شلختگی تقریبا مساوی است با بی نظمی، شاید خود ما هم کمی شلخته و نامنظم هستیم و خبر نداریم می خواهیم در این مطلب علت و چرایی این موضوع را از لحاظ روانشناسی بفهمیم
اگر کمی به اطراف خود نگاه کنید افرادی را می بینیدکه با بی نظمی های شان با اعصاب شما بازی می کنند.
نامرتب لباس می پوشند، منزل یا اتاق شخصی شان بسیار کثیف و نامرتب است عده ای هم پا را فراتر از این می گذارند و این ریخت و پاش و بهم ریختگی را به زندگی دیگران هم راه می دهند. در این شماره زبان بدن با کمک سیدعلی دربانی، روانشناس از علل بروز این مشکل و ریشه های آن همچنین طریقه شناخت زبان بدن این افراد می گوییم.
به چه کسانی شلخته می گوییم ؟
نامرتب بودن یا در زبان عامیانه همان شلخته بودن می تواند دلایل بسیار و انواع و اقسام داشته باشد که برمی گردد به ویژگی های شخصیتی و خلقی فرد یا به الگویی که در آموزش شلختگی به او نقش داشته است. شلختگی تقریبا مساوی است با بی نظمی، البته با درجه شدت بیشتر. این اختلال رفتاری اتفاقا در جامعه ما بسیار شایع است به عنوان نمونه بعضی ها ظاهرشان مرتب و آراسته است ولی اتاق شان به هم ریخته و نامنظم است.
عده ای اتاق شان مرتب ولی ظاهری نامرتب دارند، عده ای هم اتاق نامرتب هم پوشش نامرتب و عده ای دیگر اگر چه پوشش و اتاقی مرتب دارنداما در زندگی اطرافیان خراب کاری می کنند.گاه این بی نظمی در بعد اجتماعی تر کسانی هستند که بیخود خرج می کنند و مصرف آنها زیاد از حد است و موجودی جامعه را به لحاظ امکانات اقتصادی رعایت نمی کنند، آنها بی انضباط اقتصادی و مالی اند. بسیاری از مسائل اخلاقی مانند وفای به عهد و پیمان و احترام به اموال عمومی و دولتی و رعایت بهداشت اجتماعی و حسن خلق و احترام به ناموس مردم و پرداخت حقوق دیگران و … در اجتماع در موضوع شلختگی مفهوم پیدا می کند.
شناخت زبان بدن یک فرد شلخته کار دشواری نیست
یک فرد شلخته را قبل از هر چیز می توان از روی پوشش و میزان رسیدگی به وضعیت اش شناخت. لباس ها با هم همخوانی ندارد وآرایش و اصلاح نامرتب و به هم ریخته ای دارد. در بعد رفتاری اینگونه افراد معمولا حواس پرت و بد قول هستند و اگر از آنها علت بد قولی یا حواس پرتی را جویا شوید خواهید دید با دست بر پیشانی می کوبند که یکی از علائم زبان بدن افراد فراموش کار و معمولا دروغگو است. نحوه نشستن این افراد نیز از افراد دیگر متفاوت است و خیلی اوقات وارد اماکن عمومی که می شوید فرد شلخته در گوشه ای در جای نامناسب و اغلب آلوده نشسته است. یکی از شیرین کاری های این عده ریختن چای و شربت یا کاسه آش و سوپ روی پیراهن و لباس خود یا اطرافیان یا گاهی در حوزه آکادمیک تر با ریختن آش و مواد غذایی روی جزوه خود و دوستان است، علائم فوق همه یا هر یک به تنهایی ما را در شناخت یک شلخته کمک می کند.
شلختگی می تواند ارثی باشد
افراد شلخته معمولا در خانواده خودشان یک فرد شلخته داشته اند. پس یک دلیل می تواند مشاهده باشد؛ یعنی به عنوان نمونه پدر شلخته است و کودک رفتارهای او را مشاهده می کند و از آنجا که بیشتر انسان ها متمایل به راحت طلبی اند، کودک ترجیح می دهد از پدرش الگوبرداری کند تا از مادرش که منظم تر است، بنابراین مسواک نمی زند، لباس هایش را جمع نمی کند.یادگیری هم یکی دیگر از عوامل موثر است یعنی رفتار شلختگی بر اثر تکرار اتفاق می افتد. به عنوان نمونه بچه از اول لباس هایش را می ریزد و جمع نمی کند و کسی هم به او چیزی نمی گوید. همین رفتار به تدریج تبدیل به عادت می شود اما به وجود آمدن رفتار شلختگی علت های دیگری هم می تواند داشته باشد.
شلختگی وارونه
گاهی اوقات فرزندان خانواده های منظم و سختگیر هم شلخته می شوند. اسم این نوع بی نظمی شلختگی وارونه است. در بعضی خانواده ها تحکم و زورگویی پدر و مادر برای رعایت نظم و تکرار پیام های کلامی متوالی فرد را وادار به مقاومت می کند و در او نوعی شلختگی به وجود می آورد. در بعضی از موارد هم فرد از ابتدا شلخته نیست ولی به خاطر شرایطی خاص دچار این رفتار می شود. بعضی ها در بحران بلوغ به دلیل میل به استقلال در مقابل نظمی که خانواده روی آن تاکید دارد، مقاومت می کنند. به عنوان نمونه نوجوان نمی گذارد مادرش اتاقش را منظم کند و می گوید این طور راحت تر است. سپس این رفتار به شکل عادت درمی آید و فرد در باقی زندگی اش شلخته می شود.
