استرس ها، کمبود ویتامین ها، تغییرات هورمونی و استعداد ژنتیکی از جمله مهمترین عوامل ایجاد آفت در دهان هستند می خواهیم پای صحبت های دندانپزشک در این مورد بنشینیم .
بسیاری از مردم فرض می‌کنند، بیماری‌های دهان تنها به دندان محدود می‌شود، در حالیکه لثه نیز جز بسیار مهمی از دهان است و نیاز به مراقبت ویژه دارد.
دکتر زینب اسمعیلی، جراح دندانپزشک ضمن اشاره به مطلب فوق در مورد شایع‌ترین بیماری‌های لثه و بافت نرم دهان به ارایه توضیح پرداخت و گفت: یکی از بیماری‌های شایع لثه، بیماری ژنژیویت است. این بیماری یک التهاب مارژین یا حاشیه لثه است که در پاسخ به باکتری‌هایی که در شیار یا مارژین لثه زندگی می‌کنند، ایجاد می‌شود. ژنژیویت قابل برگشت و قابل درمان است و فرد می‌تواند با بهبود بهداشت دهان و مسواک زدن و نخ دندان این بیماری را درمان کند. یکی از عامل‌های ایجادکننده ژنژیویت، پلاک‌های دندانی است.
وی در ادامه گفت: مجموعه‌ای از میکروارگانیسم‌های حفره دهان و دبری‌های موادغذایی است که روی دندان جمع می‌شود. هنگامی که لثه در مجاورت این پلاک‌های دندانی قرار می‌گیرد، توسط میکروارگانیسم‌های پلاک تحریک‌شده، حالت التهابی به خود می‌گیرد و دچار تورم می‌شود. لازم به ذکر است که کودکان، پلاک‌های کمتری روی دندان‌های خود دارند و بروز آن با افزایش سن، بیشتر می‌شود.
فاکتورهای موضعی برای ایجاد ژنژیویت
دکتر اسمعیلی در مورد عوامل ایجاد ژنژیویت گفت: بعضی فاکتورهای موضعی، سهم مهمی در ژنژیویت دارند. این فاکتورها شامل دندان‌های شلوغ، دستگاه‌های ارتودنسی و تنفس دهانی (با دهان باز نفس کشیدن) است. دندان‌های شلوغ و دستگاه‌های ارتودنسی از آنجایی که بهداشت دهانی را مشکل‌تر می‌سازند، فرد مستعد ژنژیویت می‌شود.
وی افزود: لثه تحت تاثیر فاکتورهای سیستمیک نیز قرار گرفته، باعث بروز ژنژیویت می‌شود. در دوران بلوغ به علت تغییرات هورمونی، التهاب لثه‌ای افزایش می‌یابد که شیوع آن در دختران در 10 سالگی و در پسران در 13 سالگی است. در دوران بارداری هم به دلیل افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون وافزایش نفوذپذیری عروق، با حضور کوچکترین محرکی، التهاب لثه زیاد می‌شود. دیابت و اختلالات خونی هم از عواملی هستند که باعث بیماری لثه می‌شوند.
این متخصص و جراح دندانپزشک تاکید کرد: گاهی اوقات بیماری‌های لثه به خاطر مصرف بعضی داروها ایجاد می‌شود که شامل داروهای ضدتشنج، داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی یا ایمنوساپرسیوها، داروهای مهارکننده کانال‌های کلسیمی، داروهای ضدبارداری
دکتر اسمعیلی به تاثیر تغذیه بر بهداشت لثه اشاره کرد و گفت: بیماری‌های لثه تحت تاثیر سوء تغذیه نیز ایجاد می‌شوند مثلا کمبود ویتامین C در بدن منجر به بیماری اسکوروی می‌شود که لثه قرمز روشن‌شده، تورم و خونریزی در لثه دیده می‌شود. در بیماری‌های لثه با منشا ویروسی، وقتی سیستم ایمنی بدن فرد ضعیف می‌شود، این ویروس‌ها در حفره دهان فعال می‌شوند شایع‌ترین این ویروس‌ها، ویروس هرپس می‌باشد.
وی افزود: بیماری‌های لثه با منشا قارچی که شایع‌ترین آن کاندیدیازیس است و علت آن ضعف سیستم ایمنی، مصرف زیاد آنتی بیوتیک، خشکی دهان و مصرف کورتیکواستروئیدها است. درمان این بیماری نیستاتین است که به صورت سوسپانسیون یا قرص‌های مکیدنی تجویز می‌شود. این ضایعات قارچی به صورت patchهای سفیدیا برفک مانند روی زبان، لثه یا مخاط دهان دیده می‌شوند که اگرتوسط یک گاز برداشته شوند، سطحی خون چکان از خود به جای می‌گذارند.
دکتر اسمعیلی خاطر نشان کرد: یکی دیگر از عواملی که باعث ایجاد ضایعاتی در لثه می‌شوند، استفاده از یک ماده محرک مانند یک داروی خاص، غذاها و یا مواد ترمیمی دندان‌ها است که برای درمان این عامل باید عامل محرک را حذف و از استروئیدهای موضعی استفاده کنید.
تبخال و آفت
این جراح دندانپزشک در ادامه به مشکل ایجاد بافت در دهان اشاره کرد و گفت: آفت، ضایعاتی دردناک، بیضی شکل با حاشیه قرمز و ملتهب با یک غشاء سفید یا خاکستری است که در مخاط گونه و داخل لب ایجاد می‌شود. علت ایجاد آفت می‌تواند کمبودهای تغذیه‌ای، فقرآهن، سیستم ایمنی پایین، استرس و… باشد که با دهان‌شویه کلرهگزیدین، لیزر و استروئیدهای موضعی وسیستمیک قابل درمان است. آفت دو نوع است: مینوربا اندازه کمتر از یک سانتیمترکه در 7 تا 10 روز و ماژور با اندازه بزرگتر از یک سانتیمترکه در 2 تا 6 هفته بهبود می‌یابد.
وی در پایان به علت ایجاد تبخال در دهان اشاره کرد و گفت: تبخال، ضایعاتی به شکل وزیکول یا دانه‌های چرکی و آبداراست که به صورت خوشه انگوری اطراف لب و بینی ظاهر می‌شوند. علت ایجاد تبخال می‌تواند تب، استرس یا بیماری‌های سیستمیک باشد که ویروس‌ها از این شرایط استفاده می‌کنند و در بدن فعال می‌شوند. برای درمان تبخال می‌توان از داروهای ضدویروسی مثل پماد آسیکلوویر یا پنسیکلوویر استفاده کرد.
