امروزه با وجود قیمت‌های هنگفت سوخت و کم شدن ذخائر انرژی، مصرف انرژی خانگی و عواقب آلودگی ناشی از آن رو به افزایش می‌باشد. چند تغییر استراتژیکی می تواند به کاهش و صرفه جویی در انرژی کمک کند.
اگرچه ايران چهارمين توليدکننده گاز در جهان به شمار مي‌آيد، سومين مصرف کننده گاز در جهان نيز محسوب مي‌شود. در حالي که هر خانواده ايراني با رعايت اصول ساده صرفه جويي در مصرف انرژي، مي‌تواند ميزان انرژي مصرفي خود را تا يک سوم کاهش دهد.
38 درصد سوخت گازي کشور در ساختمان‌ها مصرف مي‌شود که در مقايسه با ديگر بخش‌ها شامل صنعت، حمل و نقل و کشاورزي سهم قابل ملاحظه‌اي است و همين موضوع ضرورت صرفه جويي در مصرف انرژي در ساختمان‌ها را بيشتر آشکار مي‌کند.
مصرف بهينه سوخت در ساختمان‌ها علاوه بر کاهش ميزان مصرف سوخت باعث کاهش هزينه‌هاي پرداختي شهروندان و همچنين کاهش آلودگي محيط زيست ناشي از مصرف سوخت‌هاي فسيلي مي‌شود. براي آگاهي از روش‌هاي صرفه جويي در مصرف گاز با ما همراه باشيد:
عايق بندي موتورخانه
يکي از مهم‌ترين مواردي که در بحث صرفه جويي در مصرف گاز در ساختمان‌ها بايد مد نظر قرار گيرد موتورخانه است . زماني که از صرفه جويي در مصرف انرژي در موتورخانه صحبت مي‌کنيم؛ مواردي از جمله انتخاب مناسب تجهيزات تا عايق بندي و سرويس منظم را در نظر داريم.
نصب شير ترموستاتيک رادياتور
براي اين که بتوانيم دماي هواي فضايي را که رادياتور در آن نصب شده است به صورت خودکار کنترل کنيم، استفاده از شيرهاي ترموستاتيک رادياتور توصيه مي‌شود.به منظور بهينه سازي مصرف سوخت در منازلي که از شوفاژ استفاده مي‌کنند، نياز است که سيستم رادياتور به شير ترموستاتيک مجهز باشد. شير ترموستاتيک رادياتور با قابليت تنظيم دما توسط ترموستات، دماي اتاق را در درجه حرارت مورد نظر ثابت نگه مي‌دارد و با تنظيم دماي اتاق در محدوده 21-18 درجه سانتي گراد بيشترين مقدار صرفه جويي در مصرف سوخت را به دست مي‌دهد. به طور کلي بر اساس آزمايش ها، کاهش هر يک درجه سانتيگراد و جلوگيري از افزايش بي مورد دماي اتاق، سبب کاهش مصرف سوخت به ميزان ۶ درصد مي‌شود.
هنگامي که دماي اتاق بر اثر گرماي خروجي از رادياتور و يا هر منبع توليد گرماي خارجي (مانند تابش خورشيد، افزايش تعداد ساکنان و يا تجهيزات و لوازم برقي) افزايش يابد و در محدوده تنظيم دماي ترموستات قرار گيرد، ترموستات به شير فرمان مي‌دهد و جريان آب گرم در رادياتور کاهش مي‌يابد و از افزايش گرماي اتاق توسط رادياتور جلوگيري مي‌شود. در نتيجه ضمن تأمين شرايط آسايش حاضران در اتاق، کاهش مصرف انرژي و هزينه‌هاي سوخت مصرفي را نيز برآورده مي‌کند. در غير اين صورت افراد حاضر در اتاق مجبور مي‌شوند پنجره‌ها را باز کنند و اين امر سبب مي‌شود که هزينه پرداختي صرف گرم کردن هواي بيرون خانه شود و به هدر رود! نتايج بررسي ها، نشان دهنده اين است که هزينه خريد و نصب شيرهاي ترموستاتيک رادياتور حداکثر طي دو دوره سرما از محل صرفه جويي در هزينه سوخت مصرفي قابل برگشت خواهد بود.
عايق کاري حرارتي ساختمان
خوب است بدانيد که 50 درصد هدر رفت حرارتي ساختمان هايي که عايق کاري نشده است. از طريق پوسته خارجي (ديوارها، سقف و کف) اتفاق مي‌افتد. انواع مختلف عايق ها؛ شامل عايق‌هاي معدني مانند پشم شيشه و پشم سنگ، عايق‌هاي پليمري مانند پلي استايرن (يونوليت) و عايق‌هاي اسفنجي و… است. نوع عايق با توجه به محل مورد استفاده و خواص فيزيکي آن انتخاب مي‌شود . هرچه مقاومت حرارتي عايق بيشتر باشد گرماي کمتري از آن عبور مي‌کند.
استفاده از پنجره‌هاي دوجداره
حدود 20 تا 30 درصد اتلاف انرژي ساختمان، از طريق پنجره‌ها اتفاق مي‌افتد که با استفاده از پنجره‌هاي دوجداره استاندارد، مي‌توان آن را به حداقل ممکن رساند. براي کاهش تبادل حرارتي از طريق پنجره ها، استفاده از قاب‌هاي آلومينيم ترمال بر يک(UPVC) استاندارد بسيار موثر است.
