این کتاب به خوانندگان اطلاعات لازم برای درک مورفوژنز از مشکلات ارتودنسی، تاثیرات مطلوب آن از طریق ادغام علوم پایه و بالینی، گزارشات مفصلی را ارائه میدهد که اینک مروری بر شرح این کتاب داریم:
دکتر علی اکبر بهرمان، استاد و رییس قبلی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه ملی ایران (شهید بهشتی) که اکنون پروفسور قسمت ارتودونسی و اطفال دانشگاه راچستر در آمریکا است، اخیرا کتابی به زبان انگلیسی به نام Early_Age orthodontic Treatment نوشته است که کمپانی انتشاراتی Quintessence آن را منتشر کرده است (۲۰۱۳).
پروفسور Subtelny که از بزرگان ارتودونسی در آمریکا است، در معرفی کتاب مینویسد: «این کتاب چکیدهای از اطلاعات مربوط به ارتودونسی در سنین اولیه کودکی است که ظاهرا بعضی از ارتودونتیستها در مورد فایده و کارآیی آن نظرات متفاوتی دارند». سابتلنی اضافه میکند شما چه موافق و چه مخالف استفاده از ارتودونسی در سنین اولیه کودکی باشید نمیتوانید با این نظر مخالف باشید که در صورت امکان یک گرم پیشگیری از ده گرم درمان بهتر است.
دکتر بهرمان در مقدمه کتابش معتقد است: بر خلاف توصیه جامعه ارتودونتیستهای امریکا که میگوید بررسی ارتودونسی در کودکان باید از ۷ سالگی آغاز شود و با وصف آنکه بسیاری از ارتودونتیستها تا ظاهر شدن دندانهای دائمی و یا حتی بیرون آمدن کامل دندانها ارتودونسی نمیکنند، باید زودتر دست بکار شد، (ناگفته نگذاریم که در مورد زمان شروع درمان در مواردی مثل کراس بایتهای قدامی یا خلفی و یا کنترل عادات دهانی و اصلاح کراودینگ و مشکلات بیرون آمدن دندان و یا تامین فضای لازم برای دندانها، نظرات تمام متخصصان ارتودونسی تقریبا یکسان است).
دکتر بهرمان مینویسد: دو نوع ارتودونسی پیشگیری مثل نگهداری فضا در حالی که هنوز فضایی از دست نرفته است، یا کنترل عادات ناهنجار و همچنین ارتودونسی برای متوقف کردن آنومالیها (Interceptive orthodontic treatment) مثل برگرداندن فضای از دست رفته و درمان کراس بایتهای قدامی، خلفی و… برای توصیف ارتودونسی در سنین اولیه کودکی کافی نیست، بلکه باید یک ترم دیگر به نام ارتودونسی اصلاحی (Corrective orthdontic treatment) نیز به آن اضافه کرد و آن وقتی است که نوعی مال اکلوژن صورت کامل به خود گرفته و جا افتاده باشد. بنابر این ارتودونسی در سنین اولیه کودکی شامل هر یک از این سه مرحله و یا ترکیبی از آنها خواهد بود.
این کتاب سه بخش عمده دارد. قسمت اول مربوط به اصول کلینیکی و بیولوژیک درمان در دوره سنین اولیه کودکی است، از قبیل بحث درباره رشد و برقراری اکلوژن نرمال، تشخیص آنومالیها و برنامه ریزی برای درمانهای ارتودونسی در سنین اولیه کودکی. قسمت دوم شامل درمانهای nonskeletal است از قبیل توجه به فضای کافی برای دندانها، عادات دهانی، چسبندگی غیر طبیعی فرنوم، کمبود دندانی یا وجود دندانهای اضافی و بالاخره رویش غیرطبیعی دندانها. در قسمت سوم مسائل دندانی اسکلتی مطرح میشوند از قبیل کراس بایت قدامی و خلفی، مال اکلوژنهای کلاس II، III، اوپن بایت و دیپ بایت و امثال اینها. در هر قسمت از کتاب علل و علائم آنومالیها و درمان آنها با تصاویر رنگی و گویا شرح داده شدهاند. ناهنجاریها مورد به مورد معرفی شده و درمانها مرحله به مرحله به تصویر درآمدهاند.
در جواب این سوال که چه سنی را برای شروع درمان ارتودونسی در اطفال باید در نظر گرفت، دکتر بهرمان معتقد است بررسی وضعیت اکلوژن در کودکان باید از ۵-۴ سالگی مورد توجه قرار گیرد و درمان در صورت لزوم بعداز بیرون آمدن اولین مولر دائمی و تمام دندانهای پیشین دائمی شروع شود (ص ۷ کتاب). ایشان معتقدند اگر در مراحل اولیه حضور دندانهای شیری و دائمی در دهان (Mixed dentition) مشکلاتی مثل کراس بایت خلفی یا قدامی، اکلوژن قفل شده (locked) و تنفس دهانی و امثال اینها مشاهده شود همان موقع باید برای درمان اقدام کرد.
تا آنجا که اینجانب به خاطر دارم همیشه رزیدنتهای دندان پزشکی کودکان وقتی دورهشان تمام میشود، گله دارند که چرا برای درمانهای اولیه ارتودونسی آموزش بیشتری ندیدهاند. جواب من همیشه این بوده است که تشخیص و درمان آنومالیهای فک و صورت در سنین اولیه کودکی مستلزم دانش و توانایی خاصی است که حتی ارتودونتیستها هم باید آموزش و تجربهای افزونتر از آنچه دارند کسب کنند. دکتر بهرمان به آن درجه از این دانش و تجربه دست یافته است که کتابی چنین ارزشمند به جامعه دندان پزشکی معرفی میکند و بیاغراق شهرت و ارزش جهانی برای یک دندان پزشک ایرانی حاصل کرده است.
بدون شک همکاران ارتودونتیست ما بهتر از من میتوانند در این باره قضاوت کنند. مطالعه این کتاب مفید و با ارزش را به همه همکاران علاقمند به ارتودونسی توصیه میکنم.
منبع- دندانه