادی با آن آرمان ها و آموزه ها دارد. پرسش اصلی این مطلب این است که وقتی همسر من مرا با کلماتی زشت مورد خطاب قرار می دهد یا هنگام پرخاشگری قادر به کنترل خود وکلماتی که به زبان می آورد نیست باید چه کنم؟ این سوالی است که بسیاری از افراد مبتلا به این معضل با آن درگیرند. در این جا چند نکته در رابطه با نوع مواجهه با این مسأله و راههای مقابله با این عادت ناپسند را بیان می کنیم.
وقتی بددهانی شرط پذیرش در جمع همسالان می شود
کسی که در شرایط مختلف زندگی اش از الفاظ رکیک استفاده می کند ذاتا و به صورت ارثی فرد بد دهنی نیست، بلکه بددهنی را از جامعه و محیطی که در آن قرار گرفته است یاد می گیرد و می توان گفت حالتی اکتسابی دارد. بنابراین جای امیدواری است که همسر فرد آزار دیده از این عادت، بتواند با به کارگیری راهکارهایی موثر در ترک رفتار ناپسند همسر خود تلاش کند. دوران کودکی و محیط خانواده پدری فرد بددهن در شکل گیری عادت بددهنی بسیار تأثیر گذار است. مادری که در قبال رفتار اشتباه فرزندش با دشنام دادن و صدا زدن او با القاب زشت کودکش را مورد خطاب قرار می دهد، نباید انتظار داشته باشد که فرزند او بعدها همین رفتار را در قبال کودک خود انجام ندهد. گاهی این رفتار زشت توسط گروه همسالان و دوستان فرد به او منتقل می شود. یکی از معضلاتی که قرار گرفتن در شبکه دوستان ناسالم به دنبال می آورد، عادت دادن فرد به استفاده از عبارات ناپسند است. چنین فردی گاهی برای آن که در جمع دوستان خود هم چنان مورد پذیرش واقع شود مجبور می شود از این الفاظ استفاده کرده تا دوستی او با دیگران پایدار بماند.
مطمئنا در زندگی شخصی شما لحظاتی هست که همسرتان با الفاظ زیبا سخن می گوید. چنین لحظاتی را شناسایی کرده و آن کلمات را مورد تشویق قرار دهید.
فرد بد دهان دنبال امتیاز گیری است امتیاز نابجا ندهید
فرد بد دهان با بی ادبی و فحاشی کردن خود در پی کسب امتیاز است. این امتیاز شامل ترساندن دیگران و خود را محق جلوه دادن است، یعنی با به کار بردن الفاظ رکیک سعی در ایجاد هراس کرده و فرد مقابل را به عملی که مورد نظرش است، وادار و مجبور کند. گاهی فرد بددهن با رفتار زشت خود احساس بزرگ شدن یا کسب قدرت می کند. بنابراین لازم است همسر فرد بددهن بداند همسر وی با به کار بردن الفاظ رکیک به دنبال کسب چه امتیازی است؟ آن مزایا را شناسایی کرده و جلوی امتیاز های گرفته شده را بگیرد. به طور مثال اگر همسرتان با الفاظ زشت قصد دارد شما را وادار به انجام کاری بکند که به نظر شما صحیح نیست به خود هراس راه ندهید، چرا که همین هراس شما برای او یک امتیاز محسوب می شود.
نقاط روشن شخصیت همسرتان را به او بگویید
مطمئنا در زندگی شخصی شما لحظاتی هست که همسرتان با الفاظ زیبا سخن می گوید. چنین لحظاتی را شناسایی کرده و آن کلمات را مورد تشویق قرار دهید. تشویق فقط برای کودکان موثر نیست، بلکه در بزرگسالان هم معجزه می کند. گاهی همسران با توجه بیش از اندازه بر روی رفتار ناپسند همسرشان و عدم توجه به نکات مثبت و رفتارهای پسندیده وی به گسترش و شیوع رفتار بد همسر خود دامن می زنند. هنگام تشویق کردن رفتار زیبای همسرتان وی متوجه می شود که بد دهنی اش موجب آزار و رنجش شدید شما و اطرافیان می شود و به مرور زمان مقایسه او با رفتارهای شایسته اش درجه و شدت بد دهنی او را کاهش می دهد.
کنترل بر تکانه های شخصیتی را از خود شروع کنم
نگاهی به شخصیت درونی خود بیندازید. ببینید شما خودتان تا چه اندازه در استفاده از کلمات زشت پرهیز می کنید. گاهی اوقات همسر فرد بد دهان در قبال بد دهنی همسر خود نیز مقابله به مثل می کند و از الفاظ نازیبا استفاده می کند. نتیجه آن می شود که این عادت زشت هم چنان بر جای خود پا برجا می ماند و حتی روند رو به افزایش را نشان می دهد. اگر احساس می کنید خودتان کنترلی بر تکانه های شخصی تان ندارید ابتدا بهتر است این رفتار را در خود اصلاح کرده و سپس به فکر حذف این عادت در همسرتان باشید.
چرا بعضی ها کلمات رکیک را نشانه صمیمیت می دانند؟
رفت و آمدهای خانوادگی و دوستانه با افرادی که خود از الفاظ زشت استفاده می کنند به تکرار بد دهنی و عادت زشت در همسرتان کمک می کند. وقتی در جمع خانواده ای حتی برای شوخی و مزاح هم که شده از لغتی زشت استفاده می شود کم کم قبح آن کلمه از بین می رود و نه تنها بزرگان آن جمع بلکه کودکان هم از آن کلمه به عنوان یک هنجار یاد می کنند. پس تا جایی که امکان دارد رفت و آمدتان را با خانواده و دوستانی که به کار بردن لغات زشت را امری طبیعی می دانند کم کنید. یادمان باشد استفاده از کلمات رکیک به وجود ما شخصیت نمی بخشد، بلکه ما را در نظر دیگران فردی بی سواد و بی فرهنگ جلوه می دهد. گرچه برخی بر این باورند که ما اگر از این کلمات استفاده نکنیم با دوستان خود احساس صمیمیت نمی کنیم، اما مطمئنا این شیوه رفتاری به مرور زمان شخصیت مان را در نظر دیگران کوچک و حقیر جلوه خواهد داد.
