در این بخش، درباره بیماری آسم شرح مفصلی می دهیم . بیماری آسم چگونه بیماری است ؟ و در چه مواقعی شدت آن زیاد می شود ،و عوامل بوجود آورنده آن کدام است و چه نشانه هایی دارد .راهکارهای درمانی آن چیست؟
1- آسم چیست؟
آسم یک بیماری مزمن است که با نشانه هایی همچون سوزش ریه، تنگی نفس و مجاری تنفسی شناخته می شود که در نهایت باعث خس خس و تنگی سینه، کوتاهی نفس و سرفه می شود. شدت این بیماری از ناراحتی های جزیی گرفته تا مشکلات تنفسی شدید، درجه بندی می شود و در شدید ترین حالت ، به مرگ منجر می شود.
بیش از 20 میلیون آمریکایی هم اکنون مبتلا به آسم اند که از این تعداد حدود 6 میلیون نفر، نوجوانان زیر 18 سال هستند. آسم یکی از شایع ترین بیماری های مزمنی است که خطرات جدی نیز در بر دارد و به عنوان یک نگرانی جهانی در حوزه سلامت ،شمرده می شود.
تعداد افراد مبتلا به آسم طی 30 تا 40 سال گذشته، افزایش چشمگیر و ناراحت کننده ای داشته است(چه در کودکان و چه بزرگسالان). در حالی که عامل قطعی این بیماری ،شناخته نشده است، بسیاری از پزشکان بر این باورند که عوامل محیطی ،نقش اصلی را ایفا می کنند.
2- در زمان حملات، چه اتفاقی می افتد؟
شایع ترین نوع آسم که آن را آسم حساسیتی می نامیم، به دلیل واکنش بیش از حد و شدید بدن به برخی از عناصر خارجی ایجاد می شود. کسانی که از این نوع آسم رنج می برند، به محض تماس با یک ماده حساسیت زا دچار حمله می شوند و بدن آنها شروع به انجام زنجیره ای از فعل و انفعالات می کند که باعث التهاب و تنگی مجرای تنفسی بیمار می شود.
این زنجیره زمانی آغاز می شود که بیمار این مواد را تنفس می کند. سپس سیستم ایمنی بدن این مواد را به عنوان یک عامل خارجی شناخته و پیامی به سلول های خاصی می فرستد تا پادتن های لازم را تولید کنند. اگر فرد دوباره و به مقدار کافی از این مواد حساسیت زا را تنفس کند ،بدن سریعا واکنش نشان داده و پادتن ترشح می کند که در افراد بیمار این پادتن ها ،بیش از حد ترشح شده و باعث اختلال در تنفس و التهاب مجاری تنفسی می شود.
نوع دیگر آسم که به آن آسم غیر حساسیتی می گویند، هیچ گونه ربطی به نوع اول آن ندارد ؛در حالی که علائم آنها بسیار به هم شبیه اند(تنگی و انقباض سینه، خس خس و سرفه). محرک های این نوع آسم عبارتند از: استرس و اضطراب، هوای خشک یا سرد، ورزش نسبتا شدید، مصرف دخانیات، برخی ویروس ها و نفس نفس زدن و… . بیشتر این عوامل با روش های درمانی مناسب بی اثر می شوند.
3- شایع ترین آلرژن ها(عوامل حساسیت زا) کدامند؟
آلرژن ها از برخی از عناصر خارجی تشکیل می شوند که بدن به آنها واکنش های شدیدی نشان می دهد. این عوامل چه در خانه و چه در محیط بیرون ،به فراوانی یافت می شوند و اجتناب از آنها کار دشواری است.
برخی از آلرژن های خانگی عبارتند از:
– حشرات ریز خانگی (که معمولا در گلیم ها، قالیچه ها و مبلمان انبار شده، یافت می شوند.)
– آلرژن های حیوانی( ادرار، مدفوع، پشم و یا پر حیوانات خانگی)
– سوسک های حمام( که بیش تر در زیر زمین ها و جاهای مرطوب یافت می شوند).
– کپک(در مکان متروک خانه به خصوص قسمت های مرطوب)
– مواد پاک کننده
– دخانیات و تنباکو
– عطر ها و ادکلن ها
– برخی مواد غذایی
– هوای دم کرده (اتاق های خفه)
و آلرژن های بیرون از خانه نیز شامل:
– دود و مه های غلیظ(در مناطق صنعتی و زیر زمین ها)
– برخی از درختان و گیاهان و حتی گرده های آنها
– تغییرات آب و هوایی(آب و هوای سرد، خشک گرم و یا بارانی)
در موارد نادر برخی داروهای غیر استروئیدی نظیر آسپیرین ها، سولفیت و بتا بلاکر ها ،می توانند محرک های شدیدی برای آسم باشند.
4- چه عواملی، خطر ابتلا به آسم را افزایش می دهد؟
یک فاکتور ریسک، مشخصه ای است که درصد احتمال ابتلا به یک بیماری را مشخص می کند. البته به این معنی نیست که فردی که فاکتور های بیشتری دارد، حتما به آن بیماری مبتلا می شود. با اینکه دلیل دقیق و قطعی برای آسم یافت نشده است ،برخی از عوامل هستند که احتمال ابتلا را بالا می برند. به برخی از آنها اشاره می کنیم:
سابقه خانوادگی: تقریبا ثابت شده که آسم یک بیماری ارثی است. اگر یکی از اعضای خانواده به آسم مبتلا باشد ،به این معنی نیست که بقیه افراد آن خانواده هم مبتلا می شوند ،ولی احتمال آن افزایش می یابد.
سن: بیش از یک دوم مبتلایان آسم افرادی بین سنین 2 تا 17 سال اند. در حالی که هر کسی در هر سنی که باشد ،احتمال ابتلا به آسم را دارد ؛ ولی ظاهرا جوانان در این مورد آسیب پذیر ترند؛ مخصوصا پسران.
زمینه های قومی و نژادی: مردم آفریقایی- آمریکایی و یا آمریکای جنوبی و اسپانیایی ها ،احتمال ابتلا به آسم بیشتری را نسبت به سفید پوستان دارند.
محیط پیرامون: محل زندگی، کار و یا تحصیل یک شخص تاثیر بزرگی بر احتمال ابتلای او به آسم دارد. سعی کنید تا جایی که می توانید از آلرژن ها دوری کنید.
موقعیت های خاص: برخی موقعیت ها و شرایط خاص پزشکی نظیر، پایین بودن وزن در زمان تولد، چاقی، مشکلات قلبی، بیماری رفلاکس معده و مری و عفونت ریه، می توانند در ادامه ، ابتلا به آسم را به دنبال داشته باشند.
