شهرام ریاحی با اشاره به اینکه خودمراقبتی در هر سه سطح پیشگیری و بهداشت مطرح است، اظهار داشت: سطح اول جلوگیری از بیمار شدن است در سطح دوم فرد مبتلا به اختلال شده و باید از مزمن شدن آن جلوگیری کند در واقع فردی که به اختلال مبتلا می‌شود باید هر چه سریعتر درمان شود در سطح سوم نیز بیماری مزمن شده و باید تلاش کرد که توانایی‌ها و مهارت‌های از دست رفته فرد به او باز گردانده شود و مهارت‌های جدیدی را بیاموزد.
* نقش بخشش در سلامت روان
وی افزود: بخشش مهارتی است که باید به تمام افراد جامعه آموخته شود این مهارت در هر دو سطح اول و دوم و حتی در سطح سوم نیز مؤثر است.
این متخصص حوزه بهداشت روان ادامه داد: خودمراقبتی، توجه و رسیدگی به خود برای پیشگیری از اختلال از فردی که به ذهن و روان خود علاقه‌مند است و از آن مراقبت می‌کند ماه‌ها و سال‌ها ذهن خود را درگیر یک موضوع قدیمی نمی‌کند.
* بخشش یعنی رها کردن روان از قید افکار منفی و انتقام‌جویانه
ریاحی با تأکید دوباره بر بخشش و نقش آن در سلامت روان، اظهار داشت: این فرد ذهن خود را از فساد و درجازدگی نجات می‌دهد و از روان خود مراقبت می‌کند اینجاست که بخشش در خودمراقبتی معنا پیدا می‌کند. بخشش یعنی آزاد کردن ذهن و رها کردن روان از قید و بند و اسارت افکار منفی و انتقام‌جویانه.
وی افزود: بخشش راحت کردن روان از ناراحتی، کشمکش و استرس مزمن است با بخشش فرد به طرف مقابل لطف نمی‌کند بلکه خود را مورد لطف قرار می‌دهد ما می‌بخشیم تا خودمان سالم و رها بمانیم در واقع با بخشش سلامتی را برای خود به ارمغان می‌آوریم.
* بخشش مستلزم انعطاف‌پذیری ذهن است
این متخصص حوزه بهداشت روان گفت: اگر فرد بتواند خود را از ترس، خشم، انزجار و هیجانات منفی رها کند می‌تواند ببخشد و قبل از اینها باید انعطاف‌پذیری داشته باشد. گاهی دیده می‌شود کسی که مدعی عاشق بودن است به جایی می‌رسد که به صورت معشوق خود اسید می‌پاشد.
وی افزود: ما باید در تعریف عشق در برخی خرده‌فرهنگ‌هایمان بازنگری کنیم یا انعطاف‌پذیری را در تعریف عشق بگنجانیم اگر فردی کسی را دوست داشته و عاشق او باشد چطور می‌تواند او را با ناقص کردن یک عمر زندانی کند.
این روانشناس ادامه داد: باید این فرهنگ را به افراد جامعه بیاموزیم که همه افراد در تصمیم‌گیری آزاد هستند و هر انسانی می‌تواند آینده‌اش را انتخاب کند.
ریاحی گفت: اگر فردی اشتباه کند حق نداریم او را مجازات کنیم می‌توان انعطاف‌پذیری ذهن را تقویت کرد و حق اشتباه و خطا کردن را به طرف مقابل داد همان طور که به خودمان حق می‌دهیم اشتباه کنیم باید این حق را نیز برای دیگران قائل شویم. با انعطاف‌پذیری می‌توان افراد را بخشید و انتقام نگرفت.
* خودخواهی نقطه مقابل بخشش است
این روانشناس گفت: یکی از صفت‌هایی که مقابل بخشش قرار می‌گیرد خودخواهی است اینکه ما خودخواه باشیم و نظرات، نیازها و حقوق دیگران را زیر پا بگذاریم با اینکه خودمان را بخواهیم و مراقب خود باشیم متفاوت است خودخواهی مذموم یعنی تمایلات خود را بر خواسته‌های دیگران ترجیح دهیم در صورتی که در مورد مفهوم دوم ما به خود احترام می‌گذاریم، به نیازهایمان آگاهیم اما به خواسته، تمایلات و نظر طرف مقابل هم احترام می‌گذاریم.
وی خاطرنشان کرد: اگر ما آن قدر آگاه بوده، دیگران را نیز می‌فهمیم و می‌توانیم با آنها همدلی کنیم. همدلی یعنی اینکه خودمان را جای دیگران بگذاریم، همدلی یکی از پایه‌های بخشش است اگر ما وضعیت، نیازها و نظرات دیگران را نشناسیم و نتوانیم خود را جای طرف مقابل بگذاریم چطور می‌توانیم ببخشیم بنابراین لازمه بخشش همدلی است.
