در این بخش به معرفی انواع ویتامین ها می پردازیم برای آشنایی بیشتر شما با ویتامین های کی (K) – دی (D) – ای (E)
با عرض سلام و ادب خدمت خوانندگان عزيز مجله پزشكي “دكترسلام”
هفته گذشته مقاله اي را شروع كرديم كه در آن به بررسي نياز به مصرف ويتامين ها و املاح به صورت دارويي پرداختيم.
در ادامه اين مبحث سعي داريم به سوالاتي مانند سولات زير پاسخ دهيم .
آيا بدن ما با داشتن تغذيه كافي نياز به دريافت ويتامينها و املاح به صورت اضافه دارد؟ آيا مصرف بيشتر از حد ويتامينها مانع بروز بيماري و حفظ سلامتي ما مي شود؟
در مقاله هفته گذشته (آشنایی با انواع ویتامین ها) گفتم كه ويتامين ها و املاح موادي هستند كه بدن ما براي انجام وظائفي كه به عهده دارد بي شك به آنها نيازمند مي باشد. بدن انسان به طور طبيعي قادر به ساخت ويتامين و املاح نمي باشد و نياز خود به ويتامين و املاح را از طريق تغذيه برطرف مي سازد. در يك رژيم غذایی متعادل بدن سالم قادر است كه تمامي ويتامين و املاح روزانه خود را به طور كامل بدست بياورد و نيازي به مصرف هيچ نوع ويتامين و يا املاحي به صورت قرص و كپسول و … ندارد .
سپس ويتامينها را به دو دسته تقسيم كرديم :
ويتامينهاي محلول در چربي:
ويتامين هاي :A,D.E,k
ويتامين هاي محلول در آب:
:B,C,Folic acid ويتامينهاي
ويتامين D:
اين ويتامين در تعداد معدودي از غذاهاوجود دارد از جمله ماهي ساردين و ماهي تن ، شير ، كره و جگر.براي اين كه اين ويتامين راحت تر به بدن برسد در بعضي محصولات آنرا اضافه مي كنند از جمله آب ميوه ها ،شير و سيريال ها .
اما ٩٠-٨٠ درصد مقدار نياز روزانه ويتامين D از طريق نور افتاب تأمين مي گردد.
مزايا و تاثيرات مصرف صحيح ويتامين D:
١- براي جلوگيري از بروز بيماري هايي چون پوكي استخوان كه در واقع به علت كمبود ويتامين Dمي باشد
٢- ويتامين D به درمان دردهاي استخواني كمك مي نمايد.
٣- اين ويتامين براي انجام فعاليت هاي قلب و رگها ، تنظيم فشار خون، كنترل چاقي، ديابت و ام اس و سلامت دندانها و لثه ضروري مي باشد.
٤-اين ويتامين براي تقويت سيستم أيمني و مبارزه با بيماري هاي خود أيمني مأنند لوپوس نيز به كار گرفته مي شود.
عوارض مصرف بیش از اندازه ویتامین D:
مصرف بيش از حد اين ويتامين مي تواند سبب ازكارافتادن كليه ها گردد.
نكات مهم:
١-ويتامين D همراه با كلسيم براي جلوگيري و درمان پوكي استخوان به كار مي رود.
٢- افراد سالمند بيشتر در خطر كمبود ويتامين D مي باشند مخصوصا در فصول سرد سال ، به علت نگرفتن نور افتاب اين مشكل بيشتر بروز مي يابد .
٣-براي گرفتن ويتامين Dبه طور كامل نياز است روزانه به مدت ٣٠ دقيقه بدون كرم ضد افتاب در معرض نور مستقيم قرار بگيريم.
ويتامين E:
اين ويتامين در بسياري از مواد غذائي از جمله روغنهاي گياهي، گندم، گوشت ، تخم مرغ و گياهان برگ دار يافت مي شود.
مزايا و تاثيرات مصرف ويتامين E :
١-اين ويتامين در افرادي كه به كمبود اين ويتامين مبتلا هستند (نادر) داده مي شود.براي مثال در افرادي كه داراي يك مشكل ژنتيكي خاص بوده و در نوزادان نارس با وزن بسيار پايين.
٢- برخي افراد از ويتامين E براي درمان و پيشگيري از بيماريهاي قلب و عروق استفاده مي نمايند مانند سكته قلبي، درد پا به علت گرفتگي رگ و فشار خون بالا.
٣-اين ويتامين هم چنين براي درمان بيماري ديابت ،پيشگيري از سرطان هاي ريه ، دهان ، روده ، پانكراس و پروستات به كار مي رود.
٤-برخي پزشكان از ويتامين E براي درمان بيماريهاي مغزي مانند الزايمر، پاركينسون، زوال عقل، سندروم پاي بي قرار و بي حسي أندامها استفاده مي نمايند .
٥- اين ويتامين همراه با ديگر داروها در درمان بيماري هانتيگتون و ديگر بيماريهاي درگير كننده اعصاب و ماهيچه ها به كار مي رود.
٦- اين ويتامين در اواخر بارداري براي كنترل افزايش فشار خون مادر، براي كاهش درد در دوران پريود ماهيانه و براي كم كردن عوارض يائسگي از جمله گرگرفتگي به كار برده مي شود.
ياداوري نكات مهم در مصرف ويتامين E
١-أفراد معمولا قادر به مصرف دوزهاي بالآي اين ويتامين هستند بدون نشان دادن هيچ عوارض جانبي ناشئ از مصرف با دوز بالا
٢- متوسط مصرف روزانه اين ويتامين بين ٣mg تا ١٥ mg مي باشد.
ويتامين K:
اين ويتامين نقش أساسي در انعقاد خون ايفا مي كند وَبا اين كار جلوي خونريزي بي رويه را مي گيرد. اين ويتامين شامل دو زير مجموعه اصلي به نام هاي K1 و K2 مي شود.
K1 از برگهاي سبز و برخي سبزيجات بدست مي آيد و ويتامين K2 از گوشت، پنير ، تخم مرغ بدست مي آيد.
عوارض ناشی از كمبود ويتامين K
1- كمبود اين ويتامين مي تواند سبب بروز خونريزي بي وقفه گردد.
٢- اين ويتامين در صورت مصرف بيش از اندازه وارفارين كه موجب خونريزي مي شود به كار مي رود.
نكات مهم:
١-كمبود اين ويتامين در بزرگسالان بسيار نادر مي باشد اما در نوزادان بسيار شایع بوده و معمولا بعد از تولد يك دوز به نوزاد تزريق مي شود.
٢-كمبود اين ويتامين در مادران شيرده، بيماري حاد كبدي، بيماري كرون و كوليت والسروز ممكن است ديده شود.
در اين مقاله به پاپان بحث در مورد ويتامينهاي محلول در چربي رسيديم و انشاالله در هفته اتي مطلب را با تمركز بر روي ويتامينهاي محلول در اب ادامه مي دهيم.
باسپاس فراوان
سميرا كريم ابادي
این مطلب توسط خانم دکتر سمیرا کریم آبادی جهت انتشار در مجله پزشکی دکتر سلام تهیه شده است. استفاده از آن فقط با ذکر منبع مجاز می باشد.
