ويتامين ها و املاح
با عرض سلام و آرزوي روزهايي خوب براي شما خوانندگان مجله پزشكي دكتر سلام
در دهه اخير در قفسه دارويي اغلب خانواده هاي شهر نشين ايراني قوطي و جعبه هاي خوش آب و رنگي ديده مي شود كه وقتي در مورد انها سوْال مي كنيم اغلب اين پاسخ را مي شنويم: براي حفظ سلامتي و جلوگيري از بيماري از اين ويتامينها روزانه استفاده مي كنم .
آيا بدن ما با داشتن تغذيه كافي نياز به دريافت ويتامينها و أملاح به صورت أضافه دارد؟ أيا مصرف بيشتر از حد ويتامينها مانع بروز بيماري و حفظ سلامتي ما مي شود؟
در اين مقاله و مقاله هفته اينده سعي داريم اطلاعاتي در مورد ويتامينها و أملاح كه به صورتهاي مختلف مانند قرص ، كپسول ، شربت و حتي پاستيل در بازار به وفور يافت مي شوند بدست بياوريم و در پايان اين دو مقاله به سوالاتي در مورد موارد مصرف ، چگونگي مصرف و مقدار مجاز مصرف ويتامينها و أملاح پاسخ دهيم.
ويتامين ها و املاح چيستند؟
ويتامين ها و املاح مواد الی هستند كه بدن ما براي سوخت و ساز و رشد و نمو اندامها به مقدار مختصر به انها نيازمند مي باشد.
بدن انسان به طور طبيعي قادر به ساخت ويتامين و أملاح نمي باشد و نياز خود به ويتامين و املاح را از طريق مصرف مواد غذایی برطرف مي سازد.در يك رژيم غذائي متعادل بدن سالم قادر است كه تمامي ويتامين و املاح روزانه خود را به طور كامل بدست بياورد و نيازي به مصرف هيچ نوع ويتامين و يا إملاحي به صورت قرص و كپسول و … ندارد.
برخي اوقات بدن انسان به علل گوناگون ممكن است از كمبود ويتامين ها و املاح رنج ببرد و اين كمبودها باعث بروز مشكلات جسمي و حتي روحي مي شوند
در زير به بررسی برخي علل كمبود ويتامين و املاح در بدن اشاره مي كنيم:
١- بيماري زمينه اي در فرد كه در نتيجه ان بدن توانايى جذب يك يا گروهي از ويتامينها را از دست مي دهد .
٢- رژيم هاي غذايي ، در برخي رژيمهاي غذائي مانند گياهخواري أفراد به مرور زمان دچار كمبود ويتامين مي گردند.
٣- بي اشتهايي عصبي، تهوع و استفراغ مداوم ، بيماريهاي دستگاه گوارش و سرطان از ديگر عوامل كمبود ويتامين ها مي باشند.
انواع ويتامينها:
ويتامينها را مي توان در دو گروه عمده تقسيم بندي نمود:
ويتامينهاي محلول در چربي
ويتامينهاي محلول در اب
ويتامین های محلول در چربی:
ويتامينهاي A ,D,E, K اين گروه از ويتامين ها در كبد ذخيره مي شوند.
ويتامين A:
ويتامين A براي ساخت لإيه هاي خارجي پوست و نيز ديد در شب مورد نياز مي باشد. اين ويتامين اغلب در ماهي، جگر، زرده تخم مرغ و كره يافت مي شود . هم چنين گياهاني كه داراي برگهاي سبز تيره هستند و ميوه هاي زرد و نارنجي رنگ از منابع ديگر ويتامين A مي باشند.
مقدار نياز بدن در يك مرد بالغ حدود ١٠٠٠ واحد و در يك خانم بالغ حدود ٨٠٠ واحد در روز مي باشد . كه اين مقدار در يك رژيم غذائي سالم وجود داشته و در صورتي كه بيماري وجود نداشته باشد خوردن قرص ، كپسول و… بدون فايده و حتي براي بدن زيانبار مي باشد.
كمبود ويتامين A مي تواند باعث بروز مشكلاتي از قبيل شب كوري،افزايش ابتلا به عفونت ها،خشكي پوست ، كم اشتهايي و كم شدن حس بويايي و چشايي گردد.
از طرف ديگر مصرف بيش از إندازه ويتامين A مي تواند عوارضي مانند سردرد، دو بيني ،افزايش ضخامت استخوان و ورقه ورقه شدن پوست را إيجاد نمايد.
استفاده هاي دارويي از ويتامين A:
اين ويتامين در درمان جوش صورت به كار مي رود و هم چنين به عنوان يك عنصر مفيد درپيشگيري از انواع خاصي از سرطان پوست و سرطان ريه و سرطانهاي ناحيه دهان مورد بررسي و مطالعه قرار دارد.
نكات مهم :
١-بيماراني كه از داروي accutane استفاده مي نمايند بايد از مصرف جداگانه ويتامين A خودداري نمايند.
٢- دوز بالا ويتامين A مي تواند باعث افزايش تأثير وارفارين گردد ، لذا از مصرف اين دو با هم بايد جلوگيري نمود.
٣-دوز توصيه شده براي كودكان بين ٧٠٠-٤٠٠ واحد متغير بوده و بستگي به سن كودك دارد، در صورت وجود بيماري زمينه اي و كمبود ويتامين A در كودكان پزشك متخصص بايد با توجه به بيماري و شرايط كودك دوز مصرفي را تأيين نمايد.
در مقالات آتی به اميد خدا به بررسي بقيه ويتامينها ، مقدار مصرف ، عوارض ناشی از كمبود ويتامينها و … مي پردازيم.
با تشكر
سمیرا کریم آبادی
این مطلب توسط خانم دکتر سمیرا کریم آبادی جهت انتشار در مجله پزشکی دکتر سلام تهیه شده است. استفاده از آن فقط با ذکر منبع مجاز می باشد.
