اکوکاردیوگرافی که همان اکوی قلبی است، تست تشخیصی مخصوص بیماری های قلب است که در آن با بکارگیری از امواج صوتی تصاویر متحرکی از قلب گرفته می شود. در اکوکاردیو گرافی اطلاعاتی در مورد وضعیت مکانیکی قلب بدست می آید.
بررسی قلب شامل دو بخش الکتریکی و مکانیکی است. سنجش عملکرد بخش الکتریکی قلب به کمک تست‌های الکتروکادیوگرافی (ECG) (یا نوار قلب) و تست ورزش انجام می شود و سنجش عملکرد بخش مکانیکی قلب از طریق اکوکاردیوگرافی و برخی تست‌های تهاجمی و غیرتهاجمی دیگر انجام می گردد.
انواع اکوکاردیوگرافی:
اکوکاردیوگرافی سنتی:
یک آزمون غیرتهاجمی اولتراسوند است که برای تعیین اندازه ، شکل و حرکت ساختمانهای قلب بکار می رود. همچنین روش مفیدی است برای تشخیص وجود و میزان تجمع ماده در پریکارد، تعیین سوفل های قلبی، ارزشیابی عملکرد دریچه های قلب، تعیین اندازه حفرات قلب و ارزشیابی وضعیت حرکت دیواره بطن است.
امواج صوتی با فرکانس زیاد (اولتراسوند) از طریق مبدل دستی که آن را روی جدارقفسه سینه گذاشته اند، تولید شده و از خلال دیواره قفسه سینه به داخل قلب فرستاده می شود و علائم بازگشتی را دستگاه ثبت می کند.
اکوکاردیوگرافی دو بعدی
اطلاعاتی درباره ساختمان قلب و حرکت آن ثبت می کند.
اکوکاردیوگرافی دو بعدی یا مقطعی، تکنیک پیشرفته ای است که تصویر دقیقی از قلب تهیه می کند. تکنیک های دیگر مثل اکوکاردیوگرافی داپلر با تصویر رنگی، جهت و سرعت جریان خون داخل قلب را نیز نشان می دهند.
اقدامات پرستاری:
قبل از اکوکاردیوگرافی،پرستار باید به بیمار در زمینه ی آزمون و دردناک نبودن روش توضیح دهد.
آزمون در حدود ۳۰ـــ۴۵ دقیقه به طول می انجامد در صورتی که بیمار تحت آزمون استرس ورزش یا دارویی به همراه اکوکاردیوگرافی باشد اطلاعات مربوط به آزمون استرس نیز با بیمار مرور می شود.
اکوی مری: TEE
در این روش (تهاجمی) یک مبدل ظریف را در مری بیمار فرو می برند تا تصاویر واضحی تهیه شود (به علت اینکه امواج از بافت نرم بهتر عبور می کند.) در این نوع اکو ساختارهایی که دیدشان در اکوی غیر تهاجمی دشوار است (مثل آئورت، شریان ریوی، دریچه های قلب، دهلیزها و دیواره بین اونها و عروق کرونر) بهتر دیده می شوند. این روش به علت ایجاد تصاویر با کیفیت بالا به عنوان ابزار تشخیصی مهم در تعیین انواع بیماری قلب و عروق نظیر نارسایی قلب، بیماری دریچه قلب، دیس ریتمی ها و سایر بیماری های مخاطره انگیز از نظر ترومبوز دهلیزی یا بطنی مورد استفاده قرار می گیرد.
معایب این روش این است که بیمار باید حدود ۸ ساعت قبل از اکو ناشتا بوده و چیزی نخورده باشد؛ مدت زمان انجام آن هم نسبت به روش های قبلی بیشتر است. نیاز به بی حسی و یا حتی در مواردی بی هوشی داشته، ولی معمولا بی حسی کفایت می کند؛ در بچه ها ممکن است بی هوشی لازم باشد. در اینصورت بایستی پزشک متخصص بیهوشی بر بالین بیمار حضور داشته باشد. در عده بسیار کمی از افراد (۱ در ۱۰۰۰۰) ممکن است به دیواره مری آسیب برسد و یا فرد به داروی بی حسی واکنش بدهد.