يک پنجره با شيشه تک جداره تقريباً 10 برابر يک ديوار عايق‌کاري شده هم اندازه خود اتلاف حرارتي دارد. با دو جداره کردن پنجره‌ها اتلاف حرارتي پنجره به نصف کاهش مي‌يابد. در برخي پنجره‌هاي دو جداره، فضاي مياني را با گازهايي مانند آرگون و کريپتون پر مي‌کنند تا کارايي آنها حدود 10درصد افزايش يابد.
راه ديگر براي بالا بردن کارايي پنجره‌هاي موجود، نصب ورقه‌هاي پلاستيکي شفاف روي پنجره هاست. اين ورقه‌هاي شفاف رامي توان توسط چسب‌هاي دوطرفه، طوري به شيشه چسباند که چند ميليمتر با شيشه‌ها فاصله داشته باشند. کار ساده تري که مي‌توان انجام داد اين است که در چند هفته از سال که هوا خيلي سرد است روي پنجره‌ها نايلون کشيد و دور تا دور آن چسب نواري پهن چسباند.
به گزارش خراسان، از طرفي نصب پرده‌هاي پر چين که پنجره را کاملاً بپوشاند جلوي اتلاف حرارت را به مقدار زيادي مي‌گيرد. اين پرده‌ها در فصل تابستان نيز جلوي تابش خورشيد را مي‌گيرند و به خنک نگه داشتن داخل ساختمان کمک شاياني مي‌کنند به ويژه اگر آستر براق داشته باشند.
انتخاب بخاري گازي مناسب
بخاري بايد با مساحت اتاقي که قرار است آنجا را گرم کند، متناسب باشد. يک بخاري بزرگ را هرگز نبايد براي يک محيط کوچک تهيه کرد انتخاب يک بخاري کوچک براي فضايي بزرگ نيز اشتباه است.
لازم است در انتخاب بخاري به برچسب انرژي روي آن توجه شود.
پکيج و ۲ نکته
شايد هنوز هم در برخي از نقاط کشور استفاده از کرسي‌هاي زغالي و بخاري‌هاي نفتي رايج باشد، ولي حقيقت اين است که فراواني گاز طبيعي و برقراري امکان دسترسي به اين موهبت الهي، فناوري را بر آن داشته، تا راهکارهاي جديدي را براي بشر مهيا سازد. در حال حاضر، دستگاه پکيج، متداول ترين وسيله ايجاد گرمايش در سراسر دنيا محسوب مي‌شود و از آن جا که مزاياي بسياري از جمله اشغال نکردن فضاي مفيد، ايمني بسيار بالا، استقلال کامل هر واحد مسکوني و … را دارد، به مرور زمان جايگزين آبگرمکن ديواري و سيستم موتورخانه مرکزي شده و آب گرم مورد نياز براي تامين گرمايش محيط، به وسيله رادياتورها و آب گرم بهداشتي براي مصارف روزمره از قبيل شست وشو، استحمام و … را فراهم مي‌کند.
راندمان اين دستگاه، به مراتب از موتورخانه مرکزي بالاتر بوده و باعث مي‌شود مصرف گاز حداقل به ميزان ۴۰ درصد کاهش يابد.
البته محل نصب پکيج بايد فضاي کافي و امکان تهويه مناسب داشته باشد تا عمل احتراق با حداکثر بازده انجام شود. همچنين محل نصب تا حد امکان بايد به محل‌هاي عمده مصرف آب گرم مصرفي (مانند آشپزخانه) نزديک باشد.
اجاق گاز و نکاتي براي خانم ها
اجاق گاز از جمله لوازم گاز سوزي است که در تمام فصول سال، مورد استفاده قرار مي‌گيرد. رعايت برخي نکات درکاهش مصرف سوخت تاثير بسزايي خواهد داشت :
* اجاق گاز را تميز و شعله‌ها را تنظيم کنيد. غذاي سوخته روي اجاق گاز باعث کاهش عمر اين وسيله و مصرف بيشتر انرژي مي‌شود.
* ظروف کوچک را روي شعله‌هاي بزرگ قرار ندهيد، چون مصرف گاز را براي پخت تقريبا ۲ برابر مي‌کند.
* هنگام پخت مواد غذايي در ظرف را بسته نگه داريد.
* پوشاندن اجاق با فويل باعث کاهش جريان هوا و افزايش زمان طبخ مي‌شود.
نکات کاربردي در مصرف آب گرم
حدود 15 تا 20 درصد انرژي مصرفي هر خانوار صرف تامين آب گرم بهداشتي مي‌شود. لذا براي صرفه جويي در اين بخش بايد:
1. زمان استحمام را کوتاه کنيد.
2. دماي آبگرمکن را بين 55 تا 60 درجه سانتي گراد تنظيم کنيد.
3. اطمينان حاصل کنيد شيرهاي آب گرم نشتي ندارد و چکه نمي‌کند؛ زيرا چکه کردن يک قطره در هر ثانيه برابر با 200 ليتر در ماه است.
4. استفاده از آبگرمکن داراي نشان استاندارد و رده انرژي بالا حتماً بايد مدنظر قرار گيرد.
ميزان صرفه جويي در مصرف انرژي با بهره گيري از اقدامات مختلف بهينه سازي
اقدام ميزان صرفه جويي در مصرف سوخت
نصب سيستم کنترل هوشمند در ساختمان‌هاي اداري 40 درصد ، مسکوني 15 درصد
نصب شيرهاي ترموستاتيک رادياتور ۲۰ درصد
عايق کاري حرارتي ساختمان ۳۰ درصد
استفاده از پنجره هاي دوجداره با قاب استاندارد ۲۰ درصد
