سن بالا، سابقه خانوادگی، جنس مونث بودن ، کشیدن سیگار، سابقه ضربه به سر و سندرم دان مهم ترین عوامل خطر ساز برای آلزایمر هستند.
اين بيماري در سن بالاي 65 سال بسيار شايع است و کساني که به 90 سالگي مي‌رسند، 50 درصد آلزايمر دارند. غير از ژنتيک، عوامل ديگر زمينه‌ساز آلزايمر مشخص نيست اما معلوم شده پلاک‌هاي آميلوييدي در مرحله بعد عامل مرگ سلول‌هاي مغزي هستند.
دكتر آزاده سادات زنده‌باد ، رزيدنت طب سالمندي در هفته نامه سلامت نوشت: آلزايمر در پي به وجود آمدن پروتئين‌هاي سمي در مغز بروز مي‌کند که عامل مسموميت و مرگ سلول‌هاست. اولين منطقه‌اي که درگير آن مي‌شود، منطقه حافظه کوتاه‌مدت است، به همين دليل فرد با علايمي مانند اختلال حافظه کوتاه‌مدت متوجه بيماري‌اش مي‌شود.
اين بيماري در سن بالاي 65 سال بسيار شايع است و کساني که به 90 سالگي مي‌رسند، 50 درصد آلزايمر دارند. غير از ژنتيک، عوامل ديگر زمينه‌ساز آلزايمر مشخص نيست اما معلوم شده پلاک‌هاي آميلوييدي در مرحله بعد عامل مرگ سلول‌هاي مغزي هستند. جمعيت کشور ما جوان است و تعداد بيماران آلزايمري زياد نيست اما اين آمار رو به افزايش است. در «سالمندان» اين هفته با ? کليد طلايي پيشگيري از آلزايمر آشنا خواهيد شد.
1. حداقل روزي نيم‌ساعت پياده‌روي کنيد: به نظر مي‌رسد ورزش‌هايي مثل پياده‌روي و شنا در کاهش استرس، بهبود روحيه، افزايش حافظه و افزايش انرژي عمومي فرد تاثير دارند.
2. بيشتر ميوه و سبزي بخوريد و مصرف گوشت قرمز و چربي را کاهش دهيد: نتايج تحقيقات نشان داده ارتباط مستقيمي بين مصرف زياد ميوه و سبزي‌هاي تازه و کاهش احتمال ابتلا به آلزايمر وجود دارد. همچنين تحقيقي که در آمريکا روي 49 نفر به مدت 4 هفته انجام شد، نشان داد رژيم حاوي موادغذايي با انديس‌گلايسمي پايين و ميزان چربي اشباع کم، تاثير مثبتي بر ميزان پپتيدهاي آميلوييدي و تجمع آپوليپوپروتئين دارد که هر دو در بيماري آلزايمر دخيل هستند.
3. فعاليت‌هاي ذهني خود را افزايش دهيد: حفظ کردن شعر و آموختن مطالب جديد يا حل جدول و انجام بازي‌هاي رايانه‌اي به شرطي که با علاقه انجام شود، در پيشگيري از آلزايمر موثر است. پيش از اين به اثبات رسيده بود شيوع آلزايمر در قشر تحصيلکرده و دانشگاه‌رفته کمتر است و بيسوادي ارتباط مستقيمي با ابتلا به اين بيماري دارد اما نتايج تحقيقات اخير نشان داده در صورتي که بدون علاقه و به اجبار کار ذهني انجام شود، اضطراب‌آور است و حتي تاثير منفي مي‌گذارد.
4. از خواب و استراحت کافي بهره‌مند شويد: نتايج تحقيقات پژوهشگران آمريکايي نشان داده مغز حين خواب سموم را دفع مي‌کند. در کساني که خواب کافي دارند، مغز فرصت دارد پروتئين‌هاي بتاآميلوييد را که نقشي اساسي در بروز بيماري آلزايمر بازي مي‌کنند، از درون مغز بشويد و دفع کند. از سوي ديگر، به اثبات رسيده ارتباط مستقيمي بين خواب و تثبيت حافظه بلندمدت وجود دارد. افرادي که خواب کوتاه‌مدت دارند، حافظه کوتاه‌مدتشان به بلندمدت تبديل نمي‌شود.
5. از استرس دوري کنيد: تحقيقات نشان داده برخي عوامل مثل افزايش فشار و کلسترول‌خون، ديابت، چاقي و مصرف دخانيات در عين حال که احتمال بروز سکته‌هاي قلبي و عروقي را بالا مي‌برند، احتمال ابتلا به آلزايمر را هم افزايش مي‌دهند.
6. مشارکت‌هاي اجتماعي خود را افزايش دهيد: تحقيقات نشان داده هرچه فردي ارتباطات اجتماعي بيشتري داشته باشد، احتمال ابتلاي او به اختلال‌هاي حافظه کمتر خواهد بود.
اگر به آلزايمر مبتلا شديم، چه کنيم؟
توصيه‌هاي پيشگيرانه‌اي که در خصوص آلزايمر ارائه مي‌شود، براي درمان نيز کاربرد دارد، به شرطي که استرس و اضطراب بيمار را افزايش ندهد؛ چرا که اجبار بيمار به تغيير شيوه زندگي در سالمندي مي‌تواند استرس‌زا باشد و اين استرس مي‌تواند مسبب تشديد علايم شود. با اين حال، تحرک کافي، تغذيه مناسب، خواب عميق، کاهش استرس و برخورداري از روابط گرم خانوادگي، مخصوصا در بيماراني که منزوي هستند، مي‌تواند به کاهش روند آلزايمر کمک کند.
ما آلزايمري‌ها 24 ميليون نفريم
100 سال از زماني که پزشک آلماني، الويس آلزايمر، بيماري آلزايمر را شناسايي کرد، مي‌گذرد. از آن روز تا‌کنون 24 ميليون نفر در سراسر دنيا به اين بيماري مبتلا شده‌اند و هر 7 ثانيه موردي جديد گزارش مي‌شود. تعداد مبتلايان در کشورهايي که جمعيت پيرتري دارند مثل هند، چين و ساير کشورهاي آسيايي يا آمريکاي لاتين، آفريقاي‌جنوبي و خاورميانه بسيار زياد است و برخلاف کشورهاي صنعتي که گفته مي‌شود تعداد مبتلايان طي 20 سال 2 برابر مي‌شود، در اين کشورها احتمال افزايش تعداد مبتلايان در اين زمان 4 تا 5 برابر است. اين آمار زماني نگران‌کننده‌تر مي‌شود که متوجه مي‌شويم هنوز براي آلزايمر درماني يافت نشده و تعداد موارد فوت مبتلايان بسيار بيشتر از آن چيزي است که آمار رسمي نشان مي‌دهد. اميد به زندگي بعد از ابتلا به آلزايمر بين 3 تا 20 سال متغير است اما به‌طور ميانگين بيشتر افراد 8 سال بعد از ابتلا فوت مي‌کنند. هزينه نگهداري از اين بيماران نيز بالاست. به گزارش سازمان جهاني بهداشت، هزينه‌هاي مربوط به بيماري جنون در سال 2010 در سراسر جهان حدود 604 ميليارد دلار بوده که معادل يک درصد درآمد خالص جهاني است.