روش انجام این اکو هم به این صورت است که به بیمار که ناشتاست داروهایی برای تسکین داروهایی مثل میدازولام، فنتالین یا پروپوفل داده می شود تا درد و ناراحتی بیمار کمتر شده و پروب راحت تر از مری عبور داده شود. یک اسپری بی حسی مثل لیدوکائین هم در ناحیه حلق استفاده می شود. سپس پروب توسط بیمار بلعیده شده و از میان مری عبور داده می شود و تصاویر بعد از ورود پروب به محل مورد نظر گرفته می شود.
مراقبتهای پرستاری:
پرستار باید به بیمار آموزش های قبل از آزمایش را بدهد مثل، نخوردن وننوشیدن هر چیزی به مدت ۶ ساعت قبل از آزمایش.
پرستار تغذیه ی خوراکی را با مزه مزه کردن آب آغاز کند و سپس نوع تغذیه ی قبل از انجام روش ادامه می یابد. بیمار ممکن است تا ۲۴ ساعت زخم گلو داشته باشد.
به بیمار آموزش داده می شود که درصورت وقوع زخم مداوم گلو، کوتاهی و سختی تنفس، یا اشکال در بلع، آن را گزارش کند.
شرح وظایف پرستار بخش تست ورزش و اکوکاردیوگرافی
۱- جلب اعتمادو اطمینان مددجو و برقراری ارتباط حرفهای موثر و پاسخ صحیح به سؤالات،درخواستهاومشکلات بادادن اختیاربه وی
۲-بررسی وشناخت وکسب اطلاعات از وضعیت سلامت مددجو و ثبت درپرونده و درصورت تغییردروضعیت عمومی بیماراطلاع به پزشک
٣- تعیین وثبت مشکلات ونیازهای بهداشتی مددجو
۴- تشخیص پرستاری مبتنی بردانش،مهارت،پژوهش،برنامه ریزی اقدامات مراقبتی براساس اهداف واولویتها و ثبت آن درپرونده
۵- مشارکت وهمکاری درانجام آزمایشات کلینیکی و پاراکلینیکی
۶- انجام اقدامات مراقبتی براساس استانداردهای حرفه پرستاری وثبت وپیگیری آن،با توجه به تأمین نیازهای جسمی،روانی، اجتماعی ومعنوی مددجو
٧- ارزشیابی نتایج خدمات ارائه شده به مددجودرصورت لزوم بررسی وبرنامه ریزی مجددبه منظور ارائه مراقبتها
٨- بکارگیری روشهای تصمیم گیری وحل مشکل به کمک سایر اعضای تیم درموقعیتهای خاص وبحرانی وحوادث غیرمترقبه
٩- اقدامات مناسب درجهت تأمین ایمنی وپیشگیری ازحوادث احتمالی
۱۰-بررسی نیازهای آموزشی،تعیین سطح انگیزش فراگیر، توسعه برنامه های آموزشی،اجرای آموزش وارزیابی یادگیری درمددجو، خانواده وجامعه به منظورتأمین، حفظ وارتقاء سطح سلامت ورفاه اجتماعی
۱۱-راهنمایی ومشاوره بامددجو،درصورت لزوم ارجاع به سایر منابع تخصصی،حمایت اجتماعی
۱۲-مشارکت با مراکزمشاوره وارائه خدمات پرستاری جهت پیگیری اقدامات مراقبتی درمنزل
۱۳-انجام ونظارت مستمر براقدامات ضروری به منظور پیشگیری ازعفونتها ازآموزش تا پژوهش
۱۴-همکاری باگروه بهداشتی جهت رفع مشکلات محیطی،حفاظتی وخدماتی بااستفاده ازهمکاری وهمیاری ومشارکت جامعه و پیگیری آنها
۱۵- مشارکت وهمکاری دربرنامه های آموزشی،پژوهشی
۱۶- مشارکت درارائه خط مشی های مراقبتی وبهداشتی وتوانبخشی درجهت بهبو دمداوم کیفیت خدمات
۱۷- نظارت وکنترل برمراقبت ازجسد طبق موازین شرعی
۱۸- احیاءبامشارکت دردوره های آموزش مربوطه
۱۹- انجام سایر امور محوله طبق دستور مقام مافوق
آموزش به بیمار داوطلب انجام اکوکاردیوگرافی:
اکوکاردیوگرافی (اکوی قلبی) چیست ؟
اکوکاردیوگرافی که تحت عنوان تست اکوی قلبی هم نامیده می شود، تستی است که در آن با استفاده از امواج صوتی تصاویر متحرکی از قلب تشکیل می شود . برای انجام اکوی قلبی نیازی به بستری در بیمارستان وجود ندارد . انجام اکوی قلبی درد نداشته و عمل جراحی هم نمی باشد . اکوکاردیوگرافی تستی است که جهت کمک به پزشک شما به منظور تشخیص مشکلات قلبی شما یا چگونگی عملکرد قلب بکار می رود. ممکن است انجام اکوکاردیوگرافی در شرایط زیر ضروری باشد:
هنگامی که دارای صداهایی غیرطبیعی قلبی هستید.
