بخاطر افسردگی نوردرمانی کنید

تاریکی و کم نوری د رمحیط زندگی و یا محیط کاری به مرور روحیه افسردگی در افراد را تقویت می کند و باعث عدم انگیزه و افزایش اضطراب و نگرانی در آنان می شود

عادله قلاسی، منطقه‌ی خراسان‌جنوبی، افزود: همه‌ی مردم به نوعی ردّ پای زمستان را در خلق و خوی خود حس می‌کنند امّا برخی‌ها در طول زمستان به طور جدّی گرفتار افسردگی شدید می‌شوند. این عارضه، اختلال عاطفی فصلی یا به طور خلاصه SAD نام دارد.

وی با اشاره به اینکه افرادی که دچار این اختلال هستند، احساس افسردگی، تحریک‌پذیری و خستگی می‌کنند، افزود: در اغلب موارد، این‌گونه بیماران با ترکیبی از نوردرمانی و داروهای ضدافسردگی درمان می‌شوند امّا پژوهش‌ها نشان داده است که روش‌های «رفتاری – شناختی» نیز در درمان این اختلال مؤثرند.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی تصریح کرد: اختلال عاطفی فصلی، نوعی افسردگی است که در طول ماه‌های زمستان بروز می‌کند، شکل خفیف‌تری از اختلال عاطفی فصلی(SAD)، با نام «افسردگی زمستان» شناخته می‌شود.

قلاسی ادامه داد: نشانه‌های SAD از اواخر پائیز و هنگامی که مدّت روشنایی روز کمتر می‌شود یا به اصطلاح، روزها کوتاه‌تر می‌شوند، بروز می‌کند و تا اواخر زمستان و اوایل بهار پابرجا می‌ماند.

وی تصریح کرد: 70 تا 80 درصد مبتلایان به اختلال عاطفی فصلی را زنان تشکیل می‌دهند، این اختلال بیشتر در مناطقی از کره زمین که عرض جغرافیایی بیشتری دارند با نور آفتاب کمتری، وجود دارد.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی اظهار کرد: برخی که در دفاتری کار می‌کنند که دسترسی کمتری به نور طبیعی دارند، ممکن است این اختلال را در تمام طول سال تجربه کنند.

قلاسی ادامه داد: هنگامی که نور از طریق چشم‌ها عبور می‌کند و به مغز می‌رسد، سروتونین آزاد می‌شود، در طول پائیز و زمستان، روشنایی روز کمتر از بهار و تابستان است و این امر باعث پائین آمدن سطح سروتونین در بدن می‌شود.

وی تصریح کرد: سروتونین، مادّه شیمیایی مهمی در مغز بوده که به عنوان «انتقال‌دهنده عصبی» شناخته می‌شود و انتقال‌دهنده عصبی، مولکولی در مغز است که به سلّول‌های عصبی کمک می‌کند که با یکدیگر کار کنند.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی اظهار کرد: یکی از نقش‌ها و وظایفی که سروتونین در مغز دارد، عمل کردن به عنوان پلیس راهنمایی و رانندگی برای سایر انتقال‌دهنده‌های عصبی است و بدون وجود سروتونین به مقدار کافی، بسیاری از فعالیت‌های بدن و از جمله حالت‌های روحی، تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند.

قلاسی خاطرنشان کرد: کاهش روشنایی روز، باعث افزایش تولید هورمون خاصی در بدن به نام ملاتونین می‌شود که نقش ملاتونین هنوز به درستی مشخص نشده امّا تصوّر می‌شود که به فرآیند خوابیدن کمک کند، چون بدن آن را در شب و در خلال خواب، آزاد می‌کند.

وی افزود: این دو باهم، یعنی کمبود سروتونین که باعث هماهنگی و همکاری سلّول‌های عصبی می‌شود و افزایش ملاتونین که بدن را به حالت خواب می‌برد باعث اختلال عاطفی فصلی می‌شوند.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی یادآورشد: میل شدید به کربوهیدرات‌ها و قند، کاهش تمایل جنسی، مشکل در تمرکز کردن، کاهش کارآیی، مشکل در بیدار شدن در صبح‌ها، خستگی، لذت نبردن یا کاهش علاقه نسبت به فعالیت‌هایی که معمولاً ارضاءکننده هستند، احساس افسردگی یا غمگینی، بی‌حوصلگی، رخوت و خواب‌آلودگی، کاهش دمای بدن، خوابیدن به مقدار زیاد، کناره‌جوئی از فعالیت‌های اجتماعی، نشانه‌های اختلال عاطفی فصلی است.

قلاسی ادامه داد: نشانه‌ها و عوارض ذکر شده، پایه‌های اصلی تشخیص اختلال عاطفی فصلی را تشکیل می‌دهند و این اختلال مشابه افسردگی بالینی نیست.

وی تصریح کرد: روش‌های درمان اختلال عاطفی فصلی شامل، نوردرمانی، داروهای ضدافسردگی و سایر ایده‌های خود درمانی است.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی با اشاره به اینکه درمان اولیه اختلال عاطفی فصلی، نوردرمانی است، تصریح کرد: این روش هم توسط انجمن پزشکی آمریکا و هم انجمن روان‌پزشکی آمریکا توصیه شده که نوردرمانی یعنی افزودن نور بیشتر به محیط است.

قلاسی اظهار کرد: نوردرمانی باید از اواسط شهریور و پیش از شروع نشانه‌ها و عوارض آغاز شود. نوردرمانی معمولاً هر روز صبح و درست پس از بیدار شدن از خواب باید انجام شود.

وی افزود: نوردرمانی ممکن است اثرات جانبی نیز همراه داشته باشد، هر چند گزارش مهمی در این مورد داده نشده اما برخی اثرات جانبی عبارتند از مشکل در خوابیدن، خستگی در چشم‌ها، احساس بی‌تابی، سردرد، بی‌حوصلگی و تهوّع است.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی گفت: داروهای ضدافسردگی نیز در درمان اختلال عاطفی فصلی به کار می‌روند که برخی داروهایی که مانع از جذب دوباره سروتونین می‌شوند، مانند زولافت، پروزاک و پاکسیل نیز می‌توانند به همراه نوردرمانی برای درمان عوارض این اختلال مصرف شوند.

قلاسی ادامه داد: برخی ایده‌های خود درمانی نیز، مصرف کمتر کربوهیدرات‌ها، مدیریت استرس، ورزش کردن بیشتر، افزودن نور به محیط کار و زندگی، با افزودن لامپ یا کنار زدن پرده‌ها یا قطع شاخ و برگ‌های درخت‌هایی که مانع از رسیدن نور خورشید هستند.

وی خاطرنشان کرد: داشتن یک برنامه خواب ثابت، نشستن کنار پنجره، در صورت امکان، راه رفتن در روزهای آفتابی حتی روزهای سرد زمستان، مسافرت رفتن به مکان‌های گرم و آفتابی، به هنگام تعطیلات نیز راه های درمان افسردگی فصلی است