عوامل پیدایش اختلال بیش فعالی در کودک از دوران جنینی و حتی زمینه ارثی نیز دارد و با مقداری پیشگیری و مراقبت می توان آن را کنترل کرد ،می توان از بیش فعالی کودک در جهت مثبت و مفید استفاده کرد
یک فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان گفت: ژنتیک، استرسهای دوران بارداری، زایمان طولانی، عفونتهای حاملگی و اتفاقاتی که از نظر جسمانی، موقع تولد برای جنین رخ میدهد، در ابتلا به اختلال بیشفعالی و نقص تمرکز مؤثر است.
جواد علاقبند راد، با اشاره به اختلال بیشفعالی و نقص تمرکز، اظهار داشت: بیشفعالی و نقص تمرکز، اختلال در سیستمهای تنظیمی، شناختی، هیجانی و کنترلی است به این معنی که فرد مبتلا نمیتواند هیجانها، تکانشها، افکار و عوامل شناختی به ویژه تمرکز و توجه خود را تنظیم کند و در معرض حواسپرتی، فراموشی و کنترل هیجانات است.
وی افزود: ممکن است رفتارهای فرد مبتلا متعادل نباشد، زیرا زود جوش میآورد و نمیتواند هیجانات خود را کنترل کند.
* فرد مبتلا در حال دویدن نیست اما نمیتواند به مدت کافی یک جا باشد
این متخصص حوزه بهداشت روان، گفت: بیش فعالی و نقص تمرکز در دوران کودکی با بیقراری، پرتحرکی شدید، گوش ندادن به حرف اطرافیان مخصوصاً معلمان، درجاتی از مقابله جویی و ضعف تحصیلی مشخص میشود.
وی ادامه داد: اختلال در نوجوانی با تمایل به ریسکطلبی، تنوعطلبی، توجه به کارهای متفاوتی که فرد مبتلا هیچکدام از آنها را به طور کامل انجام نمیدهد، خود را بروز میدهد؛ همچنین پر تحرکی و بیش فعالی به بیقراری تبدیل میشود، فرد مبتلا در حال دویدن نیست اما نمیتواند به مدت کافی یک جا باشد.
علاقبند راد گفت: به تدریج که فرد مبتلا بزرگ میشود، اختلال بیشفعالی و نقص تمرکز خود را به صورت عدم موفقیتهای مختلف در جنبههایی از زندگی مانند شغلی، خانوادگی و رفتار بین فردی که موفقیت در آنها لازم است، نشان میدهد.
وی افزود: در دوران بزرگسالی، بیشفعالی مساوی با ناموفقیت است، اگر دیگران یا فرد مبتلا مروری به گذشته داشته باشد، چنین استنباط میکند که باید موفقتر از آنچه که امروز است، باشد.
* اهمیت درمان دارویی در سنین پایین زیاد است
این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان اظهار داشت: درمان مبتلایان دارویی و غیردارویی است و اهمیت درمان دارویی در سنین پایین زیاد است، زیرا کنترل حرکات اضافه و تمرکز برای ارتباطات اولیه و درس خواندن حیاتی است بعد از آن به تدریج درمانهای غیر دارویی اهمیت بیشتری پیدا میکند.
وی افزود: در دوران کودکی والدین باید در درمان همراهی داشته باشند و توسط پزشک متخصص تحت آموزش قرار گیرند.
این متخصص حوزه بهداشت و روان تصریح کرد: برخی درمانهای جدید که برای تقویت قوای شناختی به خصوص حافظه و جنبههای مختلف تمرکز هستند، مورد بحث بوده و هنوز به طور کامل بررسی نشدهاند.
* شکلات به بهتر شدن اشتها کمک میکند
علاقبند راد با اشاره به جنبه ژنتیکی قوی که اختلال بیشفعالی و نقص تمرکز دارد، اظهار داشت: والدین این کودکان درجاتی از اختلال را نشان میدهند، حدود 40 تا 60 درصد والدین مبتلایان به بیش فعالی به این اختلال مبتلا هستند.
وی ادامه داد: به جز ژنتیک عوامل دیگری مانند استرسهای دوران بارداری، بارداری دشوار، زایمان طولانی، عفونتهای حاملگی و اتفاقاتی که از نظر جسمانی، موقع تولد برای جنین رخ میدهد، در ابتلا به اختلال بیشفعالی و نقص تمرکز مؤثر است.
وی خاطرنشان کرد: یکی از نگرانیهای والدین مبتلایان به این اختلال بیاشتهایی کودکانی است که دارو مصرف میکنند، بر این اساس استفاده از داروهای ترکیبی، همراه کردن دارو با غذا و کم کردن غذاهایی که کالری بالایی داشته و حجم کمتری دارند، مانند شکلات به بهتر شدن اشتها کمک میکند؛ همچنین بهترین زمان برای مصرف ریتالین که داروی اصلی اختلال بیش فعالی و نقص تمرکز است، همراه با غذا یعنی حین خوردن غذاست