هنگامی که دچار درد قفسه سینه غیرقابل توجیه هستید .
هنگامی که دچار یک نقص مادرزادی قلبی می باشید .
هنگامی که دچار حمله قلبی شده اید .
هنگامی که دچارتب روماتیسمی هستید .
اکوکاردیوگرافی (اکوی قلبی) چگونه صورت می گیرد ؟
شما برروی یک تخت به پهلو یا پشت می خوابید .
پزشک ژل مخصوصی رابرروی یک پروب می ریزد و آن را روی ناحیه سینه ای شما حرکت می دهد.
امواج ماورا صوت تصاویری را از قلب شما و دریچه های آن ایجاد می کنند . دراکوکاردیوگرافی از امواج اشعه ایکس استفاده نمی شود .
حرکات قلبی شما بر روی یک صفحه ویدیویی مشاهده می شود .
یک نوار ویدیو یا عکس را می توان تهیه نمود .
در طول تست شما نیز می توانید ویدئو را ببینید .
این تست اغلب به کمتر از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زمان نیاز دارد .
این تست درد و عوارض جانبی ندارد .
پزشک شما در مورد نتایج آن با شما صحبت می کند .
در برخی از موارد جهت تهیه تصاویر واضح تر،ضروری است که پروب اکوکاردیوگرافی به قلب شما نزدیکتر باشد. در نتیجه شما تستی تحت عنوان اکوکاردیوگرافی از طریق مری(TEE) را انجام می دهید . در این تست:
پزشک به آرامی یک لوله همراه با پروب در انتهای آن را در هنگام بلع به پایین گلوی شما به داخل مری می راند (مری لوله ای است که دهان شما را به معده وصل می کند) .
امواج صوتی تصاویری مشابه آنچه که در بالا ذکر شد راایجاد می کنند .
پس از پایان تست پزشک به آرامی پروب را بیرون می کشد .
ممکن است شما احساس سرفه کنید .
اکوکاردیوگرافی (اکوی قلبی) چه چیزی را نشان می دهد ؟
اندازه و شکل قلب .
نحوه عملکرد کلی قلبی .
ضعف دیواره یا بخشی از قلب وعدم کارکرد صحیح آن .
مشکلات دریچه ای قلبی .
وجود لخته خون در قلب .
من چگونه می توانم بیشتر یاد بگیرم ؟
با پزشک ، پرستار یا مشاور سلامتی خود مشورت کنید . اگر مبتلا به بیماری قلبی می باشید یا قبلا دچار سکته مغزی شده اید، ممکن است اعضای خانواده شما در معرض خطر باشند . ایجاد تغییرات در شیوه زندگی آنها جهت کاهش میزان خطر مهم است .
شما می توانید از کتابچه ها و بروشورهای علمی جهت انتخاب زندگی سالمتر و کاهش میزان خطر ، کنترل بیماری و مراقبت از افراد مورد علاقه تان استفاده کنید. دانایی توانایی است بنابراین بیشتر بیاموزید و بیشتر زندگی کنید.
منبع-irannurse