شلختگی در لباس پوشیدن
شلختگانی که پوشش را رعایت نمی کنند به راحتی می توان شناخت، البته این شلخته بودن را با مد نیز باید متفاوت دانست چراکه هرازگاهی لباس ها و پوشش های خاصی مد می شود که این کار را برای شناخت افراد شلخته سخت می کند همانند دوره ای که لباس هایی چروک مد شده بود. گروه دیگر افرادی که با پوشش مرتب یا نامرتب ماشین، محل زندگی یا محل کار نامرتبی دارند؛ در این مورد نقش آموزش و مشاهده و حضور یک فرد شلخته در خانواده بسیار موثر است. زبان بدن این افراد بستگی به این دارد که از چه منبعی شکل گرفته باشد اگر در جهت گرفتن توجه منفی باشد بیشتر و شدیدتر خواهد بود به طوری که باعث خشم و ناراحتی بیشتر اطرافیان می شود به طوری که صدای اطرافیان درمی آید.
شلخته ها درمان می شوند
بهترین راه حل آن است که از سوی خود فرد راهکار های مناسب پیدا شود. از طریق خودآگاهی، ترجیحات و عیب های کوچک افراد مشخص می شود. ما برای راه حل خود بیشتر مایه می گذاریم.
شلختگی فقط درپوشش نیست؛ در موارد دیگری نیز هست به عنوان مثال: حواس پرتی.
شاید این چیزها حواس پرتی را از بین ببرد: میز کارتان را به جایی ببرید که چیزهای کمتری حواس تان را پرت کند، دور میزتان دیوار بکشید، ساعاتی کار کنید که حواس پرتی شما در آن ساعات کمتر است. فقط برای زمان هایی کوتاه و جهت استراحت به آن حواس پرتی ها بپردازید.
از یک فرد منظم بخواهید به شما کمک کند که سیستمی برای خودتان درست کنید و به تدریج با این سیستم جلو بروید و آن را پیاده کنید؛ این موضوع در بلند مدت به زندگی شما شکل می دهد.
نفرت از اداره امور: شما انتخاب های خودتان را دارید، باید عواقب آنها را هم بپذیرید. این تصمیم با شماست.
رشد نخواهید کرد: آیا زمان بیشتری نیاز دارید که بچه و بی مسئولیت بمانید؟ یا وقت آن رسیده که بزرگ شوید؟ این تصمیم هم با شماست.
کمبود سیستم سازماندهی رسمی: راه های مختلف را امتحان کنید، تقویم داشته باشید یا با قلم و کاغذ تقویم کاری خود را بنویسید. فهرستی از کارهایی که باید انجام دهید در فایل word یا … بنویسید. حتی می توانید روی تکه کاغذهای کوچکی آنها را بنویسید و روی میز کارتان بچسبانید.
عدم استفاده دائم از سیستم سازماندهی: اگر از آن استفاده نکنید آن را از دست خواهید داد. آن را تبدیل به یک عادت کنید و همیشه همه کارها را روی کاغذ فهرست کنید و در طول روز آنها را بررسی کنید.
اعتقاد به اینکه نظم داشتن فرقی ایجاد نمی کند: زندگی شما از هم پاشیده و فکر می کنید که نظم یافتن در چنین موقعیتی درست مانند مرتب کردن صندلی های کشتی تایتانیک در حال غرق شدن است ولی بدانید که اگر سرطان درجه پنج نداشته باشید، این کار بی تاثیر نیست. بهبود زندگی شما مانند بالا رفتن از یک تپه است. اگر بالا را نگاه کنید، آنقدر می ترسید که ترجیح می دهید از همانجا به سمت پایین برگردید. ولی اگر سرتان را پایین بیندازید و فقط روی قدمی که به جلو برمی دارید تمرکز کنید، زمانی می رسد که وقتی به عقب نگاه می کنید از مسیری که آمده اید تعجب خواهید کرد.
افسردگی: افسردگی ملایم تا متوسط اغلب با جایگزینی خوداندیشی و درونگرایی با بهره وری و تمرکز بیشتر بر نیازهای دیگران و نه نیازهای خود برطرف می شود. ورزش هم می تواند کمک کننده باشد. اگر اینها کافی نبودند، چند جلسه درمان شناختی برای افسردگی جدی (یعنی نوعی از افسردگی که اصلا از جای تان نمی توانید بلند شوید) می تواند کمک حرفه ای بدهد.
اگر هیچ کدام از اینها نتیجه نداشت، شاید شما دلیل بی نظمی خود را درست نفهمیده اید. بهتر است از یک مشاور دوره دیده و مورد تایید سازمان نظام روانشناسی کمک بخواهیدتاضمن پیدا کردن ریشه های بروز شلختگی به درمان این مشکل شما کمک کند.
